Genderkwesties: seksisme in de moderne samenleving

Seksisme en gendervooroordelen zijn de laatste jaren sterk geëvolueerd. Enkele van de meest opmerkelijke, recente theorieën hierover zijn afkomstig van de psychologen Swin, Aikin, Hall en Hunter.

Seksisme is de veronderstelde minderwaardigheid van vrouwen als groep. Het is een houding die in de loop van de geschiedenis is blijven hangen en zich om vele sociologische redenen heeft ontwikkeld. Seksisme heeft echter lang geleid tot de onderdrukking van vrouwen voor het simpele feit dat ze vrouw zijn, zelfs in de moderne samenleving.

Tegenwoordig zie je het waarschijnlijk niet veel meer openlijk uiten in westerse landen. Veel organisaties werken eraan om het te voorkomen en te bestrijden. Seksisme is echter diep geworteld in onze westerse landen, en ook vele andere.

Seksisme is de afgelopen decennia sterk geëvolueerd. Enkele van de meest opmerkelijke recente theorieën hierover zijn gepubliceerd door de psychologen Swin, Aikin, Hall en Hunter.

Huidige theorieën over seksisme in de moderne samenleving

In de eerste plaats moeten we onderscheid maken tussen ouderwets seksisme en modern seksisme. Ouderwets seksisme is het idee dat vrouwen inferieur zijn aan mannen.

Het moderne seksisme daarentegen gaat meer over tegengestelde feministische eisen. Dit komt voort uit het idee dat vrouwen niet langer gediscrimineerd worden en dat daarom feminisme niet langer nodig is.

Een ander fenomeen dat neoseksisme wordt genoemd, manifesteert zich de laatste tijd ook. Dit soort seksisme is een weerspiegeling van een gemeenschappelijk conflict in onze moderne samenleving: egalitaire ideeën over vrouwen, tegenover het voortdurende superioriteitsgevoel van mannen ten opzichte van vrouwen.

De psychologen Glick en Fiske probeerden seksisme te bekijken vanuit een perspectief dat vergelijkbaar is met dat van de hedendaagse theorieën over racisme. Uiteindelijk maakte de specificiteit van de relatie tussen vrouwen en mannen het moeilijk om racismetheorieën toe te passen op seksistische theorieën.

Er is een fundamentele tegenstrijdigheid in het seksisme: vrouwen en mannen hebben een relatie van dominantie en ondergeschiktheid gehad, maar toch heeft dat mensen niet verhinderd om intieme relaties op te bouwen.

Mannen wijzen vrouwen vrolijk af voor banen en gaan vervolgens naar huis om hun eigen vrouw te omhelzen. Dat alleen al heeft ervoor gezorgd dat seksisme veel verschilt van racisme.

De theorie van ambivalent seksisme

Ontwikkeld door Glick en Fiske (1996-2001), is dit de meest invloedrijke seksistische theorie tot nu toe. Zoals de naam al doet vermoeden, gaat het om ambivalentie. De relaties tussen vrouwen en mannen, zowel in het verleden als in het heden, hebben een hoge mate van afhankelijkheid met zich meegebracht. Er zijn twee basistypes van seksisme binnen dat kader:

• Vijandig seksisme. Dit beschouwt vrouwen als een inferieure groep. Het is een manier om de controle die mannen over vrouwen hebben te legitimeren.
• Welwillend seksisme. Dit is de versie die een idyllisch beeld heeft van vrouwen als echtgenotes, moeders en romantische objecten. Het is nog steeds gebaseerd op het idee dat vrouwen inferieur zijn. Bij deze versie is men nog steeds van mening dat vrouwen mannen nodig hebben om hen te beschermen en te verzorgen.

Welwillend seksisme staat positief tegenover vrouwen, maar alleen binnen een specifiek kader. Vijandig seksisme associeert vrouwen met een breed scala aan negatieve kenmerken. Uiteindelijk is het doel van beiden types om ongelijkheid op basis van geslacht te legitimeren en te versterken.

Feminisme en de strijd voor gelijkheid

Dankzij de invoering van basisrechten in veel landen (vooral in het Westen) neemt het feminisme en de strijd voor gelijkheid tegenwoordig toe. Het feminisme is een sociale en politieke beweging die aan het einde van de 18e eeuw begon.

Een van de doelstellingen is het vergroten van het bewustzijn over de ongelijkheid tussen vrouwen en mannen. Tijdens bijeenkomsten kaarten vrouwen de onderdrukking, onderwerping en uitbuiting op die ze in het patriarchaat meemaken aan. Feminisme gaat over de bevrijding van vrouwen.

Vandaag de dag is ongelijkheid overal ter wereld nog steeds een groot probleem. Seksisme, gendergerelateerd geweld en andere misdaden van seksuele aard komen elke dag over de hele wereld voor. Dit is wat het zo belangrijk maakt om bewust te zijn van de realiteit en iets te doen om dit te veranderen.

Veel legale organisaties proberen gender- en seksualiteitsgerelateerde haatmisdrijven te voorkomen en te bestrijden. Straf alleen is echter niet voldoende. We moeten mensen ook beter onderwijzen.

We moeten mensen van jongs af aan leren dat respect, tolerantie en gelijkheid basisrechten zijn. Misschien dat we dan in een moderne samenleving kunnen leven waarin seksisme niet bestaat.