Onze eerste indrukken: het beginpunt van elke relatie
Heb je er ooit bij stilgestaan hoe snel jij je een beeld vormt van de persoon tegenover je? Of hoe je zo snel overgaat van wat je ziet, naar wat je voelt? Heb je ooit beseft dat je hersenen bijna automatisch een profiel maken van de mensen om je heen? Dit zijn slechts enkele dingen die aantonen hoe onze eerste indrukken werken.
Burt Decker heeft over dit onderwerp een onderzoek uitgevoerd. Deze studie bewijst dat onze hersenen in slechts twee seconden een eerste indruk vormen van iemand die we ontmoeten. In een oogwenk creëren je hersenen 50% van het beeld dat jij van hen hebt. De rest werken ze dan in de volgende vier minuten af. Dat geestelijke beeld zal bepalen hoe je met hen omgaat. Want meestal zal jij dit beeld uiteindelijk bevestigen.
We geven je een voorbeeld om te tonen wat we bedoelen. Gedurende een seconde stel je je het volgende voor. Wanneer je een beeld vormt van iemand die je net ontmoet hebt, stel jij je voor dat ze vriendelijk zijn. Als je dat denkt, dan is de kans groot dat het komt omdat jij ook vriendelijk was. De andere persoon zal dus zo blijven.
Als ze niet vriendelijk waren, dan beginnen ze er nu misschien mee. Dit is onder andere één van de redenen dat het zo moeilijk is om een eerste indruk te veranderen. De manier waarop we met de andere persoon omgaan, start met die eerste indruk.
Eén conclusie heeft te maken met hoe belangrijk onze non-verbale taal en ons uiterlijk zijn. De manier waarop jij jezelf in dat eerste moment voorstelt, zal een groot verschil maken.
“Je krijgt nooit een tweede kans om een goede eerste indruk te maken.”
Hoe beïnvloeden de maatschappij en de cultuur onze eerste indrukken?
De maatschappij en de cultuur beïnvloeden ons op een bewuste en op een onbewuste manier. Alle dingen rond jou en het volledige verhaal dat je ermee beleefd hebt, zal de eerste indruk bepalen die je in je hersenen opslaat. Soms verwerk je zelfs niet dat je het gedaan hebt. Je handelingen lopen dan gelijk met die indruk zonder dat je het zelfs beseft.
De maatschappij zegt jou hoe je je moet kleden, handelen, spreken… De criteria die jij gebruikt om aan je eerste indruk van iemand vorm te geven, heeft dus ook een gelijksoortige basis. Je zal checken of ze gelijklopen met wat de maatschappij goedkeurt (dit kan al of niet overeenkomen met wat jij goedkeurt).
Mensen die in deze richtingen niet passen, zullen jou waarschijnlijk meer opvallen. Dat zal vast blijven zitten aan jouw eerste indruk. Je zal ze zelfs nog sneller een label geven.
Een groot deel van dit proces is onbewust. Je doet het zonder dat je het beseft. Dat maakt het moeilijk om rechtstreeks invloed uit te oefenen op het proces. Maar wat we kunnen doen, is ons bewust zijn van hoe we onze eerste indrukken vormen en er sceptisch over zijn. Vertrouw er enkel op als de indruk het verdient. Sta open om het te veranderen. Doe dit en het zal ook heilzaam zijn voor jou als persoon. Want het zal de kwaliteit van je nieuwe relaties verbeteren.
Zijn onze eerste indrukken juist?
We zijn meer dan eerste indrukken en uiterlijkheden. Elk van ons heeft veel binnenin zich. We verdienen het allemaal dat mensen de tijd nemen om ons te leren kennen. Maar zoals je gezien hebt, slaan onze eerste indrukken redelijk vaak de nagel op de kop. Dat merk je als je ze vergelijkt met de indruk die je na enkele maanden hebt.
Maar wees voorzichtig… Meestal gebeurt dat met relaties die niet erg diepgaand zijn, zoals tussen leraar en leerling. Bij meer intense relaties zal dit beginbeeld na verloop van tijd nog vaak veranderen. Dat komt wellicht omdat je hen een beetje verkeerd hebt ingeschat of gewoon omdat zij veranderd zijn.
Het onderzoek toont aan dat we redelijk goed zijn in onze eerste indrukken. In slechts enkele seconden kan je informatie invullen die de andere persoon je niet gegeven heeft en die toch correct is.
Maar wat gebeurt er hier precies? De maatschappij vertelt ons hoe we moeten handelen. Dus is ook het idee ontstaan dat je heel gemakkelijk iemand met wie je spreekt, kan misleiden. Je handelt gewoon binnen de “normale” grenzen die de maatschappij uittekent. Het is gemakkelijk om een positief beeld van jezelf te scheppen als je vooraf weet wat ze willen zien.
Eerste indrukken zijn meestal redelijk goed. Maar toch zijn ze zelden exact. Het voornaamste voordeel is dat ze jou helpen om verwachtingen te creëren en te handelen. Het nadelig aspect is dat die eerste indrukken veel aannames bevatten die je kunnen tegenhouden om de andere persoon echt te leren kennen.
