Ik wil gelukkig zijn op mijn eigen manier
We willen ons allemaal goed voelen; dit is iets dat we moeilijk kunnen ontkennen. Als je het anderen vraagt wat ze in hun leven willen bereiken, zal je vaak genoeg horen ‘ik wil gelukkig zijn’, en zal het antwoord zelden zijn dat ze zich ellendig, verdrietig of als mislukkelingen willen voelen. Mensen willen voelen wat het inhoudt om gelukkig te zijn en doen moeite om hun eigen manier te ontdekken om het te bereiken.
Maar ondanks het feit dat we allemaal gelukkig en tevreden willen zijn met ons leven, weten velen van ons niet hoe ze dit moeten aanpakken. Vaststellen wat geluk is, is tegenwoordig behoorlijk ingewikkeld; we leven met de paradox dat elk object je dichterbij kan brengen, maar tegelijkertijd, lijkt niets genoeg om het te bereiken.
Meer nog dan naar een subjectieve staat van geluk, streven we naar een opvatting die we getransformeerd hebben in een ideaal. Tegenwoordig is geluk een mythe geworden, opgeslagen in objecten die de enkeling rijker maken ten koste van een ontevreden meerderheid.
‘Ik wil gelukkig zijn’
Een simpele zoektocht op het internet is al genoeg om een beeld te krijgen van de huidige obsessie met het vinden van geluk. Miljoenen artikelen vertellen ons wat we wel en niet moeten doen om gelukkig te kunnen zijn, ze vertellen ons wat wetenschappers te zeggen hebben over het onderwerp, welke stappen we moeten nemen om het te verwezenlijken, of wat de exacte weg is die we moeten afleggen om het te bereiken.
We zijn niet alleen geobsedeerd door het bereiken ervan; we willen het tevens bereiken in elk gebied van ons leven: op ons werk, op persoonlijk vlak, in onze relaties, met onze familie, elke dag van ons leven. We zoeken in elke mogelijke hoek naar kleine sleutels die ons zullen helpen om ons gezegender te voelen.
Deze zoektocht is een eindeloze taak die, als we kijken naar wat het tegenwoordig zou omvatten, een leeg ideaal geworden is dat onmogelijk te bereiken is. De huidige definitie van geluk heeft meer gemeen met de romantiek die we zien in films of de heldhaftige zoektocht naar de Heilige Graal dan met de werkelijke betekenis ervan.
Handelen in geluk
Fabrikanten en de reclamewereld zijn altijd goed op de hoogte geweest van de behoeften van hun huidige en potentiële klanten. Beide zijn altijd maar op zoek naar onbevredigde behoeften, en als deze er niet zijn, dan creëren ze ze wel of ze zoeken naar manieren om nieuwere, betere versies van bestaande producten en diensten te introduceren waar niemand zonder kan.
Geluk is verslavend, het verkoopt, en de hele wereld wil het hebben. Bedrijven weten dit en streven, door middel van geplande strategieën, naar de loyaliteit en de tevredenheid van hun klanten. Ze spelen met onze emoties om ons geluk te kunnen verkopen door middel van consumptie.
“Geluk is veranderd in nog maar weer een element van consumptie, alsof het een product is dat je kunt verkrijgen in de supermarkt door het juiste bedrag neer te tellen.”
-Ángela Vallvey-
Het is geen toeval dat de economische crisis samenviel met de fervente verkoop van geluk. In tijden van crisis, is geluk geld.
De geluksdictatuur
Niet alleen is geluk veranderd in een object van consumptie, maar het wordt ons tevens opgelegd als vastgestelde norm. We zijn van ‘ik wil gelukkig zijn’ gegaan naar ‘ik moet gelukkig zijn’ en onderweg hebben we onszelf laten aanpraten dat ‘waar een wil is, altijd een weg is’.
Dit soort uitspraken zijn een tweesnijdend zwaard. Aan de ene kant verspreiden ze positieve gedachten en motiverende overtuigingen zoals ‘niets is onmogelijk’ of ‘met klagen bereik je niets’, terwijl ze er aan de andere kant voor zorgen dat we worstelen met gedachten als ‘ik hoor gelukkig te zijn’ of ‘ik heb het geprobeerd en het lukte niet, dus heb ik iets verkeerd gedaan’.
In de context van een maatschappij in tijden van crisis, waar het verkopen van geluk voor veel bedrijven een succesvolle verkoopstrategie is, is het altijd een goed idee om je te bedenken dat we, en dan maakt het niet uit hoe graag we het willen, nu eenmaal niet altíjd kunnen doen wat we willen; zonder te vergeten dat de verantwoordelijkheid voor het niet bereiken van onze doelen niet altijd bij ons ligt.
Geluk leeft niet alleen
Geluk is subjectief, net als vele andere gevoelens; het is slechts één gevoel in een hele zee van gevoelens. Ieders innerlijke leven bestaat uit emoties en gevoelens die reiken van vreugde en geluk tot verdriet en woede.
Elke emotie heeft een nut en elke emotie is noodzakelijk en vervult een rol in ons leven. Emoties helpen ons om onze ervaringen betekenis te geven, daarom is het noodzakelijk dat we ze allemaal ervaren en voelen.
“Moesten we dan echt van Disney leren dat verdriet en woede noodzakelijk zijn, dat ze ons maken wie we zijn? In Inside Out is verdriet de ware heldin, en de val van mafkeeseiland in het kleine meisje haar gedachten is de beste metafoor van wat we kunnen doormaken.”
-Quique Peinado-
En jij? Wat heb jij nodig om gelukkig te zijn?
Geluk is geen vooraf bepaald iets en het heeft niets te maken met generieke producten of magische woorden. Ieder heeft zijn of haar eigen bijzonderheden, smaak en voorkeuren. Dat wat de een gelukkig kan maken zou een ander ontzettend ongelukkig kunnen maken.
Geluk wordt niet verkregen door dat T-shirt te kopen met die positieve boodschap erop, het wordt ook niet verkregen door het volgen van de plannen van een ander, of het opzetten van een geforceerde glimlach zodat we goed op de foto staan. Het is veel eenvoudiger dan dat: het is een kwestie van jezelf de juiste vragen stellen en op zoek gaan naar de antwoorden in dingen die ertoe doen, ver weg van standaarden en lege producten.
“Ja, iedereen is gelukkig tegenwoordig. We beginnen het onze kinderen al te geven wanneer ze vijf zijn. Maar zou je het niet heerlijk vinden om zo vrij te zijn om op een andere manier gelukkig te zijn, Lenina? Op jouw eigen manier, bijvoorbeeld: niet op de manier van iedereen anders.”
-Aldous Huxley. A Brave New World-