Mijn routine: energie besparen of energie verspillen?

Wat ga je vandaag doen? Wel, hetzelfde dat ik gisteren gedaan heb, hetzelfde dat ik morgen zal doen. Mijn routine. Ik zal opstaan, ontbijten, mij aankleden en ofwel op het nippertje de bus halen ofwel de bus missen en te laat zijn. Misschien zal ik er op tijd zijn met mijn collega’s. Ik zal wat papieren van mijn bureau halen en wat nieuwe toevoegen. Dan zal ik een koffiepauze nemen en een neutraal gesprek hebben over de nieuwste aflevering van de show waar iedereen het over heeft.

Ik zal tot laat blijven werken om vooruitgang te boeken en vrijdag gaat iedereen samen op pad. Natuurlijk zal ik thuis een film kijken en in bed belanden terwijl ik me de mogelijkheden inbeeld voor mijn leven dat ik nu niet heb. Dit is mijn routine.

Misschien heeft Raphaëlle Giordano gelijk en begint je tweede leven als je je realiseert dat je er maar één hebt. We horen alleen dat het startschot gegeven is als we één van die ervaringen hebben meegemaakt wanneer we ons hele leven in een oogwenk voorbij zien gaan.

Het is een vreemde ervaring, “magisch” volgens mensen die het hebben meegemaakt. Waarom? Omdat het de macht heeft om onze prioriteiten op orde te brengen. Deze soort ervaringen zijn ook om een andere reden belangrijk: om ons eraan te herinneren dat onze toekomst niet gegarandeerd is.

Gewoontedieren

Niets vormt de wil of manier van denken van een persoon zo krachtig als routine. Net als een monnik hebben we onze gewoonten: frequent, constant en betrouwbaar. We dragen onze gewoonten elke dag mee, dus we zijn nooit naakt en kwetsbaar voor het leven.

Zowel gewoonten als gebruiken klinken als routines. Dingen die we vrijwel altijd hetzelfde doen en ons een veilig gevoel geven. Ze laten onze twijfels verdwijnen. Het zijn tenslotte beproefde strategieën voor de problemen van het leven.

Bovendien bespaart mijn routine me een enorme hoeveelheid energie. Het is als het installeren van software die alles automatisch doet. Ik hoef er niet over na te denken of het te ontwerpen. Ik hoefde het slechts één keer te doen en sindsdien heb ik het alleen geperfectioneerd. Stel dat ik vroeger de bus naar het werk nam, maar op een dag stopten ze met die buslijn en ik ontdekte dat de metro sneller was, in tegenstelling tot wat ik had gedacht.

Denk er eens over na als we elke dag over deze dingen zouden moeten nadenken: Wat moet ik als ontbijt nemen? Hoe moet ik naar mijn werk gaan? Wanneer zou ik mijn koffiepauze moeten nemen? Dit zijn vragen die we al beantwoord hebben. Dus waarom een nieuw probleem creëren? Waarom zou ik meer moeite dan nodig gebruiken als ik mijn routine al heb?

Is mijn routine behulpzaam, of is het een gevangenis?

Er kan echter een tijd komen, als je routine te strak is en je geen pauze neemt, dat het je overweldigt. Je kent waarschijnlijk het gevoel.

Wat vroeger hielp, voelt nu meer als een gevangeniscel waar zuurstof schaars is. We denken aan uitbreken, we fantaseren er zelfs over. Maar niet doen wat we elke dag doen, betekent een steile helling opklimmen – in het begin tenminste: onze comfortzone verlaten. Het is alsof we het willen en niet willen tegelijkertijd. Uiteindelijk kiezen we gewoon voor de veilige optie: wat we altijd doen.

Acute routinitis

Maar wat zijn de symptomen van “acute routinitis”? Gebrek aan motivatie, zich moe, triest of nostalgisch voelen, stemmingswisselingen, apathie, ontgoocheling… en het overweldigende gevoel dat we alles hebben – of bijna alles – om gelukkig te zijn, en toch zijn we dat niet.

We hebben het over het vage, overweldigende gevoel van leegte waarvan we vaak niet precies kunnen bepalen waar het vandaan komt. Aan de andere kant lijken alle veranderingen die we ons voorstellen, dingen waar we steeds weer over nagedacht hebben, absurd. Waarom zouden we opnieuw de bus proberen als we al weten dat het langer duurt? Waarom ons ontbijt veranderen als het goed voelt en ons de hele ochtend energie geeft?

Het heeft te maken met het niet hebben van nieuwe doelen om die doelen te vervangen die we al hebben bereikt. Die nieuwe doelen zijn slechts het topje van de ijsberg, ze zijn nog maar het begin van een droom. Dus als ze ontbreken, ontbreken onze dromen misschien ook.

Misschien is mijn routine niet het ergste in de wereld. Misschien zou je het een eerste wereldprobleem kunnen noemen… of misschien niet, omdat de waarheid is dat het in combinatie met andere zaken, zoals eenzaamheid, één van de belangrijkste redenen is waarom mensen therapie krijgen.

Giordano vertelt ons in haar boek – half lachend, half ernstig – dat de gevangenis waarin die routine terecht kan komen zoveel kracht heeft dat het de gemoedstoestand van een heel land kan onderdrukken. 

Routines: goed of slecht?

De beste manier om routines en plannen te doorbreken is improvisatie. Door nieuwe activiteiten te doen waarvan we denken dat we ze leuk vinden, maar ook door af en toe dingen te doen, gewoon omdat mensen ze ons aanbevelen. Misschien zullen ze ons een beetje verrassen, en die verrassing is misschien wat we nodig hebben om het slot van onze ‘gevangeniscel’ los te krijgen.

In die zin kunnen we ook kijken naar onze persoonlijkheid, het aspect “openheid voor ervaring.” Het is een ideale eigenschap om te ontwikkelen – althans af en toe – als we onze dagelijkse routine niet willen voeden en er een monster van maken.

Routine bespaart ons veel energie, maar het kan ook een enorme verspilling van tijd worden als we stoppen het te domineren en er in plaats daarvan door gedomineerd worden. Soms nemen we geen risico’s meer omdat we ons te veilig voelen. We hebben al te vaak hetzelfde gedaan.