Leopoldo Lugones, een man van licht en duisternis

Leopoldo Lugones was een figuur omringd door zowel licht als duisternis. Hij ging van een elitair leven naar de meest tragische dood. Lugones was inderdaad een man omringd door kunst en onvergetelijke werken, maar ook door controverses en twijfelachtige politieke opvattingen.
Leopoldo Lugones, een man van licht en duisternis

Laatste update: 30 november, 2023

Leopoldo Lugones was een meester in het geschreven woord. Hij was echter ook een grillige en tegenstrijdige persoonlijkheid. In Argentinië wordt hij herinnerd als een van hun grootste schrijvers. Als politicus waren zijn ideeën echter twijfelachtig en werden ze door velen betreurd. Ten slotte was hij als man een van die wanhopige romantici die zelfmoord plegen omwille van de liefde.

Misschien was hij gewoon een gepassioneerd dichter. Een impulsieve man. In feite beschreven zijn naasten hem als een vriendelijke man die geobsedeerd was door eerlijkheid. Daarom is het moeilijk om het idee van deze getalenteerde dichter te rijmen met de radicale fascist die hij blijkbaar werd.

“Wees niet bang voor de herfst, als die komt. Hoewel de bloem valt, blijft de tak. De tak blijft om het nest te maken.

-Leopoldo Lugones-

Leopoldo Lugones was een man van tegenstellingen. Hij was zowel dichter als bureaucraat. Een toegewijd katholiek en toch gepassioneerd door occultisme. In feite een gelovige en een atheïst, een avant-garde dichter en een conservatieve essayist. Een man met gewoontes die ook een hopeloze romanticus was.

Een opengeslagen boek

De vroege jaren van Leopoldo Lugones

Leopoldo Lugones werd geboren op 13 juni 1874 in een klein stadje genaamd Villa de María del Rio Seco in Córdoba, Argentinië. Hij kwam uit een elitaire familie en had vier broers. Zijn jeugd was zeer traditioneel en strikt katholiek. Leopoldo was een gehoorzaam en verantwoordelijk kind en niemand klaagde ooit over hem.

Tegen het einde van de eeuw toonde hij al literaire vaardigheden. In feite dateren zijn eerste geschriften in de literatuur en journalistiek uit die tijd. Hij had onmiskenbaar talent. Op zijn 22e trouwde hij met Juana Agudelo en ze verhuisden naar Buenos Aires. Een jaar later werd hun enige zoon, Leopoldo “Polo” Lugones, geboren. Tegen die tijd was Lugones een overtuigd socialist.

Hij ging naar Frankrijk en raakte zeer geïnteresseerd in het in zwang zijnde idee van symbolisme. Zijn gedichten kregen een modernistische stijl en hij werd gezien als een avant-garde schrijver. Hij begon ook het occultisme te bestuderen en raakte betrokken bij “Theosofie.”

Politiek gezien onderging hij echter een transformatie. In feite ging hij van socialisme naar nationalisme, toen naar radicalisme en uiteindelijk naar fascisme.

Een exploderende passie

Ideologische veranderingen waren een constante in zijn leven. Hij ging heen en weer met zijn ideeën en kreeg vijanden in elk kamp. Ze hadden de neiging om zijn werk negatief te beïnvloeden. Soms was het zelfs moeilijk om de kunstenaar te scheiden van de negatieve oordelen over zijn werk.

Dit bereikte een hoogtepunt toen hij in 1930 de militaire staatsgreep van José Félix Uribiru in Argentinië krachtig steunde. Zelfs zijn felste critici waren het erover eens dat hij dit deed uit pure overtuiging en dat hij geen gevestigde belangen had.

Van 1915 tot aan zijn dood was hij directeur van de Nationale Bibliotheek van Leraren. Daar ontmoette hij een jonge vrouw, niet ouder dan 25 jaar, Emilia Santiago Cadelago. Leopoldo was 52. De jonge vrouw was op zoek naar één van zijn werken. Wat ze vond, was echter een liefde die Leopoldo’s leven in tweeën zou splijten.

Leopoldo had zich erop laten voorstaan de trouwste echtgenoot van Argentinië te zijn. Dat was hij misschien ook wel, totdat Emilia langskwam. Maar vanaf dat moment nam een reeks clandestiene, hartstochtelijke en extreem gespannen ontmoetingen zijn leven over.

Hij begon Emilia ook obsessief brieven te schrijven, waarvan sommige waren besmeurd met bloed en sperma. Het lijkt erop dat de teerling geworpen was.

Een roos in een boek

Een tragisch en ironisch einde

Leopoldo’s enige zoon, “Polo” was politiechef tijdens de dictatuur van Uriburu. In feite introduceerde hij de picana als een vorm van marteling.

Het was Polo die de romance van zijn vader ontdekte. Hij ging praten met de familie van het meisje. Daarna sprak hij met zijn vader. Hij vertelde hem dat als hij Emilia niet zou verlaten, hij hem krankzinnig zou verklaren en hem zou laten opsluiten in een gesticht.

Leopoldo wist dat zijn zoon het meende. Emilia’s familie verhuisde naar Uruguay om een nieuwe start te maken. Leopoldo raakte echter in een diepe depressie die hem zes lange jaren zou plagen.

Hij had zelfs zoveel pijn dat hij op een dag naar een taverne genaamd “El Tropezón” ging, waar hij zichzelf opsloot in zijn kamer en whisky met cyanide dronk. Ze vonden hem toen hij zijn laatste adem uitblies. Hij had een briefje achtergelaten waarin hij vroeg om geen eerbetoon aan hem.

Er is weinig twijfel dat zijn sadistische zoon en gefrustreerde liefdesrelatie de aanleiding waren voor zijn zelfmoord. “Polo” pleegde ook zelfmoord in 1971. Hij liet twee dochters achter, Piri en Babu. Piri sloot zich in de jaren 1970 aan bij de guerrilla-organisatie, de Monteneros.

Paradoxaal genoeg werd ze eigenlijk gemarteld met de picana. Uiteindelijk verdween ze en liet drie kinderen achter. Een van hen, Alejandro, pleegde drie jaar later zelfmoord, vlakbij de plek waar zijn overgrootvader zich van het leven had beroofd.

De gekwelde dichter, zijn tragische leven en de ongeëvenaarde controverse die hem omringde hebben Leopoldo Lugones onsterfelijk gemaakt. Hij liet zijn geschriften, zijn nalatenschap en, zonder twijfel, een grote hoeveelheid mysterie achter.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Pérsico, A. R. (2006). El lugar (del) secreto: Leopoldo Lugones y las figuras de escritor. Cuadernos LIRICO. Revista de la red interuniversitaria de estudios sobre las literaturas rioplatenses contemporáneas en Francia, (1), 39-58.


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.