Hoe verhouden kleur en persoonlijkheid zich tot elkaar?
Hoewel veel mensen denken dat kleuren geen verband houden met gevoelens, meningen of gedrag, zijn er anderen die sterk geloven in de relatie tussen kleur en persoonlijkheid. Zeer weinig mensen zouden bijvoorbeeld kleding kiezen in een kleur die ze niet leuk vinden. Ook zouden ze hun woonkamer niet in die kleur schilderen.
De meeste mensen hebben één of meerdere favoriete kleuren. Als je hen echter de reden voor deze voorkeur vraagt, zouden slechts weinigen dit kunnen uitleggen.
Hierdoor lijkt het erop dat er een verband bestaat tussen specifieke persoonlijkheidskenmerken en voorkeuren voor de ene of de andere kleur. Onderzoek naar de psychologie van kleur kan ons dit onderwerp beter laten begrijpen.
Kleur en persoonlijkheid: individuele verschillen
Het is een feit dat elke persoon kleuren anders waarneemt en ze verschillende betekenissen geeft. Er kunnen fysieke verschillen zijn in hoe onze zintuigen kleuren waarnemen.
Dit is nog duidelijker als er omstandigheden zijn zoals kleurenblindheid. Het levensverhaal van iedereen lijkt echter ook van invloed te zijn op hoe ze verschillende kleuren associëren met specifieke emotionele toestanden.
Het kan daarom heel moeilijk zijn om met gemeenschappelijke regels en observaties voor verschillende mensen te komen. Het kan nog ingewikkelder zijn vanwege de volgende redenen.
Elke kleur heeft verschillend tinten, sommig zijn koeler en sommige warmer. Elke tint kan verschillende soorten emotionele reacties teweegbrengen, ook al komen ze voort uit dezelfde basiskleur.
Soms is er ook een loskoppeling tussen de waarden en voorkeuren van een bepaald persoon. Iemand zou in een bepaalde context een bepaalde kleur kunnen kiezen, terwijl hij in een andere situatie de voorkeur geeft aan een andere kleur.
Zwart kan bijvoorbeeld voor sommige mensen synoniem zijn voor klasse en elegantie. Anderen kunnen het juist associëren met duisternis en verdriet.
“Laat mij, oh laat mij mijn ziel baden in kleuren; laat mij de zonsondergang doorslikken en de regenboog opdrinken.”
-Khalil Gibran-
Het bestuderen van de relatie tussen kleur en persoonlijkheid
In de meeste gevallen heeft de kleur van een object duidelijk invloed op de keuzes van mensen. Niet veel wetenschappelijk bewijs heeft dit echter bevestigd. Dit komt omdat veel van de conclusies uit studies zijn afgeleid van indirect bewijs.
“Kleur moet worden gedacht, verbeeld, gedroomd.”
-Henri Matisse-
Hoewel geen solide wetenschappelijk bewijs de relatie tussen kleur en persoonlijkheid valideert, zijn er enkele wereldwijd geaccepteerde principes en fenomenen op het gebied van kleurenpsychologie.
Er is bijvoorbeeld een zekere consensus als het gaat om het bevestigen dat de kleuren die een persoon verkiest tot op zekere hoogte hun psychofysische en cognitieve toestand weerspiegelen.
Daarnaast suggereren sommige psychologen die in dit onderwerp geïnteresseerd zijn, dat het vermijden van een bepaalde kleur over het algemeen niet positief is. Ze bevelen daarom aan dat we proberen om ten minste een kleine hoeveelheid van elke kleur in ons leven op te nemen. Dit lijkt namelijk te duiden op een groter psycho-affectief evenwicht.
Vertel mij je kleur en ik vertel jou je persoonlijkheid
Alles lijkt erop te wijzen dat de meeste mensen meestal de ene kleur boven de andere kiezen vanwege de individuele en specifieke omstandigheden van elke dag. Deze keuzes worden onder andere gemaakt met betrekking tot kleding, decoratie of voeding.
Daarom zouden we kunnen afleiden dat regelmatigheden in onze keuzes van verschillende kleuren de regelmatigheden in onze persoonlijkheid weerspiegelen. Daarom zou er dus een bepaald verband bestaan tussen kleur en persoonlijkheid.
Wat kleurenpsychologie vaak naar voren brengt, is dat drastische veranderingen in de keuze van de ene kleur ten opzichte van de andere kleur, de gemoedstoestand van een persoon en hun levensessentie weerspiegelen.
Aan de andere kant hebben onderzoekers gesteld dat de veranderingen van de ene voorkeurskleur naar de andere ook een ander aspect laat zien. Met deze verandering proberen we misschien nieuwe kwaliteiten te ontwikkelen om de veranderde omstandigheden in ons leven het hoofd te bieden.
“Kleur is leven; want een wereld zonder kleur zal dood lijken. Kleuren zijn oorspronkelijke ideeën, de kinderen van het licht.”
-Johannes Itten-
Kleuren en onze persoonlijke eigenschappen
Tot slot zijn hier enkele persoonlijkheidsattributen die de psychologie door de jaren heen heeft geassocieerd met bepaalde kleuren:
- Rood – Stelt wilskracht, ambitie en energie voor.
- Blauw – Deze kleur definieert de neiging om vast te houden aan een vaste reeks principes en waarden en de wens om ernaar te leven.
- Geel – Deze kleur kan wijzen op een dromerige en perfectionistische persoonlijkheid.
- Groen – Suggereert een sterke voorkeur voor veiligheid en erkenning.
- Oranje – We kunnen deze kleur associëren met een constant verlangen om samen te zijn en tijd door te brengen met andere mensen.
- Zwart – Gerelateerd aan wilskracht en onafhankelijkheid.
- Bruin – Deze kleur suggereert een verlangen naar een eenvoudig leven en naar de vorming van sterke vriendschapsbanden.
- Wit – Mensen die voor deze kleur kiezen streven naar eenvoud, openheid en zuiverheid.
