Biografie van een buitengewoon antropoloog: Claude Lévi-Strauss

Claude Lévi-Strauss had een relatief rustig leven. Tegelijkertijd vertegenwoordigde hij een revolutie in de wereld van de antropologie. Hij definieerde zijn werk als een poging om de vraag te beantwoorden: "Wat is de mensheid?"

Claude Lévi-Strauss is de vader van de moderne antropologie en een van de meest vooraanstaande denkers van de 20e eeuw. Hij was de grondlegger van de structurele antropologie, die de geschiedenis van de discipline heeft veranderd. Dit maakte hem beroemd in de wereld van de academici.

Hoewel het misschien vreemd lijkt, was de droom van Claude Lévi-Strauss eigenlijk interplanetair. Hij zei bij verschillende gelegenheden dat het zijn grote fantasie was om de ruimte te koloniseren en naar de maan of misschien Mars te gaan.

Deze man stelde zich voor dat mensen daar nieuwe beschavingen zouden bouwen en degenen die op aarde waren gebleven zouden vergeten. Hij geloofde dat de achterblijvers terug zouden keren tot een wilde staat en dat hij ze zou kunnen bestuderen.

Françoise Héritier, zijn opvolgster aan het Collège de France, vatte zijn werk samen door te zeggen dat hij iets fundamenteels over de mensheid had geleerd. Culturen kunnen soms zeer verschillend van elkaar zijn.

Toch heeft Lévi-Strauss bewezen dat het cognitieve apparaat van de mens hetzelfde is. Als gevolg daarvan zijn zowel de verschillen als de universaliteit fundamenteel in de mens.

De vroege jaren van Claude Lévi-Strauss

De geboorte van Claude Lévi-Strauss in Brussel, België, op 28 november 1908, was een ongelukje. Dat komt omdat zijn ouders Franse Joden waren die op dat moment op reis waren.

Zijn vader was portretschilder en zijn moeder was huisvrouw. Hij werd omringd door een liefde voor kunst, vooral schilderen, muziek en poëzie.

Toen de Eerste Wereldoorlog begon, verhuisde hij naar Versailles met een van zijn grootvaders. Zijn grootvader was een vermaard rabbijn. De eerste contacten van Claude Lévi-Strauss met de synagoge verliepen koud en streng. Als gevolg daarvan werd hij al op jonge leeftijd onverschillig voor religie.

In plaats daarvan had hij een passie voor de natuur en toonde hij veel belangstelling voor het verzamelen van zeldzame en merkwaardige culturele artefacten. Hij was ook intellectueel scherp, ook al viel hij tijdens zijn schooljaren niet echt op.

Toen hij een tiener was, keerde hij terug naar Parijs, waar zijn familie woonde, en sloot zich aan bij een socialistische organisatie.

Van filosoof tot etnoloog

Claude Lévi-Strauss besloot aanvankelijk rechten te gaan studeren. In 1927 veranderde hij echter van gedachten en veranderde zijn hoofdvak in filosofie aan de Sorbonne Universiteit.

Daar ontmoette hij Jean-Paul Sartre en Simone de Beauvoir. Later bekende hij dat filosofie hem zowel aantrok als ergerde, omdat hij vond dat er op dat gebied te veel ijdelheid en speculatie was.

Toen hij klaar was met zijn studie, ging hij werken als leraar aan een middelbare school. Hij voelde zich echter niet op zijn gemak in dit beroep; hij zag zichzelf niet voor de rest van zijn werkzame leven lesgeven.

Alles veranderde toen hij een telefoontje kreeg van Célestin Bouglé, directeur van de École normale supérieure (een prestigieuze hogeschool) in Parijs.

Dat moment betekende een radicale wending in zijn leven. Bouglé vroeg hem op een universitaire missie naar São Paulo te gaan om er hoogleraar Sociologie te worden.

Hij arriveerde daar in 1935. In 1939 begon hij etnografische expedities te ondernemen in Mato Grosso en het Amazonegebied. Deze ervaring markeerde het begin van zijn belangrijkste werk: de structurele antropologie.

Een man die een eeuw leefde

Na zijn ervaringen in Brazilië begon Claude Lévi-Strauss met het voorstellen van nieuwe ideeën, nieuwe methodes en grote beschouwingen. Later verbleef hij enige tijd in de Verenigde Staten om te ontsnappen aan de vervolging door de Nazi’s tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij legde er waardevolle intellectuele contacten en werkte er verder aan zijn theorieën.

Een van de hoogtepunten in zijn carrière was de publicatie van Tristes Tropiques, dat algemeen wordt beschouwd als een van de belangrijkste boeken van de 20e eeuw. Dit boek markeerde zijn overgang naar academische beroemdheid. Hij schreef ook Race and History, Myth and Meaning: Cracking the Code of Culture, en de Mythologie-reeks.

Men zegt ook dat hij een afstandelijke man was die geen vleierij aanvaardde. Volgens de legende was hij niet in staat te schrijven zonder lyrische muziek.

Hij overleed in 2009 op 100-jarige leeftijd, nadat hij tijdens zijn leven vele prijzen en erkenningen had gekregen. Zijn werk scheidde de studie van de geschiedenis van de studie van de antropologie. Dankzij hem heeft het nieuwe onderzoek op het gebied van de antropologie zich ontwikkeld tot wat het nu is.