Zeven veelgestelde vragen over angst

Helaas is angst in de wereld van vandaag maar al te gewoon. Het woord is zelfs al deel gaan uitmaken van onze spreektaal. Wat zijn nu onze meestvoorkomende twijfels over dit fenomeen? En wat zegt de wetenschap erover?

Ongetwijfeld heb je vaak angst ervaren. Het is normaal om het te voelen, bijvoorbeeld wanneer je een sollicitatiegesprek hebt, een belangrijk examen, of wanneer je voor het eerst autorijdt. Het kan ook optreden wanneer je een afspraakje hebt met iemand die je echt leuk vindt of wanneer je in het openbaar moet spreken.

Het probleem is echter dat het, afhankelijk van de intensiteit en duur ervan, adaptief of maladaptief kan zijn. Met andere woorden, het kan je vriend of vijand worden.

Hier zijn de meest gestelde vragen over dit fenomeen, zodat je eventuele twijfels kunt wegnemen.

1. Wat is angst?

Angst is een alarmsignaal dat je waarschuwt voor gevaar. Het is een verdedigingsmechanisme dat verschijnt als reactie op een situatie die je als bedreigend ervaart, ongeacht of dat zo is of niet.

In feite heb je het nodig om snel te reageren en je aan te passen aan gebeurtenissen die een risico vormen voor je lichamelijke integriteit of emotionele stabiliteit. De functie ervan is je te mobiliseren, je alert te houden en je voor te bereiden om jezelf te verdedigen, door te vechten, te vluchten of je aan te passen.

2. Hoe voel je je erdoor?

Hoewel angst zich bij iedereen op verschillende manieren manifesteert, is het altijd onaangenaam. De belangrijkste symptomen zijn als volgt:

• Tachycardie.
• Zweten.
• Hoofdpijn.
• Een gevoel van kortademigheid.
• Maagklachten.
• Angst.
• Bezorgdheid.
• Catastrofale gedachten.
• Zenuwen.
• Onzekerheid.
• Je overweldigd voelen.

3. Hoe weet je of je angst maladaptief is?

Bij het evalueren van de functionaliteit (of disfunctionaliteit) van je angst, moet je rekening houden met een aantal belangrijke zaken. Allereerst kun je je afvragen of de angst je helpt om adequaat te reageren of dat de angst een negatieve invloed heeft op je beslissingen.

Stel je voor dat je op straat loopt en dat iemand je plotseling benadert om je mobiele telefoon te stelen. Je zult zich waarschijnlijk angstig voelen. Dit kan ervoor zorgen dat je zenuwstelsel in een staat van alertheid komt, waardoor je snel kunt reageren en ontsnappen. Maar het kan je ook verlammen.

In het eerste geval van ons denkbeeldige scenario vervult je angst zijn aanpassingsfunctie. Maar in het tweede geval, is het onaangepast. Maladaptieve angst treedt op wanneer het intensiteitsniveau van de uitingen niet in verhouding staat tot de intensiteit van de stimulus.

4. Wat is een angstaanval?

Een angstaanval is een toestand van overmatige bezorgdheid die gedurende enkele minuten optreedt. Dit is het hoogste niveau dat een angstaanval kan bereiken. De catastrofale interpretatie, de fysiologische symptomen en de activering van het alarmsysteem werken als een vicieuze cirkel die voortdurend terugkoppelt en het moeilijk maakt om een eind aan de situatie te maken.

De angst voor de angst (anticiperende angst) wordt een centraal punt van het probleem omdat het ervoor zorgt dat het ongemak blijft en zelfs toeneemt. Het is wanneer de angst om die buitensporige angst opnieuw te voelen opduikt, dat een angstaanval optreedt.

Als je er een hebt gehad, is het van het grootste belang dat je zo snel mogelijk de hulpmiddelen en strategieën leert kennen die de psychologie voorstelt voor deze situaties. Er zijn inderdaad veel verschillende bronnen en boeken die je in dit verband kunt raadplegen.

5. Kan het een groter probleem worden?

Ja. Angst wordt een ernstig probleem wanneer het je verhindert van het leven te genieten en je dagelijkse activiteiten uit te voeren. In feite, als het je op een negatieve manier belemmert in je dagelijkse functioneren, moet je hulp zoeken bij gespecialiseerde geestelijke gezondheidswerkers. Dat komt omdat je een angststoornis zou kunnen ontwikkelen die behandeling vereist.

Volgens de DSM 5 zijn er verschillende diagnoses gekoppeld aan angst. De meest voorkomende daarvan zijn gegeneraliseerde angststoornis, obsessieve-compulsieve stoornis, agorafobie (Spaanse link), sociale fobie en paniekaanvallen.

6. Kan het worden opgelost?

Ja, natuurlijk. Onthoud dat angst een alarmsignaal is, een waarschuwing. Het waarschuwt je voor het feit dat er iets mis is, in een specifieke situatie of in je leven in het algemeen. In feite verschijnt het om je precies die boodschap te geven.

Voor de behandeling van angststoornissen heeft cognitieve gedragstherapie bewezen effectief te zijn, vooral wanneer deze gepaard gaat met psycho-educatie en hulpmiddelen zoals mindfulness. Met deze middelen zul je in staat zijn om geleidelijk je gevoel van controle over je lichaam en gemoedstoestand terug te krijgen. Tegelijkertijd krijg je tools in handen die je kunt gebruiken wanneer dat nodig is.

7. Moet je medicijnen nemen?

Het is een optie, maar niet altijd noodzakelijk. Af en toe worden medicijnen voorgeschreven bij ernstige angststoornissen, in combinatie met psychotherapie. Een anxiolyticum mag echter alleen worden ingenomen op voorschrift en onder toezicht van een specialist. In geen geval mag je zelfmedicatie nemen.