Leven met een voortdurend schuldgevoel

We maken allemaal weleens fouten en het is normaal om onszelf slecht te voelen over het maken van deze fouten. Dit wordt echter een probleem wanneer we ons voortdurend schuldig voelen over dingen die we hebben gedaan in het verleden.

Schuld is een negatief gevoel dat veroorzaakt wordt wanner we iets fout of onbezonnen hebben gedaan. Waarom is het zo moeilijk om ons schuldgevoel te accepteren en los te laten?

Vaak geven mensen zichzelf de schuld voor dingen waar ze eigenlijk niet schuldig voor zijn. Andere mensen gaan juist op zoek naar een schuldige. Wanneer iemand zich op een bepaalde manier verbonden voelt aan zijn schuldgevoel, dan wijst dit op een groter probleem. Het wijst erop dat diegene door iets gekweld wordt waar hij niet aan kan ontsnappen.

We willen gekwetst zijn

Zoals we eerder ook al aangaven, hebben veel mensen de neiging om op zoek te gaan naar een schuldige. Deze mensen kunnen niet zonder pijn. Waarom? Omdat ze in het verleden waarschijnlijk moeilijke en zware dingen hebben meegemaakt waar ze geen controle over hadden. En vaak riepen deze situaties vragen op als ‘Waarom ik?’ en ‘Wat heb ik fout gedaan?’ Dit soort situaties wekken onzekerheden op, aangezien ze niet gecontroleerd kunnen worden. Welke gevolgen heeft dit echter in de psyche?

Het zorgt ervoor dat deze onzekere mensen de behoefte hebben op zoek te gaan naar iets waar ze wel controle over hebben. Doorgaans is dit iets soortgelijks aan hetgeen ze al eerder hebben meegemaakt. Een persoon die bijvoorbeeld mishandeld is, voelt zich verbonden met iemand die hem het gevoel geeft ondergeschikt te zijn.

Dit is een lichtelijk masochistische neiging, maar wel iets waar deze mensen controle over hebben. In dit geval bepalen ze namelijk zelf wat hen dat gevoel geeft. Ze proberen iets te vinden dat hen hetzelfde gevoel zal geven als die voorgaande situatie.

We kwetsen onszelf

Mensen die leven met een schuldgevoel straffen zichzelf. Dit kan lichamelijk zijn, maar is vooral mentaal. Ze bekritiseren zichzelf. Ze denken voortdurend na over waar ze de fout in zijn gegaan en wat ze anders hadden moeten doen.

Deze zelfkritiek is het gevolg van de fouten die zich in onze gedachten opstapelen. Een persoon die mishandeld is, denkt bijvoorbeeld dat hij meegaander had moeten zijn, dat hij bepaalde dingen niet had moeten zeggen etc.

Dit is geweldig voor manipulatieve mensen en psychologische mishandelaars. Wat is het probleem? Ze dragen een schuld op hun schouders die hen helemaal niet toebehoort. Hierdoor worden ze grauw en verdrietig. Ze weten niet hoe dit komt en ze lijken niet in staat hun ogen te openen.

Misschien hebben ze tijd nodig of een beslissende situatie die hun kan helpen zich te realiseren wat er aan de hand is. Dat het helemaal niet hun schuld is en dat het dit nooit geweest is. Dat ze al die tijd zonder reden terneergeslagen waren.

We kwetsen andere mensen

Mensen die last hebben van schuldgevoel proberen niet alleen zichzelf pijn te doen. Vaak proberen ze ook andere mensen te kwetsen, omdat ze zich hierdoor superieur en machtig kunnen voelen. Soms is het gewoon niet genoeg om alleen zichzelf pijn te doen. De vragen waar we het eerder al over hadden, zoals ‘Waarom gebeurt dit bij mij en niet bij anderen?’, kunnen ervoor zorgen dat ze het gevoel hebben om het leed dat ze hebben moeten doorstaan te delen met anderen.

Bovendien geeft de macht om andere mensen pijn te doen onzekere mensen een gevoel van zekerheid. Ze voelen zich beter als ze niet de enige zijn die lijden. ‘Ik heb een moeilijke tijd gehad? Nou, laat anderen dan ook maar een moeilijke tijd hebben’.

Mensen die kwaad zijn aangedaan zullen op een bepaald moment op zoek gaan naar wraak. Deze wraak geeft hun namelijk het gevoel dat ze almachtig en sterk zijn, terwijl dit een fictieve vorm van kracht is. Wanneer ze zich realiseren wat ze hebben gedaan, voelen ze zich slecht. Ze worden overgenomen door schuldgevoel, ook al hadden ze er geen controle over.

Hoe je jezelf kunt bevrijden van schuldgevoel

Als je last hebt van schuldgevoel, dan moet je je hier eerst bewust van worden om de situatie op te kunnen lossen. Hier kunnen de volgende stappen en technieken wellicht bij helpen:

Vraag om vergeving

Als je een fout begaat, vraag dan om vergeving en blijf vooruitgaan. Het is menselijk om fouten te maken en we zouden onszelf hier dan ook niet om moeten blokkeren zonder vooruit te blijven gaan. We kunnen er werkelijk spijt van hebben zonder toe te staan dat het de koers van ons leven verstoort.

Herstel de schade

Als het mogelijk is, probeer dan de schade die je hebt aangericht te herstellen. Zelfs als je niet vergeven wordt en zelfs als je niet geloofd wordt. Zet het negatieve om in iets positiefs en voel jezelf goed over het feit dat je alles hebt gedaan wat binnen je bereik lag om je fout recht te zetten.

Zet het schuldgevoel om in woorden

Als je ergens een slecht gevoel van krijgt, spreek dit dan uit. Schuldgevoel teert op de dingen die we voor onszelf houden. De dingen die we niet hardop durven te zeggen.

Het is ons doel om gelukkig te zijn, niet ongelukkig. Waarom zouden we dan niet iets doen om problemen in de toekomst te voorkomen? Of willen we in plaats daarvan liever pijn voelen?

We moeten verandering brengen in onze manier van handelen en niet bang zijn om door middel van woorden aan te geven wat ons dwars zit, wat ons een slecht gevoel geeft, wat we niet oké vinden.