Subtiele kleine uitingen van agressie: stiekeme dagelijkse kwellingen

Sommige mensen noemen het “subtiliteiten” of “passief-agressief gedrag.” Eigenlijk zijn het kleine uitingen van agressie. Het zijn woorden of daden die van een agressieve en gewelddadige aard zijn maar niet op een expliciete manier. We geven een voorbeeld. Mensen groeten de conciërge niet omdat ze denken dat het tijdverspilling is.

In de meeste westerse landen is de discriminatie van mensen op basis van hun geslacht, etniciteit, economische toestand of geloofsovertuigingen in strijd met de wet.

Veel mensen begrijpen echter nog steeds niet waarom die wetten bestaan. Ze blijven dus andere mensen discrimineren of afwijzen op basis van hun vooroordelen. Om de gevolgen van hun houding te ontlopen maken ze hierbij gebruik van subtiele kleine uitingen van agressie.

Soms tonen mensen subtiele kleine uitingen van agressie zonder dat ze zich hiervan bewust zijn. Het zijn veelvoorkomende gebaren of zinnen die een gewelddadige toespeling bevatten ten aanzien van een persoon of een groep mensen.

Een voorbeeld is wanneer iemand een persoon onderbreekt en hem niet laat uitspreken. Deze personen doen dit vanzelfsprekend niet bij mensen van wie ze denken dat ze macht hebben. Ze doen dit eerder bij mensen die volgens hen minderwaardig zijn.

Subtiele kleine uitingen van agressie of te snel beledigd zijn?

Sommige mensen denken dat subtiele uitingen van agressie niets meer zijn dan onschuldige uitspraken. Ze trekken dan de overgevoeligheid in twijfel van de personen die sommige opmerkingen te serieus nemen. Volgens hen zijn die commentaren gewoon terloops en zorgeloos. In sociale relaties is er altijd een mate van gebrek aan respect, vooral wat grappen maken betreft.

Dit kan in sommige gevallen inderdaad waar zijn. Niet elke opmerking die seksistisch of racistisch lijkt, bevat die toespeling. Het kan namelijk een bevrijdende manier zijn om de spanning over het onderwerp te erkennen of om te lachen om bepaalde overtuigingen.

Het probleem met deze subtiele kleine uitingen van agressie is de bedoeling die erachter ligt. Als die opmerkingen of grapjes regelmatig gemaakt worden, dan is de kans heel groot dat ze de persoon die de opmerkingen ontvangt, zullen raken.

Misschien is een prikje niet kwetsend. Duizenden prikjes zullen de persoon in kwestie echter absoluut kwetsen. In deze zin hebben subtiele kleine uitingen van agressie een enorm effect op het zelfvertrouwen van iemand. Het tast ook zijn gevoel van waardigheid aan.

Mensen op een andere manier behandelen

Deze kleine uitingen van agressie zijn ook niet altijd woorden. Een persoon kan soms ook door middel van non-verbale communicatie zijn vooringenomenheid en discriminerende houding op anderen overbrengen. In de vroege jaren ’70 hebben wetenschappers aan de universiteit van Princeton over dit onderwerp een onderzoek uitgevoerd. De socioloog Carl Word was toen de onderzoeksleider.

Het experiment bestond eruit dat men een groep blanke en zwarte mensen samenbracht om zogenaamd een kandidaat voor een baan te selecteren. Men onderzocht zorgvuldig de houdingen van de vraagstellers tegenover beide groepen. De wetenschappers konden enkele verschillen vaststellen en dan vooral op het non-verbale vlak.

De interviewers behandelden blanke en zwarte mensen op een andere manier, ondanks het hun opdracht was om de beste kandidaat voor de baan te selecteren.

Ze gingen bijvoorbeeld bij zwarte mensen meer op afstand zitten en vermeden vaker oogcontact. Tegen die mensen waren ze ook minder vriendelijk. Ze maakten bovendien minder tijd voor hen vrij. Dit is een duidelijk voorbeeld van een subtiele uiting van agressie.

De emotionele invloed van subtiele uitingen van agressie

Hetzelfde experiment van de universiteit van Princeton had ook een tweede fase. De wetenschappers maakten eerst een overzichtslijst van de non-verbale signalen van afwijzing en discriminatie die de vraagstellers vertoond hadden. Daarna vormden ze een nieuwe groep van kandidaten voor de baan.

Dit keer trainden ze echter de interviewers. Ze leerden hen hoe ze zowel bij de blanke als bij de zwarte mensen gebruik konden maken van verbale signalen van afwijzing.

Wat was het resultaat? De subtiele uitingen van agressie hadden een invloed op de prestatie van de ondervraagden. Ze stotterden meer en maakten hun zinnen niet af. Ze aarzelden ook meer om te beginnen praten en leken bang te zijn.

Met dit experiment kunnen we zien wat het effect van subtiele uitingen van agressie kan zijn. Wanneer een persoon het slachtoffer hiervan is, dan zal hij een slechte prestatie neerzetten. De kans zal dus groot zijn dat hij belangrijke kansen misloopt. Dit stelt hem in het nadeel. Het laat hen ook geloven dat iedereen vooringenomen is.

We hebben het al vermeld. Subtiele kleine uitingen van agressie gebeuren soms onbewust. De doelwitten zijn echter bijna altijd kwetsbare mensen of minderheidsgroepen. Mensen hebben het niet gemakkelijk om zich tegen deze vorm van agressie te verdedigen. De reden is dat ze onopgemerkt kunnen optreden of te subtiel zijn.

In plaats van te strijden tegen subtiele uitingen van agressie moeten we ons richten op de oorspronkelijke oorzaak. En dat is vooringenomenheid.