Het klonen van mensen gezien vanuit een psychologisch standpunt

Wat vind jij van het klonen van mensen? Vanuit bio-ethisch oogpunt begrijpt de psychologie dat dit een grens is die niet overschreden mag worden. De vooruitgang in de wetenschap is echter niet te stoppen. Waar moet je in zo’n context rekening mee houden? Dit artikel legt het uit.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 29 december, 2023

Ben Lamm, oprichter van het eerste bedrijf dat zich bezighoudt met het “uitsterven” van soorten, kondigde onlangs aan dat de eerste wolharige mammoeten in 2028 te zien zouden kunnen zijn. Biotechnologie en de wetenschap van genbewerking maken een overweldigende vooruitgang door. Dit leidt tot een interessante vraag: Welke mening heeft de psychologie over het klonen van mensen?

In de medische en psychologische gemeenschap heerst de algemene opvatting dat het klonen van mensen op een gegeven moment werkelijkheid zal worden. Vanuit bio-ethisch oogpunt is het niet aan te raden, omdat de sociale en emotionele implicaties immens zullen zijn.

Welke argumenten worden er nu gebruikt om wetenschappers ervan te overtuigen dat ze dergelijke techniek niet moeten aanmoedigen? En welke gevolgen zou het hebben voor de maatschappij als mensen gekloond worden? meer informatie vind je hieronder.

Het klonen van mensen gezien vanuit een psychologisch standpunt

Het tijdschrift Reproductieve Biomedicine Online  benadrukt in een artikel (Engelse link) dat het klonen van mensen al tientallen jaren aanleiding is voor een controversieel debat.

In dit opzicht zouden zowel de psychologie als andere sociale wetenschappen de leidende steun moeten zijn die in staat is de vooruitgang te ontmoedigen of de ruggengraat te verschaffen voor de regulering ervan als het wordt uitgevoerd.

De realiteit is dat, hoewel een groot deel van de samenleving het bewerken van genen voor de behandeling van ziekten toejuicht, het zich verdiepen in de menselijke voortplanting wordt behandeld als iets afwijkends.

Het klonen van het schaap Dolly in 1997 werd gezien als een metafoor: de wolf in schaapskleren en de grote mogelijkheid dat deze technologie bij mensen zou kunnen worden toegepast. De impact was zo groot dat de Raad van Europa maanden later een regel goedkeurde die deze mogelijkheid verbood.

Later riep de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties hetzelfde op, met de bewering dat therapeutisch klonen onherroepelijk de menselijke waardigheid schendt. Landen als het Verenigd Koninkrijk bewerken echter al menselijke embryo’s met behulp van genen, zo blijkt uit een studie (Engelse link) uit 2017 in het tijdschrift Nature.

De technologie is er, dus het is duidelijk dat klonen op een gegeven moment zal gebeuren. Dus, wat is de mening van de psychologie over dit onderwerp?

Klonen heeft serieuze overwegingen

De psychologie sluit zich aan bij de perspectieven van een van de grootste experts op het gebied van genetica en klonen: Dr. Francisco J. Ayala. In zijn boek Cloning Humans? en in onderzoek (Engelse link) zoals gepubliceerd  in PNAS in 2015, benadrukt hij hetzelfde idee. Genen kunnen gekloond worden voor medische doeleinden, maar mensen nooit.

De deur openzetten voor het klonen van mensen zou de meest utopische en onethische toekomstscenario ‘s vormgeven. Er zouden bijvoorbeeld “kopieën” gemaakt kunnen worden van individuen met zeer specifieke eigenschappen: groot talent, intelligentie of schoonheid. Ook zou het mogelijk zijn om kinderen met een specifiek genotype te produceren. Wat zou zo’n doorbraak nog meer brengen?

• Het zou het concept van genetische biodiversiteit veranderen.
• De mogelijkheid om overleden dierbaren te klonen zou ontstaan.
• Menselijke replicatie zou een duidelijke vorm van eugenetica zijn.
• Net als bij het klonen van dieren zouden er regelmatig mislukkingen en misvormingen zijn.
• De oorsprong van veel mensen is niet langer te danken aan een biologische oorzaak, maar aan het ontwerp dat in een laboratorium is uitgevoerd.
• Het klonen van mensen zou het meest waardevolle in ons allemaal niet langer respecteren: onze uniciteit.
• Alle verwantschapsrelaties zouden veranderen, omdat er maar één ouder zou zijn (de figuur waarvan de kloon wordt gekloond).

