Agnosie: als je bekende dingen niet kunt herkennen

Wat zou er gebeuren als je op een dag een paraplu niet meer van een stok kon onderscheiden? Of wat als je objecten niet langer kunt herkennen door ze alleen maar aan te raken? Als dit soort dingen zich regelmatig voordoen, lijd je misschien aan een vorm van agnosie. Deze term verwijst naar het onvermogen om de informatie die je via je vijf zintuigen waarneemt te herkennen.

De term werd geïntroduceerd door Sigmund Freud in 1891. In dit geval kunnen al je zintuigen correct werken, maar zijn je hersenen niet in staat om de informatie die ze doorgeven te herkennen. Een beroerte, hersenletsel of zuurstofgebrek kunnen allemaal schade veroorzaken die leidt tot agnosie.

Het woord agnosie komt van het oude Grieks en betekent ‘afwezigheid van kennis’.

Wat is agnosie?

Iedereen die aan deze aandoening lijdt, maakt een periode van frustratie, machteloosheid en angst door. Dit is vrij logisch, omdat hij niet kan interpreteren wat hij ziet, voelt of proeft. Het is alsof de zintuigen en de hersenen niet langer dezelfde taal spreken. Alsof ze losgekoppeld zijn geraakt.

Om deze reden is het gebruikelijk en begrijpelijk dat mensen met agnosie vaak depressief worden. Deze ontkoppeling maakt het voor hen immers moeilijk om de wereld waar te nemen en ermee om te gaan.

Vormen van agnosie

Het is belangrijk om erop te wijzen dat agnosie niet betekent dat alle zintuigen plotseling worden aangetast. Er bestaan veel verschillende vormen van agnosie, waaronder:

• Visueel: het onvermogen om objecten te benoemen en te categoriseren op basis van hoe ze eruitzien. Bijvoorbeeld niet in staat zijn naar een tennisracket te kijken en te herkennen dat het een racket is.
• Auditief: moeite met het herkennen van geluiden. Je kunt bijvoorbeeld geen onderscheid maken tussen verschillende instrumenten in een nummer.
• Tactiel: het onvermogen om objecten te identificeren door middel van aanraking. Je kunt bijvoorbeeld een lepel niet van een vork onderscheiden door hem aan te raken.
• Ruimtelijk: moeite om zich te oriënteren en mentale kaarten te maken. Bijvoorbeeld niet in staat zijn om een ​​plattegrond van je eigen huis te tekenen.
• Motorisch: moeite met het onthouden en uitvoeren van geleerde bewegingen. Ook wel bekend als apraxie. Bijvoorbeeld proberen om een T-shirt over je benen aan te trekken in plaats van je romp.
• Lichamelijk: problemen bij het identificeren van het eigen lichaam. Bijvoorbeeld, denken dat je eigen ledematen van een ander zijn.

Het bedrieglijke brein

Nu we de verschillende vormen van agnosie hebben besproken, moeten we vermelden dat meestal slechts één zintuig wordt aangetast. Dat wil zeggen, iemand met motorische agnosie heeft waarschijnlijk geen last van auditieve agnosie. Maar er zijn altijd uitzonderingen.

De reden dat mensen meestal maar aan één type lijden, is omdat meestal slechts één deel van de hersenen beschadigd is geraakt. Als het bijvoorbeeld de temporale kwab is die beschadigd is geraakt, zal de persoon waarschijnlijk auditieve agnosie hebben. Aan de andere kant zal schade aan de occipitale kwab waarschijnlijk visuele of ruimtelijke agnosie veroorzaken.

Als er echter twee delen van de hersenen zijn beschadigd, is het ook mogelijk om meer dan één type agnosie te hebben. Maar bestaat er ook een remedie? Is er hoop op substantiële verbetering wanneer de hersenen zo beschadigd zijn?

Het antwoord is ja, er is hoop op verbetering. Dit is te danken aan de hulpmiddelen die ergotherapie, logopedie en neurologen kunnen bieden. Cognitieve revalidatie, bijvoorbeeld, leert mensen met agnosie bepaalde trucs om gezichten te herkennen, zoals aandacht schenken aan de meest onderscheidende kenmerken van het gezicht en het leren om ze op te merken.

De term agnosie is niet erg bekend. Er is echter veel meer bekend over deze aandoening dan ooit tevoren. Dankzij professionals die zich inzetten voor onderzoek en meer willen leren over agnosie, zijn er nu middelen die het leven van mensen die er last van hebben, veel gemakkelijker kunnen maken, zelfs als hun gevallen niet volledig kunnen worden genezen.