Soms winnen we en soms leren we

Soms hoor je weleens dat een verlies niet telt als je er iets van leert en naar mijn mening is dit helemaal waar. Je zult alleen verslagen zijn als je dit toestaat: doe je dit niet, dan maak je gebruik van dit verlies om iets te leren over jezelf, over wat eraan je ontbreekt en wat juist overbodig is.

Soms winnen we en soms leren we. Niemand is ooit door het leven gegaan zonder nederlagen te ervaren. Het is zelfs zo dat veel van de grootste prestaties in het leven een verzameling van mislukkingen waren die uiteindelijk een groot succes werden. Is dat niet precies hoe de grootste ontdekkingen en prestaties van de mensheid tot stand zijn gekomen?

Hetgeen overwinningen zo geweldig maakt, is het gegeven dat ze moeilijk te bereiken zijn. Niemand is trots op een succes waar hij helemaal niet voor heeft hoeven vechten. Je kunt dan misschien wel opscheppen over hoeveel geluk je hebt, maar je kunt niet trots zijn op de dingen die je hebt bereikt, omdat een prestatie alleen bereikbaar is door middel van een combinatie van talent en inspanning.

Soms winnen we…

Carlos Serrano is een atleet die een wereldrecord heeft neergezet in zwemmen op de Paralympische Spelen. Op socialemediapagina’s staat een foto van hem waarop hij een bordje vasthoudt waarop staat: “Je wint je medailles tijdens de training. Je haalt ze gewoon op bij de wedstrijden.”

Dit zou niet minder waar kunnen zijn. Hetgeen succes garandeert,Doele is het harde werk dat je in jezelf investeert, de voorbereiding en de moeite die nodig zijn om een proces te ontwikkelen waarbij iemand geleidelijk zijn eigen records verbreekt.

Winnen is niet alleen weggelegd voor de mensen die de meeste vaardigheden hebben, maar eerder voor de mensen die weten hoe ze hun vaardigheden het beste in kunnen zetten. Winnen is een vrucht die alleen geproefd wordt door de mensen die in staat zijn om een doel voor zichzelf vast te stellen, om er meedogenloos voor te vechten en alsmaar aan hun tekortkomingen te blijven werken, om zichzelf overwinningswaardig te maken.

De persoonlijkheid van de winnaar wordt gekarakteriseerd door het gegeven dat inspanning en hard werken hoog op zijn lijst van prioriteiten staan. Iemand die weet hoe hij moet winnen weet dat niets vanzelf zal gebeuren, maar dat het voornamelijk het product is van volharding.

De overwinning wordt in eerste instantie bereikt door middel van het gevecht dat je met jezelf voert om je doelen vast te stellen, om te vertrouwen op waar je toe in staat bent, om een keuze op te bouwen die genoeg weerstand kan bieden aan invloeden van buitenaf, zodat hij ongeacht de ups en downs standvastig blijft. Wanneer je dit eenmaal bereikt, is de rest een eitje.

Er bestaat geen recept voor overwinning, maar je kunt wel de kenmerken van een winnaar omschrijven. Het eerste kenmerk is hun vertrouwen in hun eigen werk. En daaraan moet je een gezonde dosis zelfkritiek toevoegen. Dit houdt in dat je in staat bent om zowel je successen als je fouten objectief op waarde te schatten.

Soms leren we…

In het oude Griekenland bestond er een ware cultus van competitie, met name de atletische vorm van competitie. In die dagen hadden dit soort gebeurtenissen een heel andere waarde dan ze vandaag de dag hebben. In zijn Republiek stelt Plato dat de opvoeding van jongeren gebaseerd zou moeten zijn op twee steunpilaren, namelijk gymnastiek en muziek.

Met gymnastiek bedoelde hij het onderwijzen van het lichaam en met muziek bedoelde hij het onderwijzen van de ziel. Voor de Grieken was het een onmogelijk idee dat iemand heel goed zou zijn op atletisch vlak als hij daarnaast niet ook veel waarden had als mens.

Wat een atleet waardevol maakte, was zijn vermogen om ‘beter te zijn dan de gemiddelde persoon’. Wat hierbij vooral uitblonk was hun moed en hun inspanning. Competities werden ‘Agon’ genoemd, wat wedstrijd of uitdaging betekent. Dat is ook waar het woord ‘agonie’ vandaan komt.

Bij een competitie is er alleen sprake van winnaars en verliezers. En een competitie is alleen gezond als het je de weg wijst naar die delen van jezelf waar je nog aan moet werken, die je nog moet glad strijken, als een beter mens worden een vereiste is om je doel te bereiken.

Nederlagen zijn altijd relatief. Ze zijn relatief omdat ze afhangen van onze gevoelens, emoties en onze houding. Aspecten die voortkomen uit iemand die op een bepaald punt in zijn leven heeft ervaren hoe het is om te weten dat het mogelijk is om je doelen te bereiken. Het is alleen een nederlaag als het gevolgd wordt door volledige neerslachtigheid.

Als de mogelijkheid om een doel te bereiken daarentegen verandert in een bron voor reflectie en leren, dan kunnen we niet spreken van een werkelijke nederlaag. Leren is in dit geval bedenken waarom het niet mogelijk was om succes te bereiken. Misschien betekent het zelfs het herzien van het doel zelf. Soms is een nederlaag een teken dat we op het verkeerde pad zitten, dat we op het pad zitten dat naar een doel leidt dat misschien wel helemaal niet het beste voor ons is.

Voor iemand die een winnaarsmentaliteit heeft, bestaat het woord nederlaag eigenlijk helemaal niet. Wat wel bestaat, zijn situaties waarin je iets bereikt waar je je zinnen op had gezet en situaties waarin je de kans hebt om iets te leren dat je nog niet wist.