Het bewustzijn van dieren: zijn dieren zich bewust van hun lijden?

Ontdek in dit artikel alles over het bewustzijn van dieren!
Het bewustzijn van dieren: zijn dieren zich bewust van hun lijden?
Sergio De Dios González

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog Sergio De Dios González.

Geschreven door Sonia Budner

Laatste update: 27 december, 2022

Bestaat er een bewustzijn van dieren? Zijn dieren zich bewust van hun lijden? Of je het nu gelooft of niet, velen onder ons hebben zich die vraag minstens één keer gesteld. We kunnen dus gerust zeggen dat iedereen die ooit een huisdier gehad heeft of van een dier gehouden heeft, 100% zeker is van het antwoord op deze vraag.

Wat zegt de neurowetenschap echter over dit onderwerp. Bevestigt en ondersteunt de wetenschap eigenlijk het feit dat dieren een eigen bewustzijn hebben en dat ze zich bewust zijn van wat zich binnenin hen afspeelt? Kunnen we met andere woorden spreken over het bewustzijn van dieren?

De neurowetenschap heeft meer dan sluitend bewijs dat alle zoogdieren, vogels en andere soorten zich bewust zijn van hun eigen lijden. Het bewustzijn is bovendien ook geen recent onderwerp. In 2012 heeft de Verklaring van Cambridge over het Bewustzijn dit onderwerp op tafel gelegd.

Onderzoekers hebben gelijksoortige circuits bij mensen en dieren vastgesteld waarvan de activiteit samenvalt met bewuste ervaring. Het lijkt dus dat de neurale circuits die geactiveerd worden wanneer een dier een emotie voelt, dezelfde zijn als bij mensen.

Gerenommeerde neurologen overal ter wereld ondersteunen deze studie. Ze zijn het er met elkaar over eens dat dieren zich bewust zijn van hun eigen lijden.

“Ik ben zowel voorstander van dierenrechten als van mensenrechten. Dat is de manier van een volledig menselijk wezen.”

-Abraham Lincoln-

De Verklaring van Cambridge over het Bewustzijn

Op 7 juli 2012 heeft een groep gerenommeerde wetenschappers de Verklaring van Cambridge over het Bewustzijn ondertekend. Dit document stelt dat niet alleen mensen maar ook een aanzienlijk aantal dieren met inbegrip van de gewervelden en de ongewervelden bewuste wezens zijn.

Dit betekent dus dat ze zich bewust zijn van hun ervaringen. Bovendien kunnen ze ook positieve of negatieve geestestoestanden hebben. Er is een wetenschappelijke eensgezindheid over het bewijs. Dit bewijs toont aan dat dieren neuro-anatomische, neurochemische en neurofysiologische onderlagen van bewuste toestanden bezitten.

Die gaan samen met het vermogen om doelgerichte gedragingen te vertonen. Mensen zijn dus in feite niet de enigen die neurale onderlagen bezitten die bewustzijn laten ontstaan.

Het bewustzijn van dieren

Philip Low is de stichter en de CEO van het neurodiagnostische bedrijf NeuroVigil in Californië. Christof Koch werkt aan het Seattle’s Allen Institute for Brain Science en David Edelman aan de La Jolla Neurosciences Institutes. Deze wetenschappers en andere vooraanstaande neurowetenschappers hebben de Verklaring van Cambridge over het Bewustzijn ondertekend.

Het is bevestigd dat het vermogen om positieve en negatieve ervaringen te hebben bepalend is om een wezen bewust te maken.

“Niet één wezen op aarde heeft meer of minder recht om er te zijn.”

-Anthony Douglas Williams-

Recente onderzoeken omtrent het bewustzijn van dieren

Vele studies blijven deze feiten bevestigen. In 2016 hebben Jarrod Bailey en Shiranee Pereira een onderzoek voorgesteld over de hersencircuits die verbonden zijn met emoties en empathie bij honden. Deze studie bevestigt de gevolgtrekkingen van de Verklaring van Cambridge over het Bewustzijn en breidt die uit.

Ook de INRA heeft samen met de European Food Safety Authority een onderzoek uitgevoerd naar het bewustzijn van dieren. In 2017 hebben ze de resultaten in Parma in Italië aan het publiek voorgesteld.

Dit onderzoekswerk staaft het gegeven dat dieren uitgerust zijn met zenuwsystemen die bewuste processen van ingewikkelde informatie ondersteunen.

Daarbij horen ook de negatieve emoties die door wrede prikkels veroorzaakt worden. Deze studie heeft verschillende soorten geanalyseerd waaronder primaten, kraaiachtigen, knaagdieren en herkauwers.

De onderzoekers kwamen tot de conclusie dat dieren met een autobiografisch geheugen zoals primaten, kraaiachtigen en knaagdieren verlangens en doelstellingen kunnen hebben die zich uitbreiden naar het verleden en naar de toekomst. Het gevolg is dat ze diepgaand geraakt kunnen zijn door vreselijke ervaringen.

Onderzoeken over het bewustzijn van dieren

Het bewustzijn van dieren bestaat echt

De mensen die dieren mishandelen, verdedigen hun acties door te zeggen dat dieren niets voelen. We hebben echter zeven jaar aan meer dan stevig bewijs over het bewustzijn van dieren. Er is bovendien een veelheid aan onderzoeken die deze stelling ondersteunen. Dit is dus niet langer een excuus om het misbruik van dieren te rechtvaardigen.

Waarom dan al die mensen die dieren behandelen als voorwerpen, die ze mishandelen en die ze op verschillende manieren misbruiken? Zij zullen dus andere argumenten moeten zoeken om zich te verdedigen. De wetenschap steunt hen immers allerminst.

De regelgeving omtrent dierenrechten, de bescherming van dieren en het welzijn van dieren heeft trouwens een enorme wettelijke invloed gehad. Alle onderzoeken en bewijs die we hier vermeld hebben, heeft men eigenlijk in wetten omgezet.

“We kunnen het hart van een mens beoordelen op basis van hoe hij dieren behandelt.”

-Emmanuel Kant-

De studie van het menselijk bewustzijn is ingewikkeld. Desondanks lijkt het dat het vanaf nu samen met het bewustzijn van dieren bestudeerd zal worden.


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.