Sociale Fobie: bang om beoordeeld te worden
Sociale fobie is een irrationele angst die sterke gevoelens van ongemak omvat ten opzichte van het idee van sociale relaties. Mensen die lijden aan deze fobie zonderen zichzelf af van anderen, blijven liever geïsoleerd, omdat het ze een ongemakkelijk gevoel en veel stress bezorgt om zich in een omgeving te bevinden die van ze vereist dat ze met andere mensen omgaan of relaties opbouwen.
Aangezien menselijk contact een basisonderdeel is van ons leven, is dit een soort fobie die veel beperkingen kent. In elk belangrijke leefgebied wordt van ons verwacht dat we omgaan met de mensen om ons heen, of dit nu op werkgebied is of binnen onze familie, of het nu gaat om het ontmoeten van een potentiële partner of het beginnen en onderhouden van een vriendschap.
Mensen die lijden aan sociale fobie vermijden alle omstandigheden waarin ze zichzelf gedwongen voelen om met andere mensen om te gaan. In veel gevallen is dit echter niet mogelijk. En dus hebben ze geen andere optie dan om situaties te confronteren die ze ontzettend moeilijk vinden, in het bijzonder omdat ze continu het gevoel hebben alsof ze beoordeeld worden.
‘Ik leerde dat moed niet de afwezigheid was van angst, maar het overwinnen ervan. De moedige mens is niet degene die niet bang is, maar degene die zijn angst overwint.”
-Nelson Mandela-
Sociale fobie uitgelegd
Hoewel er veel fobieën bestaan, is sociale fobie een van de meest onbegrepen en verlammende fobieën. Elke sociale aangelegenheid, elk feestje, elke bijeenkomst – kortom, elke situatie waarin we onszelf aan anderen moeten blootstellen – wordt gevreesd.
Het ergste wat mensen met deze fobie kan overkomen is het meemaken van een situatie die uiteindelijk schandelijk en vernederend uitpakt. Dit gevoel is ofwel het gevolg van hun eigen angst, ofwel van hun overtuiging dat ze niet in staat zijn om de bepaalde situatie te confronteren.
Mensen die lijden aan sociale fobie voelen zich onbegrepen en tot op zekere hoogte gemarginaliseerd. De complexiteit en het belang van de fobie ligt in het feit dat mensen het sociale contact dat zo vermeden wordt eigenlijk nodig hebben. De persoon heeft dan ook het gevoel dat hij zich in een gevangenis bevindt die hem een onaangename gewaarwording bezorgt.
Om van een sociale fobie te kunnen spreken, moet worden gekeken naar of het beperkend is voor de persoon die eraan lijdt. Daarnaast moet het een verlammende invloed hebben op zijn leven, waarbij het zorgt voor ernstig ongemak en waarbij zijn ontwikkeling in verschillende aspecten van zijn dagelijkse leven verhinderd wordt.
Mogelijke oorzaken van sociale fobie
Deze fobie kan veel oorzaken hebben. De meest gevoelige periode waarin de fobie zich kan beginnen te ontwikkelen is de adolescentie. Het zou gerelateerd kunnen zijn aan ouders die overbeschermend waren. Het kan ook voortkomen uit een gebrek aan sociale vaardigheden.
Mensen met sociale fobie ervaren sterke angst ten opzichte van situaties waarin ze sociale interactie voorzien en waarin wellicht sprake zal zijn van enige vorm van sociaal contact en intimiteit. De psychofysiologische activatie die plaatsvindt in deze situaties kan leiden tot symptomen zoals tachycardie, angst, trillen, blozen, stotteren en voortdurend zweten.
Als de persoon de fobie eenmaal heeft ontwikkeld, is het raadplegen van een specialist het beste wat hij kan doen. Samen zal dan voornamelijk gewerkt worden aan het controleren van de irrationele angst en het gecreëerde ongemak.
We vinden het moeilijk om onze behoeften te accepteren en uit te spreken; uit angst om beoordeeld te worden, beoordelen we anderen.
Onze angst om beoordeeld te worden
Ieder van ons heeft wel te maken met de angst om beoordeeld te worden door anderen op basis van zijn vermogens, handelingen of gevoelens, of dit nu in het verleden was, op dit moment het geval is, of iets is dat we voorzien in de toekomst. Het wordt echter problematisch als we er obsessief mee beginnen om te gaan, waardoor het beperkend en pathologisch wordt.
De algemene klacht is dat anderen ons niet begrijpen, dat niemand ons begrijpt. We klagen over hun gebrek aan empathie zonder te beseffen dat het onze houding en handelingen zijn die onze eenzaamheid creëren en dat gebrek aan affectie waar we diep vanbinnen om vragen bevorderen.
Ons hiervan bewust worden en het verkennen van ons binnenste wezen zal ons helpen om op te houden met denken dat alles dat ons overkomt de schuld is van een ander. De manier waarop wij dingen zien en ons gedragen is niet zonder gevolgen, wij zijn dan ook zelf verantwoordelijk voor hetgeen we uiteindelijk toevoegen aan onze eigen levenservaring.
“Soms zijn we gewoon te koppig om toe te geven dat we behoeften hebben, omdat in onze maatschappij, behoefte gelijkstaat aan zwakte. Wanneer we onze woede naar binnen richten, uit het zich vaak in gevoelens van depressie en schuld. Woede die wordt opgekropt verandert onze indrukken van het verleden en vervormt onze kijk op de huidige realiteit. Al deze oude woede wordt zo een onafgemaakte zaak, niet slechts met anderen, maar met onszelf.”
-Elisabeth Kübler-Ross-