De uitnodigingstechniek: omgaan met de meningen van anderen

Psychologie probeert altijd de patiënt sterker te maken. De bedoeling is dat hij de teugels over zijn eigen leven zelf in handen neemt. Hij leert hoe hij kan vermijden dat emoties of externe situaties alle controle overnemen. Het idee is onvoorwaardelijke aanvaarding aan te moedigen: van zichzelf, anderen en het leven in het algemeen. Op die manier zal alles wat er gebeurt, ons in de juiste mate beïnvloeden: niet meer, niet minder. In dit artikel willen we het hebben over hoe we ons laten beledigen en hoe je dit kunt leren voorkomen met de uitnodigingstechniek.

Je denkt misschien dat het hier gaat over zich aanpassen, zich conformeren. Maar dat is het niet. Zoals het woord laat vermoeden, betekent zich aanpassen dat we ons vastketenen in onze comfortzone. We nestelen ons in wat we kunnen beheersen. Maar het leert ons niet te aanvaarden. We zijn nog steeds bang onze vleugels uit te slaan en de magie te ontdekken die het leven voor ons in petto heeft.

We willen geen conformisten. We houden van gepassioneerde mensen die met het hoofd vooruit in het leven springen. Het zijn mensen met doelen, verlangens en dromen die ze willen vervullen. Deze mensen zijn emotioneel volwassen. Ze hebben hun emoties onder controle en beheersen de manier waarop ze de wereld interpreteren en waarnemen. Ze zijn in staat nederlagen, falen en kritiek te aanvaarden als een normaal deel van het leven.

Hoe vaak zijn we niet kwaad geworden omdat iemand iets gemeens tegen ons zei of ons oneerlijk behandelde? Hoe vaak hebben we anderen de schuld gegeven voor onze gevoelens? We hebben allemaal deze fout gemaakt. Maar onze gevoelens zijn alleen van ons. Wanneer we ons op emotioneel vlak niet goed voelen, dan is dat omdat we zelf beslist hebben ons zo te voelen.

Jij laat jezelf beledigd voelen, niet de anderen

Het is waar dat niemand het leuk vindt dat één van zijn gebreken in de schijnwerpers komt te staan of dat hij herinnerd wordt aan een fout. In het algemeen houdt niemand van kritiek. Mensen hebben liever vleiende woorden en lof. Want dat geeft ons het gevoel aanvaard te worden. Goedkeuring geeft ons een erg goed gevoel. Want het stimuleert eigenlijk het beloningssysteem in onze hersenen. Dat gebeurt in die mate dat we verslaafd kunnen raken aan goedkeuring. Kritiek en afwijzing kunnen ervoor zorgen dat we ons angstig, depressief of kwaad voelen.

Uiteraard willen we die emoties niet voelen. We willen ze eerder tegen elke prijs vermijden. Maar het probleem is dat de manier waarop we kiezen ze te ontwijken, meestal niet de beste is.

Wanneer we een negatieve opmerking over onszelf horen, dan is meestal het eerste wat we doen, in de verdediging schieten. We proberen onszelf te rechtvaardigen. We geven verklaringen of keren de kritiek tegen de persoon die het geeft.

Waarom doen we dit? De reden is dat we ons beledigd voelen. De reden is niet wat ze gezegd hebben. Maar we geloven dat wat deze persoon gezegd heeft over ons, de waarheid is. We kunnen zijn kritiek ontkennen maar diep vanbinnen bevestigen we het.

Stel dat we de kritiek van anderen aannemen. We geloven hen. Dan maken we ons deze kritiek eigen en integreren het in onze kijk op de wereld als waarheden. Zo laten we toe dat ze de manier waarop we denken, veranderen. Die beslissing betekent dat we ons gedragen als marionetten die beheerst worden door de meningen van anderen.

Het zijn dus niet de anderen die ons beledigen. De mensen rond ons hebben het recht hun mening te uiten. Wijzelf zijn integendeel eigenlijk verantwoordelijk, want we klampen ons vast aan die meningen en geloven ze.

Vind je het niet interessant dat dit niet zo vaak gebeurt met lof? Meestal nemen we de complimenten niet op dezelfde manier aan als kritiek. Maar als iemand ons iets negatiefs vertelt, dan maken we het ons onmiddellijk eigen.

De uitnodigingstechniek: aanvaard je de uitnodiging?

In therapie gebruikt men de uitnodigingstechniek om aan de patiënt te tonen wat we hierboven uitgelegd hebben. Boeddha zei: “Als iemand jou een geschenk geeft en je weigert het, wie behoort het dan toe?” Natuurlijk behoort het dan nog steeds toe aan de persoon die ons het geschenk wil geven. Wel, hetzelfde gebeurt met kritiek.

Beledigingen, kritiek en giftige opmerkingen zijn net als geschenken. Neem je het aan, dan aanvaard je het. Als je het niet aanvaardt, dan blijft om het even wie jou beledigt, ermee zitten.

Als mensen beslissen om hun energie aan ons te verspillen door negatief te zijn, dan is dat hun probleem. We hoeven hun beledigingen niet te aanvaarden. Dus als we dat wel doen, dan is het ons probleem. Want het is zinloos te proberen de mening van de andere persoon te veranderen. De kans is groot dat het een verspilling van energie is.

Met de uitnodigingstechniek nodigt de therapeut de patiënt uit om zich op een bepaalde manier te voelen. De patiënt kan deze techniek bijvoorbeeld toepassen bij falen, een giftige persoon of een negatieve interactie. Psychologen gebruiken deze techniek bij patiënten die met dit soort klachten naar hun kantoor komen of wanneer anderen hen ongelukkig gemaakt hebben.

De uitnodigingstechniek, stap voor stap

• De therapeut geeft je bij wijze van uitnodiging een kaart waarop de volgende zin geschreven staat: ‘Ik of je (moeder, partner, collega, enzovoort) nodig(t) je uit om je (nutteloos, lelijk, dik, enzovoort) te voelen. Aanvaard je de uitnodiging?’
• De volgende stap in de uitnodigingstechniek is dat de patiënt opschrijft dat hij niet aanvaardt dat hij zich zo voelt. Want hij vindt niet dat dit hem omschrijft. Maar hij begrijpt wel dat het het standpunt van de andere persoon is.
• Op die manier leert de patiënt zichzelf onvoorwaardelijk te aanvaarden. Tegelijkertijd aanvaardt hij de meningen van anderen en probeert hij hen niet te veranderen. Het belangrijkste is dat hij leert niet beledigd te worden door overtuigingen aan te nemen die niet van hem zijn.

Deze aanvaarding bevrijdt ons van de last iedereen te proberen te behagen. Want het is iets dat we echt nooit mogen doen. De uitnodigingstechniek moeten we mentaal zoveel als nodig is, toepassen. Dit wil zeggen, telkens als we iemand ontmoeten die ons op een negatieve manier beoordeelt. Met deze techniek zullen we ons steeds minder laten beledigen. We zullen zelfs leren hoe we kritiek in ons voordeel kunnen gebruiken.