Depressie: pijn die je blijft volgen

Soms zien we tranen als een uitdrukking van pijn, maar vaak kan diepe pijn zijn weg naar buiten niet vinden, kan het geen manier vinden om zich uit te drukken en zichzelf aan anderen uit te leggen.

Sommige mensen onderdrukken zelfs hun tranen omdat ze zich ervoor schamen hun gevoelens openlijk te uiten. Ze zijn bang om veroordeeld en gestigmatiseerd te worden en vrezen dat hun lijden zal worden geanalyseerd. Maar we zouden ons ervan bewust moeten zijn dat huilen niet de enige manier is waarop verdriet kan worden geuit.

Wat is depressie?

Depressie is een ontzettend complexe kwestie. Het vereist een uitgebreide therapeutische aanpak, die om succesvol te kunnen zijn meerdere kennisgebieden zou moeten beslaan. Wetenschappers linken depressie aan een daling in de hoeveelheid stimulansen of positieve bekrachtigingen. Met andere woorden: het individu beleeft niet langer plezier aan de dingen die hij doet.

Dit zou kunnen komen doordat de dingen zelf en wat ze inhouden zijn veranderd. Ze zijn misschien niet langer meer zo plezierig voor het individu (een verandering in zijn bedrijf, locatie etc.) Hoewel hij dezelfde dingen nog altijd doet, verwerkt hij ze van binnen niet meer op dezelfde manier. Dit is vaak het gevolg van een bepaalde psychologische gebeurtenis die plaats heeft gevonden.

Of het individu is simpelweg zo verdrietig, dat hij de activiteiten helemaal niet meer doet. Dit is zonder twijfel een van de meest gevaarlijke manieren waarop depressie zich kan manifesteren. Omdat we niet langer gemotiveerd zijn door onze omgeving, doen we niets.

We verkrijgen zo ook geen enkele feedback meer, geen positieve en geen negatieve. We weten niet hoe we voor onszelf moeten zorgen. We brengen onszelf voortdurend schade toe.

Hoe stoppen we de pijn?

Zodra we ons eenmaal in een dergelijke situatie bevinden, kan het zoeken van professionele hulp een belangrijke stap zijn voor onze toekomstige ontwikkeling. De eerste stap is het stellen van een juiste diagnose. Maar het heeft geen zin om te weten welke gedachten het zijn die ons schade toebengen of zichzelf dwingen om vermeden te worden. We moeten een behandeling opstellen die gebaseerd is op feiten.

Veel patiënten associëren depressie met de hele dag huilend in bed liggen. Dit is een misvatting en kan ervoor zorgen dat we andere gedragingen niet opmerken. Ook deze gedragingen zouden er namelijk op kunnen wijzen dat we een ontzettend kwetsbare tijd doormaken.

Depressie omschreven

1. Emotionele symptomen. Verdriet is het ultieme stemmingssymptoom van depressie. In ernstige gevallen kunnen patiënten zelfs dit gevoel van verdriet ontkennen. Er bestaan nog andere symptomen die betrekking hebben op onze stemming: geïrriteerdheid, een gevoel van leegte en nervositeit.
2. Motivationele symptomen en gedragssymptomen. Apathie, onverschilligheid, anhedonie. Het kan zelfs zo zijn dat het reactievermogen en het vermogen om gebaren te maken wegvalt en dat de patiënt moeilijkheden ondervindt met bewegen die niet te wijten zijn aan enige andere pathologie. Bij zeer ernstige depressies kan zelfs ‘stupor’  optreden (een geestelijke toestand die gekenmerkt wordt door mutisme en motorische verlamming).
3. Cognitieve symptomen. Er vinden veranderingen plaats in ons geheugen, aandachts- en concentratievermogen. Onze kennis en ons oordeel over onszelf verandert eveneens: overmatige schuldgevoelens, verlies van het gevoel van eigenwaarde en minachting jegens het eigen wezen.
4. Lichamelijke symptomen. Er kan sprake zijn van slapeloosheid, overmatige vermoeidheid, verminderde of toegenomen eetlust en verminderde seksuele activiteit.
5. Sociale symptomen. Er doet zich een verandering voor in onze interpersoonlijke relaties. En als er eenmaal sprake is van vervreemding, wordt de prognose nog slechter.

Is het te genezen?

Depressie wordt ook wel ‘de ziekte van de ziel’ genoemd, maar de ziekte kan ernstig zijn en vereist altijd behandeling. Er bestaan ontzettend veel verschillende behandelingen, waaronder cognitieve gedragstherapie, interpersoonlijke therapie of gedragstherapie.

Het is belangrijk om te begrijpen dat zelfs als we niet huilen (misschien kunnen we niet eens huilen), er genoeg andere symptomen kunnen zijn die erop wijzen dat we depressief zijn.

Onthoud: volhouden en sterk blijven kan ons in werkelijkheid juist erg zwak maken. Als je het moeilijk hebt, dan is het zoeken van hulp een moedige stap.