Psychiatrische geneesmiddelen bij kinderen en tieners

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is het gebruikelijk geworden om kinderen en tieners psychiatrische geneesmiddelen voor te schrijven.

Geestelijke aandoeningen zijn een van de grootste epidemieën van de 21e eeuw. Talloze statistieken tonen de verontrustende toename van het gebruik van antidepressiva. Wat echter nog verontrustender is, is dat het heel gewoon is geworden om kinderen en tieners psychiatrische geneesmiddelen voor te schrijven.

Volgens een onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie (World Health Organisation, WHO) is het aantal kinderen en tieners dat psychiatrische geneesmiddelen gebruikt tussen 2005 en 2012 drastisch gestegen.

De Wereldgezondheidsorganisatie zegt dat ruwweg 20% van de kinderen en tieners lijdt aan psychische aandoeningen of stoornissen, en dat ongeveer de helft daarvan zich al voor de leeftijd van veertien jaar manifesteert.

Helaas worden ze vaak onopgemerkt en onbehandeld gelaten. Wat nog erger is, is dat psychiatrische stoornissen een van de belangrijkste oorzaken zijn van ziekte en invaliditeit bij onze jonge bevolking.

Veel onderzoeken hebben aangetoond dat, hoewel er een genetische factor is die geestelijke stoornissen kan bepalen, de omgeving van iemand ook een belangrijke rol speelt.

Veel factoren kunnen het risico om aan een van deze aandoeningen te komen lijden verhogen, vooral tijdens de kindertijd en adolescentie. Bijvoorbeeld familiekwesties zoals:

• echtscheiding of verwaarlozing
• lichamelijk, mentaal of seksueel misbruik
• stress
• drugsmisbruik

Je moet ook niet vergeten dat dit kritieke tijden zijn in de ontwikkeling van een persoon. Ten eerste, je ontwikkelt je persoonlijkheid tijdens de kindertijd en deze periode bepaalt tot op zekere hoogte je volwassen leven. De adolescentie is ook een cruciale periode die wordt gekenmerkt door lichamelijke, emotionele en sociale veranderingen.

Daarom moeten preventie en bevordering van de geestelijke gezondheid een prioriteit zijn. Dit is ook waar het belangrijk wordt om te wijzen op de beste omgevingen hiervoor. Het gezin is de belangrijkste plaats om dit te doen, maar ook de school en de algemene samenleving spelen een belangrijke rol.

Psychiatrische geneesmiddelen bij kinderen en tieners

Het behandelen van psychische stoornissen met medicijnen is heel gewoon geworden. Vroeger was therapie de enige behandeling, omdat de overheersende overtuiging was dat problemen van kinderen door hun omgeving werden veroorzaakt. Ook was er niet genoeg onderzoek naar de veiligheid en effectiviteit van psychiatrische geneesmiddelen bij kinderen.

Dit is de laatste jaren veranderd. Er is veel meer onderzoek gedaan naar dit onderwerp. Het is echter nog steeds gebruikelijk om medicijnen voor te schrijven aan jonge mensen buiten hun gewoonlijke verband.

Je moet onthouden dat naarmate kinderen en tieners zich ontwikkelen, hun farmacokinetische reacties niet hetzelfde zijn als die van volwassenen. Hetzelfde geldt voor hun neurotransmissieprocessen, die van vitaal belang zijn als het gaat om psychiatrische geneesmiddelen.

Met andere woorden, het is gevaarlijk om aannames te doen over medicijnen bij kinderen en tieners op basis van onderzoek op volwassenen. De meestvoorkomende psychiatrische drugs die aan kinderen en tieners worden voorgeschreven zijn:

• Antidepressiva
  • tricyclische antidepressiva (bijvoorbeeld Imipramine en Amitriptyline)
  • SSRI’s (selectieve serotonine-heropnameremmers, bijvoorbeeld Prozac)
  • NRI’s (noradrenalineheropnameremmers, bijvoorbeeld Atomoxetine om ADHD te remmen)
• Antipsychotica
  • klassieke antipsychotica (bijvoorbeeld Broomperidol)
  • atypische antipsychotica (bijvoorbeeld Risperidone)
  • Clozapine
• Benzodiazepine
  • spierverslappers zoals Oxazepam en Diazepam voor het behandelen van angst- en slaapstoornissen
• Psychostimulantia
  • Ritalin bij de behandeling van ADHD

De risico’s en de voordelen van psychiatrische middelen bij kinderen en tieners

In 2004 heeft de Spanish Agency for Medicine and Health Products het gebruik van SSRI’s bij kinderen en tieners afgeraden, omdat niet bewezen is dat ze effectief zijn en het risico op zelfmoord vergroten. Bovendien is er geen enkele SSRI goedgekeurd voor de behandeling tegen depressie op deze leeftijd.

In 2016 publiceerde een team van onderzoekers een fascinerende studie over het gebruik van antidepressiva bij kinderen en tieners in het tijdschrift The Lancet. Zij hielden een systematisch onderzoek en meta-analyse van alle gepubliceerde essays over dit soort medicijnen.

Ze konden de effectiviteit van 14 antidepressiva voor de behandeling van ernstige depressieve stoornissen bij jongeren van negen tot achttien jaar vergelijken.

De resultaten waren schokkend. Alleen Fluoxetine was effectiever dan placebo’s. Geen van de andere antidepressiva had een gunstige risico-voordelenverhouding. In andere studies werden sommige van deze middelen, zoals bijvoorbeeld Venlafaxine, zelfs in verband gebracht met een hoger risico op zelfmoord bij tieners.

Hoewel deze resultaten de alarmbel zouden moeten luiden, moet je ze niet als de absolute waarheid beschouwen. Er moet meer onderzoek worden gedaan, en daarom moet je geen behandelingen uitstellen. Elk geval is anders.

Het belangrijkste is om altijd de instructies van de arts op te volgen, omdat deze in staat is om de risico-voordelenverhouding van elke mogelijke behandeling voor zijn patiënten te beoordelen.