Onze daden bepalen wie we zijn

Waarschijnlijk zijn we allemaal wel meer dan eens verbaasd geweest over, of zijn we zelfs bedrogen door, het gedrag en de daden van anderen. Doorgaans krijgen we hierdoor een gevoel van ‘voor’ en ‘na’; wanneer we teleurgesteld zijn of ons bedrogen voelen, dan komt dit vaak aan als een harde klap.

Wanneer dit gebeurt, dan kan het lastig zijn om concreet aan te kunnen duiden om welke reden of redenen we zo onder de indruk waren van wat iemand tegen ons heeft gezegd of voor ons heeft gedaan. We vragen ons af of ze al de hele tijd probeerden om hun ware bedoelingen te verbergen achter hun woorden.

In werkelijkheid zijn veel mensen zich vrij onbewust van de gevolgen die hun woorden en daden hebben. Vandaar dat we vaak dingen beloven zonder erover na te denken, terwijl we eigenlijk helemaal niet van plan zijn deze beloftes na te komen. Soms hebben we niet eens door dat we gevoelloos bezig zijn; we zeggen simpelweg de dingen waarvan we denken dat ze sociaal acceptabel zijn zonder er überhaupt over na te denken of het wel waar is voor ons.

We worden niet gedefinieerd door wat we zeggen, maar eerder door wat we doen

Hoe het ook zij, we moeten voorzichtig zijn met wat we zeggen. Zoals een oud Spaans gezegde luidt: ‘por la boca muere el pez’, wat letterlijk betekent: ‘de vis gaat dood aan zijn mond’. We willen natuurlijk niet op dezelfde manier eindigen als deze vis. Het is belangrijk om dit gegeven te begrijpen in de zin dat we kunnen zeggen wat we willen, maar dat we hierbij altijd moeten nadenken over hoe we ons bij deze woorden voelen en of we wel of niet in staat zullen zijn om de daad bij het woord te voegen.

Het gegeven dat we niet worden gedefinieerd door wat we zeggen kan ook als positief worden beschouwd. Dit zou namelijk betekenen dat we in een soort wereld zouden leven die ‘te mooi is om waar te zijn’. Oftewel: in een wereld die wellicht perfect is, maar tegelijkertijd hartstikke nep.

Hoewel de wereld veel te saai zou zijn als we allemaal perfect zouden zijn en altijd precies zouden doen wat we zeggen, is het wel zo dat we een middenweg moeten vinden. We moeten in staat zijn te handelen op een manier waarbij er een balans is tussen voorbedachtheid en spontaniteit. Dit in overweging nemende, zouden we altijd moeten proberen om zo eerlijk en consistent mogelijk te zijn en voorzichtig moeten zijn om geen schade aan te richten of onze authenticiteit te besmetten met de dingen die we zeggen tegen anderen.

Wees niet bang voor het onbekende

Soms willen we per se een beeld of indruk van anderen vormen die kwellend voor ons is. Over het algemeen zijn mensen niet zwart-wit, maar juist op elk moment een mengelmoes van verschillende kleuren.

Vaak vellen we een veel te hard oordeel over anderen. Dit zorgt ervoor dat we vaak teleurgesteld worden. Doorgaans slagen we er echter ook niet in om onszelf goed te analyseren en vergissen we ons door te denken dat onze eigen fouten minder ernstig zijn dan de fouten van anderen.

Het antwoord op dit soort situaties is deels te vinden in het idee dat we onszelf los moeten maken van alle verwachtingen die ervoor zorgen dat we onszelf als het ware straffen door te hopen dat, en te wachten tot, anderen die dingen doen die ze eigenlijk nooit zullen doen. Het is zelfs hoogstwaarschijnlijk zo dat we niet eens goed weten waar we nu eigenlijk op zitten te wachten wanneer we ervan uitgaan dat iemand anders op dezelfde manier zal handelen als wij zelf zouden doen, of op de manier waarop wij zouden willen dat ze het zouden doen.

We zijn impulsieve wezens

Helaas is het zo dat het helemaal niet makkelijk is om consistent te zijn wanneer onze emoties ons op bepaalde momenten een blinddoek voordoen. Deze mogelijkheid bestaat altijd en vormt daardoor voortdurend een bedreiging voor ons.

We moeten daarom altijd proberen om onszelf niet voor de gek te houden. We moeten leren om onze emoties op zo’n manier onder controle te houden dat we kunnen voorkomen dat ze ons op de meest ongelukkige momenten volledig inpakken of overhalen.

Daarom moeten we onszelf niet laten definiëren door onze woorden, maar juist door onze daden. We moeten in staat zijn elke situatie op volledige en uitgebreide wijze te beoordelen. We moeten niet zo snel teleurgesteld zijn over onszelf of anderen.

We hoeven onszelf niet te straffen en we hoeven onszelf ook niet overdreven schuldig te voelen, maar we moeten wel proberen om niet te liegen of te overdrijven. Dat wil zeggen: het is één ding om fouten te maken –we zijn tenslotte allemaal maar mensen– maar het is compleet iets anders om te bedriegen. Bedrog is iets waar we geen excuus voor hebben, niet voor onszelf en ook niet voor anderen.

De beste manier om onszelf te beschermen tegen en genezen van deze negatieve ervaringen is door geen verwachtingen meer te hebben en door onszelf los te maken van de ideeën die we zelf hebben gecreëerd. Niet iedereen is goed en niet iedereen is perfect.