Ontdek wat de hormonen bij verdriet zijn

Verdriet is een van de meest beslissende emoties in ons dagelijks leven. Als je weet dat het wordt georkestreerd door hormonen zoals serotonine, oxytocine en andere, evenals door neurobiologische mechanismen, kun je het beter begrijpen en reguleren.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 02 februari, 2025

Verdrietig zijn nodigt uit tot introspectie. Het laat je ineenkruipen met je lichaam en naar melancholische muziek luisteren. Deze manier van reageren is geen toeval. Alles reageert op een zeer geavanceerd neurobiologisch mechanisme, gekoppeld aan de verschillende hormonen bij verdriet.

Het doel is niets anders dan je uitnodigen om stil te staan en vanuit stilte na te denken over wat jouw kalmte en homeostase verandert. Dit is een normale reactie op een ongunstige omstandigheid, en bij dit proces zijn verschillende chemische stoffen betrokken die door het lichaam worden afgescheiden.

Onze subcorticale circuits, zoals de amygdala, bevorderen het vrijkomen ervan. Het belangrijkste is om te onthouden dat verdriet betekenis en nut heeft. Laten we nu eens begrijpen welke neurochemische componenten betrokken zijn bij het uiterlijk ervan.

Cortisol, de reactie op een “dreiging”

In tijden van verdriet geeft je zenuwstelsel cortisol af als onderdeel van zijn natuurlijke reactie op ongemak. In plaats van dit als een probleem te zien, moet je begrijpen dat het een aanpassingsmechanisme voor de korte termijn is. Je brein wil dat je handelt naar wat pijn doet, wat je kalmte of emotionele veiligheid bedreigt.

Wanneer je deze emotie ervaart, wordt doorgaans ook de prefrontale cortex geactiveerd, zodat je kunt reflecteren op wat er met je gebeurt. Als je echter geen adequate coping-mechanismen vindt, blijft cortisol in je lichaam vrijkomen. In deze situaties, zoals beschreven in het tijdschrift Scientific Reports (Engelse link), bestaat het risico dat dit tot een depressie leidt.

Hoewel hormonen zoals cortisol toestanden als verdriet of angst bemiddelen, moet je bedenken dat emoties het resultaat zijn van veel complexere mechanismen. De hersenen ervaren zeer gevarieerde processen, zowel op corticaal als subcorticaal niveau, met als enige doel dat je je kunt aanpassen aan elke uitdaging of probleem.

Serotonine en emotionele controle

Serotonine is een multifunctionele neurotransmitter die ook als hormoon dient. Dit reguleert je humeur, maar ook je eetlust, libido, cognitieve functie, enz. Wanneer je met een verlies of teleurstelling wordt geconfronteerd, daalt het serotonineniveau en dit verklaart je ontmoediging, vermoeidheid, veranderingen in je dieet, enz.

Bij die intieme ervaringen van verdriet kan het je helpen gedragsactivatie te oefenen. Doe aan sport, yoga, wandel in de natuur, breng kleine wijzigingen aan in je routines en stel jezelf bloot aan zonlicht.

Dergelijke alternatieven dragen uiteraard bij aan het verhogen van de productie van deze neurochemische stof. Op dezelfde manier is het hebben van een dieet dat rijker is aan tryptofaan een andere interessante aanvullende strategie.

Oxytocine, het sociale bindingshormoon

Als je relatie verbroken is of als iemand uit je omgeving tegen je liegt of je teleurstelt, kan dit een diepe emotionele wond veroorzaken. Wanneer je sociale banden worden verbroken, daalt het oxytocineniveau. In dit geval is verdriet pijnlijker, omdat de hersenen deze ervaringen op een zeer traumatische manier verwerken.

Positieve sociale interactie is immers de hoeksteen van welzijn. Contact, genegenheid, validatie of gezelschap fungeren als buffers tegen ongemak, omdat ze de productie van dit hormoon verhogen.

Een werk gepubliceerd in Biophysics and Physicobiology (Engelse link) beschrijft de complexiteit en relevantie van dit kleine molecuul voor welzijn en emotionele veerkracht. Mensen hebben deze schuilplaatsen en sociale steun nodig om te overleven. Zonder hen vreet verdriet aan ons.

Wanneer verdriet je leven binnenstormt, heeft de reden bijna altijd te maken met bindingsfactoren en de mensen om je heen. Deze ervaringen veroorzaken veranderingen in de afgifte van hormonen zoals serotonine of oxytocine. In zo’n scenario is het essentieel dat je veranderingen promoot, bijvoorbeeld door steun te zoeken bij figuren die je begrijpen, valideren en naar je luisteren.

