Steve de Shazer, pionier van oplossingsgerichte therapie
Steve de Shazer wordt wereldwijd erkend als een van de pioniers van oplossingsgerichte korte therapie (in het Engels: Solution-Focused Brief Therapy – SFBT). Dit is een interventiemodaliteit gebaseerd op gesprek en de principes van het sociaal constructionisme. Dit laatste benadrukt de manier waarop de context percepties, affecties en werkelijkheid beïnvloedt.
Oplossingsgerichte korte therapie hanteert een minimalistische aanpak. Er wordt gebruik gemaakt van een reeks kleine stappen die verandering teweeg kunnen brengen. Dit wordt geleidelijk uitgebreid tot het systemische of globale veranderingen oplevert.
Een andere grote bijdrage van deze specialist aan de psychologie was de depathologisering van problemen. In plaats van zich te richten op tekorten en afwijkingen, concentreerde hij zich op de mogelijkheden van de patiënt of cliënt. In feite speelt dit idee de hoofdrol in zijn therapie.
“Waar je staat bepaalt wat je ziet en niet ziet; het bepaalt ook de hoek van waaruit je het ziet; een verandering in waar je staat verandert alles .”
-Steve de Shazer-
Het leven van Steve de Shazer
Steve de Shazer werd geboren op 25 juni 1940, aan de oevers van Lake Michigan, in Milwaukee (Wisconsin, Verenigde Staten). Hij was de zoon van een elektronisch ingenieur en een operazangeres. Zijn eerste grote passie was klassieke muziek, en hij werd jazz saxofonist.
De Shazer studeerde af aan de universiteit met een Bachelor of Arts graad. Later vervolgde hij zijn studie aan de Universiteit van Wisconsin tot hij afstudeerde met een master in sociaal werk. Hij werd opgeleid onder het mentorschap van John Weakland, een van de andere pioniers van de korte therapie. De twee hadden een vriendschap die een leven lang duurde en voor beiden uiterst vruchtbaar bleek.
De Shazer trouwde met de psychotherapeute Insoo Kim Berg. De twee stichtten in 1978 het Brief Family Therapy Center in Milwaukee. Dit werd het epicentrum van de ontwikkeling van hun theorieën. De Shazer was een liefhebber van honkbal, lange wandelingen en bier. Hij las Wittgenstein in zijn oorspronkelijke taal en was een groot bewonderaar van Duke Ellington en Thelonious Monk.
Een nieuwe benadering van therapie
De grote bijdrage van De Shazer aan de psychologie was het heroriënteren van de praktijk van de therapie (Engelse link). Hij ging uit van het idee dat individuen in staat zijn waardevolle oplossingen te creëren, te beginnen met hun eigen hulpbronnen.
Hij vroeg cliënten te praten over de laatste keer dat ze erin geslaagd waren het probleem op te lossen dat hen in therapie had gebracht. In feite vond hij dat oplossingen moesten voortkomen uit de kennis en ideeën die ze al bezaten.
In dit model, is de rol van de therapeut (Spaanse link) is om de aandacht te richten op het heden en de toekomst, en het verleden achter zich te laten. Het proces begint wanneer de cliënt erin slaagt zijn gewenste toekomst te visualiseren en kleine stappen zet om die te bereiken.
Dit perspectief is ook gebaseerd op het idee dat er veel positieve gebeurtenissen plaatsvinden in het leven van iemand die therapie volgt. De doelen ervan omvatten het identificeren van deze positieve aspecten en het isoleren van de dingen die de cliënt wil veranderen. Er wordt gewerkt aan het bevorderen van voortdurende verandering. De therapie wordt geleid door acht principes:
- If it ain’t broke, don’t fix it (als het niet kapot is hoef je het niet te repareren).
- Als je eenmaal weet wat werkt, doe er dan meer van.
- Als het niet werkt, doe dan iets anders.
- Verandering is constant en onvermijdelijk.
- De oplossing is niet altijd direct gerelateerd aan het probleem.
- Erkennen wat de cliënt goed doet.
- Alle problemen hebben uitzonderingen. Bijvoorbeeld wanneer ze hadden moeten verschijnen, maar dat niet deden.
- De toekomst wordt gecreëerd en onderhandeld.
Een erfenis van groot belang
Het grote doel van Steve de Shazer was de therapie te vereenvoudigen. Hij wilde dat het minder belastend zou zijn voor de patiënt of cliënt en tegelijkertijd effectiever. Tijdens zijn werk in het door hem opgerichte centrum woonde hij persoonlijk 700 consulten per jaar
bij. In de regel hielp hij arme gezinnen met enorme problemen maar zonder sociale zekerheid of overheidssteun. Met deze cliënten liet De Shazer zien dat de grootste deugd van een therapeut is te weten hoe hij naar zijn cliënten moet luisteren en wat ze zeggen serieus moet nemen.
Kort na het jaar 2000 werd bij hem een terminale ziekte geconstateerd. Hij wilde echter niet stoppen met werken, want hij kon zich zijn leven niet voorstellen zonder in contact te zijn met kennis. Hij stierf kort nadat hij in 2005 in Wenen uit een vliegtuig was gestapt.
Zijn ideeën kregen de meeste geloofwaardigheid in Europa. Tegenwoordig zijn er bijvoorbeeld minstens 50.000 Britse werknemers die getraind zijn in oplossingsgerichte korte therapie. In heel Europa is het vergelijkbaar. De erfenis van De Shazer is inderdaad universeel.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Casari, Leandro Martín; Ison, Mirta Susana; Albanesi, Susana; Maristany, Mariana; Funciones del estilo personal del terapeuta en profesionales del campo de las adicciones; Pontificia Universidad Javeriana Cali. Facultad de Humanidades y Ciencias Sociales; Pensamiento Psicológico; 15; 1; 2-2017; 7-17
- Mark Tucker. (1989). [Review of Duke Ellington, by James Lincoln Collier]. Notes, 45(3), 499–502. https://doi.org/10.2307/940802
- Martinez-Taboas, A. (2016). La efectividad de las terapias de familia. Revista Puertorriqueña De Psicología, 5(1), 13–29. Recuperado a partir de https://repsasppr.net/index.php/reps/article/view/28
- Trepper, T. S., Dolan, Y., McCollum, E. E., & Nelson, T. (2006). Steve De Shazer and the future of solution‐focused therapy. Journal of Marital and Family Therapy, 32(2), 133-139.
