Wanneer een gunst verandert in een slechte dienst

"Nee, dank je" zeggen is een machtig instrument. Dat komt omdat er mensen zijn die je een plezier willen doen en daar iets voor terug verwachten, zodat ze je in plaats daarvan een slechte dienst bewijzen. Dit gebrek aan service is echter niet altijd slecht bedoeld, sommige gunsten lopen gewoon verkeerd af.

Het woord gunst komt van het Latijn en zijn lexicale component favere dat “vriendelijkheid tonen” betekent. De oorspronkelijke betekenis gaat over anderen helpen en welwillendheid tonen. Toch is het verre van wat we er tegenwoordig soms onder verstaan. Een “slechte dienst” is het tegenovergestelde van “gunst” en het laatste slaat vaak om in het eerste.

In eerste instantie zou je kunnen denken dat een slechte dienst gewoon het gevolg is van onwelwillendheid of onvriendelijkheid. Dit is echter niet zo. Het is vaak de bedoeling een gunst te verlenen, maar uiteindelijk wordt het een probleem. Laten we dus eens wat dieper graven.

Soms krijg je, zonder dat je erom vraagt, hulp van andere mensen, onbaatzuchtig of onverwachts. Natuurlijk vervult dit je met vreugde omdat zulke gunsten je een transformerende kracht geven.

Natuurlijk kunnen deze situaties onopgemerkt blijven in een wereld van constante eisen en onmiddellijke beloningen. Zo kan het zijn dat je niet dankbaar genoeg bent. Vooral met die mensen die je eerder tegenwerken dan je een gunst verlenen, zonder dat je het in de gaten hebt.

De bemiddelaars tussen gunsten en dankbaarheid

Een gebrek aan dankbaarheid kan te wijten zijn aan cognitieve vervorming, een vervorming die de beleving negatiever maakt. Selectieve abstractie of filtering is een vervorming van het denken die ertoe leidt dat je gelooft dat negatieve dingen relevanter en meer aanwezig zijn dan positieve.

Net zoals je meestal niet dankbaar genoeg bent, kan het echter ook zo zijn dat je niet genoeg aandacht besteedt aan die situaties. Die leiden je, opzettelijk of niet, naar situaties die je niet leuk vindt.

Daarom is het leven geen mathematisch perfect algoritme. Zo kunnen acties of omstandigheden die je in het begin voordeel opleveren, je uiteindelijk schaden. Dit komt omdat dergelijke resultaten meestal onbedoeld zijn en nadelig kunnen uitpakken.

Op een ander niveau vormen mentale filters verschillende lenzen waardoor je de informatie die je ontvangt of de gedachten die je creëert laat passeren. Iedereen heeft ze en genereert ze op basis van zijn eigen ervaringen, meestal onbewust.

Mentale filters of cognitieve vervormingen zijn de bemiddelaars van je mate van dankbaarheid. Of van je dankbaarheid voor bepaalde gunsten, of je er nu om gevraagd hebt of niet.

Wanneer een gunst omslaat in ondankbaarheid en neerbuigendheid

Bij andere gelegenheden en tot je latere verbazing, leiden bepaalde diensten tot een onbedoeld resultaat. Ook worden ze gunsten voor de persoon die je “wilt helpen.”

Deze situaties maken meestal deel uit van een neerbuigende houding. Aan de andere kant kunnen zij gemotiveerd zijn om uitsluitend en alleen te reageren op het aangeboden voordeel. Om deze reden kunnen bepaalde gunsten een mes zijn dat aan twee kanten snijdt.

Er is sprake van neerbuigendheid wanneer een gevoel van superioriteit hand in hand gaat met een misverstand over vriendelijkheid tegenover de persoon die er zogenaamd beter van wordt. Het kan zijn dat iemand van plan is neerbuigend tegen je te doen en dat hij dat vermomt als een gunst. Omdat je het niet vraagt, zijn de gevolgen ervan schadelijk.

Om dit soort situaties te voorkomen, die verre van waardevol zijn voor degenen die ze ontvangen, is het belangrijk om kritisch te zijn over bepaalde aanbiedingen, zelfs als ze ogenschijnlijk nuttig zijn. Aan de andere kant, als de schade al is aangericht, kun je het volgende doen.

Wat te doen bij een slechte dienst?

Neem de volgende richtlijnen in acht:

• Excuseer jezelf. Geef eerst een glimp van de oorzaak van de situatie of van de slechte dienst. Neem geen schuld op je als je er geen schuld aan hebt.
• Neem verantwoordelijkheid. Begrijp dat het ontbreken van schuld niet de verantwoordelijkheid wegneemt. Ja, je bent ook verantwoordelijk voor wat je aanvaardt.
• Evalueer de intentie en laat het los. Zitten er verwachtingen achter de gunst?

Je bent per slot van rekening een mens en kunt je vergissen of je dat nu leuk vindt of niet. In dit opzicht opent humanisme de deuren naar mededogen en vergeving. Het is ook belangrijk te onthouden dat veel gunsten, zelfs die met verwachtingen of kwade bedoelingen (Engelse link), voortkomen uit onwetendheid.

Een gunst uit winstbejag is een slechte dienst

De perfecte gunst is een onbaatzuchtige, goedbedoelde en vriendelijke daad voor degenen die hem ontvangen. Het lijkt er echter op dat gunsten tegenwoordig wederkerig moeten zijn en dat de belangrijkste drijfveren erachter gerechtigheid en wederkerigheid zijn.

Dus, als je een gunst niet terugbetaalt met een gunst van jouw kant, blijft het een schuld. Samen met de onvermijdelijke negatieve gevolgen voor degenen die zogenaamd bevoordeeld werden. Dit is al een slechte dienst voor de ontvanger.

Bovendien plaatst het gebrek aan wederkerigheid de ontvanger soms in een minderwaardige positie. Dit is niets meer dan een projectie. Een die een vervalste markt creëert voor gunsten en schuldenaars en die kan leiden tot negatieve gevoelens of wrok, vooral als de “gulle ziel” geen betaling krijgt.

Een gunst is altruïstisch en onbaatzuchtig in zijn sociale opvatting. De gunsten die iemand niet nodig heeft, en aangeboden worden met een neerbuigende houding, hebben echter meer kans om in slechte diensten te veranderen. Wanneer gunsten dus ongevraagd zijn, denk dan twee keer na. Een gunst met verwachtingen is geen gunst.

Het “pay it forward”-concept van een gunst verandert niet in een slechte dienst omdat er geen onmiddellijke wederkerigheid wordt verwacht. Het begint met het idee dat iedereen altruïstisch is en iemand een plezier kan doen zonder er iets voor terug te verwachten. Dit is omdat op een dag, op de een of andere manier, iemand anders hetzelfde voor hen zal doen.