Waarom we sommige dromen vergeten
De mens brengt een groot deel van zijn leven slapend door, ondergedompeld in een suggestieve droomwereld en toch worden sommige dromen vergeten. Waarom gebeurt dit?
Ongeacht de ongelooflijk intense en bijna levendige ervaringen, zijn veel dromen toch verdwenen zodra je ontwaakt. Elk beeld, elk fragment en elke herinnering vervliegt als rook die wordt onderworpen aan een luchtstroom.
Wat het meest opvalt is dat je voor een kort moment het gevoel hebt dat je, als je een beetje harder je best doet, die herinnering terug zou kunnen krijgen. Het slechte nieuws is dat het geen zin heeft om dat te doen, want het enige wat overblijft is de emotionele afdruk van de droom zelf of de nachtmerrie.
William Shakespeare zei: “Mensen zijn zo gemaakt als dromen.” Het is waar, er zit een onbetwistbare waarheid achter dat poëtische beeld.
Dromen is een suggestieve mix van mentale processen die je herinneringen en ervaringen omvatten en, op hun beurt, een paar streken creativiteit. Een mengeling van surrealisme en fantasie. Dat komt omdat de mens ook over die fabelachtige middelen beschikt.
Iedereen zou zich graag elke droom kunnen herinneren. De reden daarvoor ligt in de klassieke overtuiging dat men elkaar wat beter zou kunnen leren kennen door elk beeld, elk woord, elke gewaarwording en elke gebeurtenis die zich in die droom voordeed, op te rakelen.
“De algemene functie van dromen is om te proberen ons psychologisch evenwicht te herstellen.”
-Carl Jung-
Twee redenen waarom we dromen vergeten
Sommige mensen hebben de merkwaardige eigenschap zich veel van hun dromen te herinneren en zij aarzelen zelden om ze met anderen te delen. Ze proberen, zoals gewoonlijk, de symboliek te evalueren en tot zinvolle interpretaties te komen. Anderen herinneren zich echter zelden iets uit hun droomuniversum. Deze mensen beweren vaak dat ze niet dromen.
Je moet echter weten dat iedereen droomt, want het stelt je niet alleen in staat om die diepe en rustgevende rust te bevorderen die zo essentieel is voor je gezondheid.
De hersenen hebben dit proces echter ook nodig om te kunnen leren, gegevens te elimineren die je niet langer dienen, en metabolische taken uit te voeren voor een goede balans. Dat wil zeggen, de hersenen moeten de boel kunnen “opschonen.”
Dus, zoals deskundigen zeggen, van de 90 jaar dat iemand leeft, zal hij ongeveer 30 jaar slapen. Dat is 22 jaar in een diepe slaap en zeven jaar dromend. De meeste mensen herinneren zich echter nauwelijks iets van die zeven jaar. Waarom besteden we dan tijd aan iets dat inhoudelijk zo onproductief is?
De hippocampus besteedt geen aandacht aan je dromen
Als je in slaap valt, blijven bepaalde hersengebieden actief. Studies tonen aan dat er ongelooflijk actieve gebieden zijn en één daarvan, degene die er lang over doet om je activiteit tot rust te brengen, is de hippocampus. Dit gebied is gerelateerd aan je geheugen en is verantwoordelijk voor het uitvoeren van cruciale taken terwijl je slaapt.
Wat het in feite doet, is de relevante informatie die in je kortetermijngeheugen is opgeslagen, doorgeven aan het gebied van je langetermijngeheugen. De hippocampus is als het ware gericht op zeer specifieke taken.
Deze taken weerhouden het ervan aandacht te besteden aan je droomwereld. In feite vindt de hippocampus die niet belangrijk. Zijn werk op dat moment is het consolideren van leren en herinneringen.
Kortom, wat er in je dromen gebeurt, interesseert je hippocampus niet zo veel. Althans, dat blijkt uit verschillende studies, zoals deze van Thomas Andrillon, neurowetenschapper aan de Monash University in Melbourne, Australië (Engelse link).
Dus, zoals waargenomen in een MRI, zendt de hippocampus informatie naar de cortex, maar de laatste stuurt geen informatie terug naar hem.
Er zijn momenten waarop je je iets kunt herinneren, zoals een beeld, een gevoel, of zelfs een korte scène. Die kans neemt toe als je vlak na de droom wakker wordt. In deze situaties hebben wetenschappers aangetoond dat de herinnering aan die droomervaring slechts een minuut of twee duurt. Je zult het echter snel weer vergeten.
Lage niveaus van acetylcholine en noradrenaline
Er is een tweede reden waarom mensen sommige dromen vergeten. Die theorie (en aanvullend op de vorige) richt zich op twee heel specifieke neurotransmitters, namelijk:
- acetylcholine
- noradrenaline
Je moet weten dat de niveaus van deze twee stoffen drastisch dalen in je hersenen wanneer je in slaap valt.
Dit fenomeen vertaalt zich in een lagere capaciteit om herinneringen op te slaan. Er is echter nog meer. Studies tonen aan dat wanneer je in de REM-fase komt en de drempel van de dromen overschrijdt om je onder te dompelen in zijn koninkrijk, de niveaus van acetylcholine plots stijgen, maar de adrenalineniveaus doen dat niet.
Daarom zou je hoge niveaus van beide neurotransmitters moeten hebben om je te herinneren wat er in dat oneirische weefsel gebeurt. Met slechts een van hen zal het je niet lukken.
Waarom vergeet je sommige van je dromen en herinner je je andere?
Je weet al dat er twee redenen zijn waarom je sommige van je dromen vergeet. De hippocampus en de neurotransmitters noradrenaline en acetylcholine maken het moeilijk om herinneringen aan te maken terwijl je slaapt.
Deskundigen op dit gebied, zoals slaaponderzoeker Ernest Hartmann, professor in de psychiatrie aan de Tufts University School of Medicine, wijzen er echter op dat er nog een andere reden is die deze vergeetachtigheid bevordert.
Dit is omdat dromen niet transcendent zijn voor je hersenen. Ze hebben geen nut voor de goede werking ervan. Eigenlijk, als je ze wel herinnert, is dat alleen om een zeer opvallende reden. Dat wil zeggen, ze hebben een emotionele component. Hoe intenser ze zijn en hoe consistenter hun verhaal, des te groter is de kans dat je ze onthoudt.
Dromen blijven dus een raadsel dat de mens nog steeds fascineert. Zowel Freud als Carl Jung beschouwden ze als onmisbaar om de mens beter te leren kennen. De hersenen zelf gooien echter informatie weg en sommige dromen vergeten we gewoon. Ironisch genoeg zijn je hersenen er niet zo in geïnteresseerd als jijzelf.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Vallat, R., Lajnef, T., Eichenlaub, J. B., Berthomier, C., Jerbi, K., Morlet, D., & Ruby, P. M. (2017). Increased evoked potentials to arousing auditory stimuli during sleep: Implication for the understanding of dream recall. Frontiers in Human Neuroscience, 11. https://doi.org/10.3389/fnhum.2017.00132
