Narcisme in tv-series en films
Narcisme komt steeds vaker voor tegenwoordig, vooral onder de jongere generaties. Dit komt deels omdat de massamedia dit aanmoedigt en ook de sociale media zijn in dit opzicht helemaal niet onschuldig. Het is gek, maar eigenlijk pronken we constant met ons privéleven. Narcisme is dan ook overal om ons heen te bespeuren, en niet in de laatste plaats op onze tv-schermen. In dit artikel gaan we dieper in op narcisme in tv-series en films.
Sigmund Freud definieerde narcisme als het ‘ego-libido’. Met andere woorden, het betekende dat je je aangetrokken voelde tot jezelf. Iedereen heeft een libido, maar bij sommige mensen heeft het een meer merkbaar narcistische aard. Mensen met dit soort persoonlijkheid zijn echter niet bepaald verliefd op zichzelf.
Wel is het zo dat ze erg zelfverzekerd lijken en een hoge eigendunk hebben. Ze hebben ook een subjectieve kijk op de werkelijkheid en bekijken de wereld door diezelfde lens. Daarom is het ook zoveel moeilijker voor ze om met frustratie om te gaan.
“Hij was als een haan die dacht dat de zon was opgekomen om hem te horen kraaien.”
-George Eliot-
Zoals je vast wel weet uit ervaring, is te veel of te weinig van iets zelden goed. Je zou altijd moeten streven naar evenwicht. De gezondste optie is dan ook om van jezelf te houden, zonder echter een vertekend of onwerkelijk beeld te creëren van wie je bent.
Narcisme in tv-series en films
Er bestaan enkele zeer interessante voorbeelden van het narcistisch libido in de fictie. Wij bespreken er vijf die de meesten van jullie vast wel kennen. Daarbij zullen we ingaan op enkele oplossingen van de psychoanalyticus Heinz Kohut, een belangrijke bijdrager aan het onderwerp narcisme.
1. Narcisme in tv-series en films: Tony Soprano (‘The Sopranos’, 1999-2007)
Deze beroemde HBO-maffiabaas probeert continu zoveel mogelijk macht binnen zijn organisatie te behouden. Hij heeft geen objectieve kijk op de werkelijkheid. In plaats daarvan bekijkt hij alles vanuit zijn eigen standpunt, dat hij altijd als het beste ziet. Het geeft hem een moreel vrijkaartje voor het achteloos gebruiken van geweld. Er zijn zelfs momenten waarop zijn psychiater, Dr. Melfi, hem identificeert als een sociopaat.
Natuurlijk kunnen we Tony Soprano zijn misdaden niet vergeven, maar we kunnen hem wel iets voorschrijven: creativiteit. Als je je openstelt voor alle andere manieren om dingen te doen en problemen op te lossen, realiseer je je dat het veel gemakkelijker is om actie te ondernemen dan gefrustreerd te raken. Door je energie op een creatieve activiteit te concentreren, wordt je behoefte aan aandacht van andere mensen minder en hoef je niet zoveel aan jezelf te denken.
2. Narcisme in tv-series en films: Joffrey Baratheon (‘Game of Thrones’, 2011-heden)
Joffrey vindt alles aan zichzelf geweldig en vraagt zich nooit af of hij het goed doet. Het feit dat hij op de troon zit, versterkt zijn verlangen naar macht en aandacht alleen maar meer. Zijn handelen staat los van externe factoren, hij is agressief en hij is altijd bereid om actie te ondernemen.
Misschien vindt hij onze grapjes niet grappig, maar hem schrijven we humor voor. Humor wint het van ontbering. Door te lachen om jezelf – of om wat dan ook – zal je jezelf kalmeren en beter voelen. Plotseling voelt je last lichter, misschien zelfs licht genoeg om even te vergeten.
3. Narcisme in tv-series en films: Lucrecia (‘Red Eagle’, 2009-2016)
Lucrecia komt uit de Spaanse serie ‘Red Eagle’ (Aguila Roja). Haar narcisme is typischer, omdat ze graag haar schoonheid toont en ze soms erg seksueel is. Bovendien hadden vrouwen in die tijd niets te zeggen; het enige wat belangrijk was, was hun schoonheid. Ze heeft ook een hoge status, waardoor ze zich zelfverzekerd en superieur gedraagt tegenover andere mensen.
Een van de beste manieren om narcisme te overwinnen, is wijsheid. Als ze kon leren wat het belangrijkste was in het leven en hoe ze zich daaraan kon vasthouden, zou ze zich niet door ambitie en corruptie laten meeslepen. Ze zou een veel gelukkiger en vrediger leven leiden.
4. Narcisme in tv-series en films: Black Jack Randall (‘Outlander’, 2014-heden)
Jack is een kapitein in het Engelse leger en hij geniet ervan om zijn macht te gebruiken. Hij geeft niet om regels, hij is arrogant en hij bekijkt alles vanuit zijn eigen perspectief. Hij is ook extreem agressief. Dit is niet onbegrijpelijk, het behoren tot een bepaalde sociale klasse kan tenslotte leiden tot een vals besef van superioriteit – en vervolgens narcisme.
Een manier om het te verslaan is empathie. Door een band op te bouwen met iemand anders of jezelf in diegene in te leven, vergeet je jezelf heel even. Het laat minder egoïstische, vriendelijkere gevoelens bloeien.
5. Narcisme in tv-series en films: Ross Poldark (‘Poldark’, 2015-heden)
Een van de opvallendste dingen aan dit personage is dat hij veel fouten maakt omdat hij impulsief is. Hij heeft een ontzettend sterk karakter, iets wat we vaker zien bij narcistische persoonlijkheden. Zijn impulsiviteit, en opstandigheid, weerhoudt hem ervan zich af te vragen of hij wel het juiste doet. Hij veronderstelt gewoon dat het zo is; hij is erg zelfverzekerd.
Ross maakt zich niet al te veel zorgen om zijn uiterlijk, maar dat betekent niet dat hij niet weet dat hij aantrekkelijk is. Meestal associëren we dat soort dingen met vrouwen, maar het komt eigenlijk bij beide geslachten veel voor. Het gaat ook niet altijd over goed gekleed zijn, want er zijn allerlei manieren om er goed uit te zien.
Ross schrijven we een dosis zelfacceptatie voor, zodat zijn fouten hem achteraf niet zoveel pijn doen. En eigenlijk moeten we allemaal proberen om hetzelfde te doen: onze fouten accepteren. Je kunt nog steeds je doelen bereiken, zelfs als je altijd je zwakheden in het achterhoofd hebt.
Tot slot…
Waarschijnlijk weet je nog veel meer tv- of filmpersonages die we aan deze lijst zouden kunnen toevoegen, of misschien heb je wel een vriend of kennis die er best op mag. Veel mensen hebben narcistische trekjes. Het hoeft ook niet iets slechts te zijn, zolang je maar een evenwicht weet te bewaren.
Je moet ook niet denken dat mensen met veel zelfvertrouwen automatisch narcisten zijn. Als je echter ziet dat iemands zelfvertrouwen te groot is (en het veroorzaakt problemen), of je ziet jezelf op deze manier, kunnen de tools die we in dit artikel hebben besproken helpen.