De psychologie beveelt aan dat reproductief klonen verboden blijft. De ethische, sociale, psychologische en morele implicaties zouden immens zijn. Mocht deze mogelijkheid zich op een gegeven moment toch voordoen, dan moet dit zeer streng worden gereguleerd.

De mogelijke psychologische gevolgen van het legaliseren van het klonen van mensen

Het klonen van mensen is op dit moment niet legaal, maar ergens is er iemand die opstaat en de pionier is die de dingen op dit gebied verandert. De psychologie weet dat, hoe aberrationeel het nu ook lijkt, reproductief klonen vroeg of laat zal gebeuren.

Laten we onszelf daarom in deze hypothetische situatie plaatsen: welk effect zou dit hebben op de samenleving? En welke gevolgen zou dit hebben voor de gekloonde persoon? We zullen dit hieronder analyseren.

Effecten

• Gekloonde mensen zouden lijden onder sociale afwijzing en discriminatie.
• Een kloon zijn zou vaak diepe existentiële crises met zich meebrengen.
• De klonen zouden sterk geconditioneerd zijn door de verwachtingen en eisen van de ouders of donoren van genotypes.
• De omgeving heeft altijd de neiging om de prestaties van de gekloonde figuur te vergelijken met die van de oorspronkelijke persoon.
• Er zouden diepe psychische ladingen verschijnen, zowel in de donorfiguur als in die van de gekloonde persoon. Zouden het kinderen en ouders zijn? Een tweeling misschien?
• Kinderen die voortkomen uit reproductief klonen zouden problemen ondervinden bij de vorming van hun identiteit en psychosociale ontwikkeling (Annas, 1998; Gonnella en Hojat, 2001 ).
• De klonen zouden moeite hebben om hun afkomst te accepteren en te begrijpen wie hun familie of ouders zijn. Vanuit genetisch oogpuntzou er maar één ouder zijn, namelijk de monozygote tweeling van de kloon.
• Dezelfde genen, verschillende manieren van zijn. In 2013 verscheen Dr. Michael Zuck, die John Lennon wilde klonen. Wat hij niet wist, is dat de kloon hetzelfde DNA zou hebben, maar niet dezelfde levenservaringen die de persoonlijkheid van John Lennon vormden. Hij zou niet de artiest zijn die ernaar verlangde om weer tot leven te komen. In de toekomst zouden er klonen kunnen zijn die opzettelijk gemaakt zijn om iemand die gestorven is te vervangen; in deze gevallen zou noch de identiteit noch de persoonlijkheid hetzelfde zijn.

Het verbieden van klonen beschermt de menselijke waardigheid

De psychologie wijst op zeer groteske aspecten die zouden voortkomen uit het klonen van mensen. Een voorbeeld hiervan zijn ouders die hunkeren naar een exacte vervanger voor een overleden kind. Een ander voorbeeld zijn mensen die figuren met groot talent of schoonheid proberen na te maken in een poging een samenleving met eugenetische trekjes te creëren.

Als er geen strenge bio-ethische regelgeving op dit gebied is, zouden we Frankenstein creëren. Als klonen op dit moment niet gelegaliseerd is, dan is dat omdat de vooruitgang op het gebied van het repliceren van dieren nog steeds tekortschiet.

Misvormingen, ziekten en vroegtijdige sterfgevallen komen vaak voor. Maar tegen de tijd dat er sterke en gezonde individuen ontstaan, kan er een nieuwe biologische en sociale revolutie beginnen. De psychologie staat erop dat de stap niet genomen wordt. Dit omdat klonen een aanval is op de menselijke waardigheid.

Nu we al “geknecht” zijn door technologie, zou het een poging zijn om te controleren wat niet onder onze controle zou moeten vallen. Het wissen van uniekheid om een kopie van een ander persoon te maken is een aanval op identiteit en individualiteit.