Insuline en de metabole gezondheid

Als we het hebben over de hormonen bij verdriet, is het belangrijk om de rol van insuline te benadrukken. Soms hebben veranderingen in je humeur geen sociale of ecologische oorsprong. Je verdriet kan ook te wijten zijn aan onevenwichtigheden in het glucosemetabolisme. Denk dat de hersenen een stabiele aanvoer van dit element nodig hebben om optimaal te kunnen functioneren.

Als dit niet lukt, hetzij als gevolg van diabetes, slechte levensstijlgewoonten of zwaarlijvigheid, vermindert de verandering in insuline de productie van serotonine. Dit verklaart waarom het, wanneer iemand last heeft van frequente schommelingen in zijn emoties, altijd raadzaam is om mogelijke stofwisselingsproblemen te evalueren.

Hoe het ook zij, houd er rekening mee dat het verzorgen van je dieet en het vermijden van een sedentaire levensstijl essentiële aspecten zijn voor je welzijn.

Schildklierhormonen en onverklaard verdriet

Schildklierhormonen, zoals thyroxine (T4) en triiodothyronine (T3), zijn ook essentieel voor het reguleren van de stofwisseling van je lichaam. Bovendien manifesteert niet-gediagnosticeerde en onbehandelde hypothyreoïdie zich met verdriet, apathie en vermoeidheid. Dit zijn situaties waarin mensen de reden voor hun uitputting niet begrijpen, voor die negativiteit die alles filtert.

Onderzoek gepubliceerd in Cureus (Engelse link) benadrukt zelfs de relatie tussen deze endocriene aandoening en depressie. Nu, met een vroege diagnose van dit soort schildklieraandoeningen en met adequate medicatie, stabiliseren de emotionele symptomen. Daarom, als dat verdriet in verband werd gebracht met schildklierproblemen, zal het uiteindelijk verdwijnen.

Geslachtshormonen en menstruatiecyclus

Premenstrueel syndroom, menopauze… Als er één ding is dat vrouwen weten, is het dat dit soort processen gepaard gaat met stemmingswisselingen. Tot de hormonen die de schijn van verdriet bevorderen behoren dus oestrogenen. Elke verlaging of verandering daarin heeft ook invloed op de serotoninespiegels, waardoor deze afnemen en het verdriet en de stress toenemen.

Aan de andere kant kunnen lage testosteronniveaus bij mannen en vrouwen de ervaring van aanhoudend verdriet bemiddelen. Dit geslachtshormoon is gekoppeld aan energie en motivatie, dus een tekort ervan kan zich vertalen in melancholie en vermoeidheid. In deze gevallen is een hormonale behandeling onder toezicht, gecombineerd met psychologische strategieën, nuttig.

Als je al enige tijd een gevoel van somberheid ervaart zonder duidelijke reden of verklaring, raadpleeg dan je arts. Soms kan een onbalans in de schildklier- of geslachtshormonen zowel onze fysieke als emotionele gezondheid beïnvloeden.

Hormonen bij verdriet die verband houden met huilen

Huilen is een van de kenmerken die de mens het meest karakteriseert en die een sociofysiologisch doel vervult. Dat wil zeggen, het vergemakkelijkt empathie bij anderen, evenals verbinding, en ontspant en verlicht op zijn beurt.

Bovendien reageert huilen op een mechanisme waarbij de hersenen en de hormonale klieren betrokken zijn, omdat er tijdens dit proces twee zeer specifieke stoffen ontstaan.

Aan de ene kant verschijnt prolactine zodra de serotoninespiegel laag is, waardoor de drang om te huilen wordt opgewekt. Bovendien komt leucine-enkefaline vrij, een ander hormoon dat het lijden kalmeert en vermindert, tot het punt dat het ons ontspant alsof het een natuurlijk pijnstillend middel voor het zenuwstelsel is.

Het zijn reacties die het fysiologische, emotionele en biologische combineren om de omgeving te verlichten en steun te verkrijgen.

Verdriet dat de biologie te boven gaat

Verdriet kan je leven een dag, twee of vijf stilleggen, maar het blijft zelden te lang bij je. Ze is een ongemakkelijke bezoeker, meer niet. Maar bovenal is het een gemoedstoestand die niet mag worden verwaarloosd, onderdrukt of vermomd door andere activiteiten te ondernemen, om niet na te denken over wat pijn doet.

Als iets je verdrietig maakt, graaf er dan dieper in, begrijp de boodschap ervan en zoek naar een oplossing. Houd in gedachten dat, ook al worden emoties georkestreerd door neurobiologische processen, jij veel meer bent dan dat chemische universum.

Jij bent iemand die waardevolle vaardigheden kan ontwikkelen om die moeilijke emoties te reguleren. Het begrijpen van de mechanismen ervan zal altijd een goed hulpmiddel voor je zijn.