Wat moet je doen als je partner tegen je schreeuwt als je het oneens bent?

Wat zit er achter het soort mensen dat zijn meningsverschillen niet kan ventileren zonder te schreeuwen? Wat kun je doen als degene die zulke agressieve vormen van communicatie gebruikt je partner is? In dit artikel geven we je advies.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 23 november, 2022

Men zegt dat het dier dat het hardst schreeuwt de zwarte brulaap is. Zijn schreeuw kan meer dan vijf km afleggen door de dichte Zuid-Amerikaanse jungle. Als hij echter huilt, is dat om verschillende redenen. De eerste is om zijn territorium te beschermen. De tweede is om zijn groep te waarschuwen voor mogelijke risico’s en bedreigingen. Alles heeft een doel in de dierenwereld.

Als het echter om mensen gaat, is dat niet het geval. Waarom schreeuwen we dan tegen anderen? In het algemeen is de schreeuw een expressieve functie waarmee we verbazing, angst, woede of verontwaardiging overbrengen. We gebruiken dit mechanisme ook om anderen te waarschuwen voor gevaar, net als in het dierenrijk gebeurt. Buiten deze mechanismen is schreeuwen niet op zijn plaats.

Toch lijken sommige mensen niet te kunnen spreken zonder te schreeuwen. Als ze een ruzie verliezen, gaan ze in de aanval en verheffen hun stem met duizend decibel.

Dit soort gedrag is schadelijk voor degenen die aan de ontvangende kant staan. Het destabiliseert, kwetst en verontrust hen. In feite kan er weinig negatiever zijn dan het hebben van het soort verzorgers of partners die tegen ons schreeuwen.

Wat kan er in deze omstandigheden gedaan worden? Velen zullen van mening zijn dat de beste strategie is om deze mensen zo snel mogelijk te verlaten. Het is echter vaak een goed idee om rekening te houden met andere, minder radicale strategieën.

Communicatie en emoties: het instorten van de geest

Als je partner tegen je schreeuwt als je het niet met hem eens bent, denk je waarschijnlijk dat zijn gedrag niet normaal is. Dat is begrijpelijk, want niemand wordt graag uitgescholden. We hebben deze ideeën inderdaad allemaal van kinds af aan geïnternaliseerd.

Als het volume van degene die tegen je spreekt omhoog gaat, ervaar je daarom stress, angst of woede. Maar is het echt ongewoon dat we tijdens meningsverschillen vaak onze stem verheffen?

In een relatie is het niet ongewoon om midden in een ruzie (Engelse link) je stem te verheffen als je emoties heviger worden. Zoals te verwachten zou zijn, spreek je je geliefde niet op dezelfde manier aan als je kalm bent als wanneer je gefrustreerd bent. In feite is schreeuwen een vorm van emotionele catharsis, en soms is het moeilijk om het te reguleren.

Onderzoek (Engelse link) van de Universiteit van Zürich (Zwitserland) stelt dat er bij mensen minstens zes soorten geschreeuw zijn, en dat ze allemaal worden bemiddeld door onze emotionele lading. Daarom wordt schreeuwen geclassificeerd als ‘normaal’ gedrag. Er zijn momenten waarop onze emoties ons tijdig ‘ontvoeren’ en het meest reflectieve deel van onze hersenen even uitschakelt.

Een probleem ontstaat als we ons leven delen met mensen die schreeuwen als hun vorm van communicatie gebruiken. In die gevallen is een vorm van misbruik zichtbaar die aangepakt en gestopt moet worden.

Waarom schreeuwt je partner tegen je als je het oneens bent?

“Kun je met me praten zonder te schreeuwen?” is een vaak gehoorde zin. De daders gaan echter meestal het antwoord uit de weg. Sterker nog, in plaats van verantwoordelijkheid te nemen voor hun gedrag, schrijven ze de verantwoordelijkheid voor het gebeurde toe aan de ander. Dat komt omdat degenen die schreeuwen gebruiken als een vorm van communicatie er niet altijd een probleem in zien.

De reden dat men zich niet bewust wil zijn van deze destructieve dynamiek in een relatie kan te maken hebben met verschillende factoren. Bijvoorbeeld:

• Opgegroeid zijn in een gezin dat ook zijn toevlucht nam tot constant geschreeuw.
• Gewelddadige ouders hebben gehad . Dit verhoogt de hyperwaakzaamheid en het risico om elk moment te ‘ontploffen’. Dat komt door hun latente en niet-geadresseerde trauma. Lijders aan een posttraumatische stressstoornis reageren in feite veel vaker op manieren waarbij reflexieve of rationele filtering volledig over het hoofd wordt gezien.
• Lage weerstand tegen frustratie en intolerantie voor tegenspraak. Ze zien tegenspraak als een vorm van bedreiging en reageren met geweld. Dit is zeer problematisch.
• Emotioneel wanbeheer. Dit komt voor bij meerdere psychische problemen, zoals borderline persoonlijkheidsstoornis.
• Soms zijn mensen met een extreem laag inlevingsvermogen gewend om hun woede op anderen af te reageren. Hun geschreeuw wordt een middel waarmee ze de ander ongeldig maken en hun macht opleggen.

Wat kun je doen als je partner te veel schreeuwt?

Als je partner tegen je schreeuwt als je het oneens bent en deze praktijk een constante is, dan verkeert je relatie in een crisis. Niemand kan immers leven met zoveel stress, uitputting en emotionele agressie, of deze tolereren. Voortdurend zijn stem tegen je verheffen is een vorm van psychologische agressie en daarom iets wat je niet van hem of haar moet tolereren.

Betekent dit echter dat je afstand moet nemen en onmiddellijk uit elkaar moet gaan? Niet noodzakelijkerwijs. Als je partner zich gewoonlijk goed gedraagt en alleen bij meningsverschillen zijn humeur verliest, is het de moeite waard om het probleem aan te pakken. Dit is wat je moet doen.

1. Schreeuwen communiceert niet

Op het moment dat je partner midden in een meningsverschil zijn stem verheft, weiger dan door te gaan. Maak hem of haar duidelijk dat deze dynamiek noch nuttig, noch toelaatbaar is. Het laatste wat je moet doen is hen imiteren en harder schreeuwen. Vermijd die situatie ten koste van alles. Gebruik juist stilte als hun toon agressief en onevenredig hard is.

2. Vraag ze waarom ze schreeuwen

“Schreeuwden ze tegen je toen je klein was?” “Waarom moet je je stem verheffen als je communiceert?” “Hoe voel je je als we het oneens zijn?” “Zie je de verschillen tussen ons als een vorm van bedreiging?” Stel ze deze vragen om de reden te achterhalen waarom ze hun toevlucht moeten nemen tot schreeuwen tegen je. Probeer hen een oefening in zelfbewustzijn te laten uitvoeren.

3. Vraag om veranderingen in de manier waarop ze communiceren en moedig hun empathie aan

Niemand verdient het om in een relatie te leven waarin schreeuwen een constante is. Af en toe stemverheffing tijdens een meningsverschil is normaal, maar als het vaak terugkomt, moet je verandering eisen.

Leg je partner uit hoe je je voelt als hij/zij tegen je schreeuwt, en probeer hem/haar zover te krijgen dat hij/zij zich in je inleeft. Maak duidelijk dat je zo niet door kunt gaan en dat ze op een betere manier moeten gaan communiceren.

Als ze in dit soort situaties overweldigd raken en niet weten hoe ze met hun emoties moeten omgaan, moedig ze dan aan om in therapie te gaan.

4. Als je geen veranderingen ziet, wees dan besluitvaardig

Als je partner tegen je schreeuwt en niet reageert op je verzoeken om verandering, of zich inleeft in hoe je je voelt, zul je tot een besluit moeten komen. Begrijpelijkerwijs zal het moeilijk voor hem zijn om de vorm van communicatie waarmee hij is grootgebracht achter zich te laten. Maar vroeg of laat moeten ze zich de schadelijke gevolgen van deze gewoonte realiseren.

Als ze niets willen doen aan het beheersen van hun schadelijke gedrag, moet je nadenken over wat jij wilt in je leven. Vermijd het versterken van het soort magisch denken dat suggereert dat hun gedrag zal veranderen. Als je het nu niet doet, zul je het nooit doen.