Volwassenheidscentrisme: de macht van volwassenen over kinderen en adolescenten

Volwassenencentrisme wordt uitgeoefend door het gedrag, de gedachten en de ideeën van kinderen en adolescenten te onderschatten. In feite wordt aangenomen dat hun bijdragen, simpelweg omdat ze jong zijn, waardeloos zijn.
Volwassenheidscentrisme: de macht van volwassenen over kinderen en adolescenten
Valeria Sabater

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 26 september, 2023

“Als je ouder bent zul je het begrijpen. Ik ben de baas, jouw mening doet er niet toe. Als je je eigen geld gaat verdienen, dan weet je waar het in het leven om draait.” Volwassenheidscentrisme definieert de superieure positie van volwassenen ten opzichte van kinderen en adolescenten.

Het is een soort onzichtbare realiteit, waar we ons meestal niet eens bewust van zijn. Toch heeft het een belangrijke invloed op de jongsten in onze bevolking.

Veel mensen zien niets verkeerds in deze positie van dominantie en opdringerigheid. Zijn kinderen immers geen onervaren wezens waar we verantwoordelijkheid voor moeten nemen? In werkelijkheid heeft alles een grens en relaties tussen volwassenen en kinderen mogen nooit enige vorm van minachting vertonen.

Volwassenheidscentrisme is een fenomeen dat lijkt op androcentrisme, de sociale visie waarin de man als superieur aan de vrouw wordt gezien. Maar vanaf het moment dat een bepaalde figuur of sector van de bevolking zichzelf met meer rechten ziet dan anderen, ontstaat er discriminatie. Laten we het eens nader bekijken.

Kinderen en adolescenten eisen vaak dat ze niet langer als passieve subjecten worden gezien. In feite kunnen ook zij, met hun eigen capaciteiten, geweldige dingen doen om de wereld te verbeteren.

Man preekt dochter streng toe

Volwassenheidscentrisme

Volwassenheidscentrisme verwijst naar een denkmodel dat er soms toe leidt dat we kinderen en adolescenten op een vervormde manier zien. Een voorbeeld hiervan is ze zien als passieve subjecten, ongeschoold en zonder autonomie. Door ze op deze manier te bekijken, aarzelen we niet om alles voor ze te doen en overbeschermen we ze tot een ongezond extreem niveau.

Dit gedrag geeft vorm aan het fenomeen dat bekend staat als ‘de squishy generatie’. Het is waar dat deze bevolkingsgroep tussen vier en 18 jaar een proces van groei, rijping en zelfontdekking doormaakt. Maar het is niet omdat ze jong zijn dat ze onvolledig, onbekwaam of zonder kwaliteiten zijn.

Bovenal wordt volwassenheidscentrisme gedefinieerd door een visie van superioriteit. Deze volwassenen hebben geen aandacht voor of waardering voor het perspectief van het kind.

Oriëntatie ja, minachting nee

Natuurlijk hebben alle kinderen bescherming en begeleiding nodig. Het komt echter heel vaak voor dat bescherming overgaat in vooroordelen. In feite negeren we soms de behoeften van onze kinderen of leerlingen en onderschatten we zelfs hun capaciteiten. Dat doen we als we hun redeneringen minimaliseren of dingen zeggen als “Je begrijpt het wel als je groot bent.”

We moeten het begrijpen en ons concentreren. Hoewel het waar is dat wij als volwassenen veel meer weten over het leven, moeten we de capaciteiten en mogelijkheden van onze kinderen niet overschatten.

Een kind heeft ook het recht om zijn mening te geven. Ons werk met hen is ook om hen te begeleiden, niet om hen te kleineren. Bovendien moeten we ze een stem geven, met ze redeneren en alle vragen die ze stellen beantwoorden.

In 2013 stelde UNICEF een document op (Spaanse link) om de bevolking bewust te maken van het volwassenheidscentrisme. Het beweerde dat we moeten nadenken over onze houding ten opzichte van volwassenheid. Zo kunnen we onze jongeren beter opvoeden en begeleiden.

Opvoeden betekent niet domineren of onderschatten. Elk kind heeft een uniek potentieel als mens en we kunnen ons in geen geval superieur of discriminerend gedragen tegenover onze jongste leden.

Hoe wordt volwassenheidscentrisme uitgeoefend?

Volwassenheidscentrisme vindt onopvallend plaats. Bovendien is niet iedereen zich bewust van de houdingen die de waarde, identiteit en het potentieel van kinderen en adolescenten discrimineren. Hier volgen enkele voorbeelden:

  • Minimaliseren of verachten van de ideeën of voorstellen van kinderen.
  • Ervan uitgaan dat ze niets begrijpen omdat ze kinderen zijn.
  • Hun emoties en gevoelens diskwalificeren. Hen bekritiseren omdat ze huilen, omdat ze het mis hebben of omdat ze aandacht vragen.
  • Niet naar ze luisteren als ze praten of denken dat wat ze uiten of denken onzin is.
  • Hun dromen of projecten negeren en hun doelen niet serieus nemen.
  • In aanmerking nemen dat elk kind en elke adolescent geconditioneerd is om te gehoorzamen aan wat een volwassene hen vertelt.

Er is nog een opmerkelijk aspect. Het is het feit dat volwassenheidscentrisme ook opduikt in werkomgevingen wanneer iemand gediscrimineerd wordt alleen omdat hij of zij jong is. Dit creëert een systeem van overheersing en discriminatie dat vandaag de dag niet ongewoon is in de samenleving.

Blije moeder en kind

Hoe het volwassenheidscentrisme op te sporen en te overwinnen

In veel gevallen is volwassenheidscentrisme gekoppeld aan autoritair gedrag. Het wordt ook geassocieerd met het soort overbescherming dat veel ouders uitoefenen.

We weten dat dit uiteindelijk de autonomie, identiteit en psychologische volwassenheid van het kind aantast. In feite is dit soort houding niet alleen discriminerend, maar ook schadelijk voor de sociale en emotionele ontwikkeling van het kind

Daarom is het niet verwonderlijk dat de Universiteit van Bergamo (Italië) een schaal voor volwassenheidscentrisme heeft gemaakt (Engelse link) om deze denkvooringenomenheid te identificeren bij verzorgers in schoolgemeenschappen, enz. Het is noodzakelijk dat we niet alleen leren om dit soort percepties bij onszelf te herkennen, maar dat we ze ook corrigeren.

Hier volgen enkele richtlijnen:

  • Bevorder het feit dat kinderen het recht hebben om hun mening te geven over elk onderwerp. Het simpelweg communiceren of uiten van hun gedachten mag nooit gezien worden als een poging om het gezag uit te dagen.
  • Laat ze deelnemen aan dagelijkse beslissingen. Laat ze hun meningen en standpunten geven. Laat ze debatteren en op de hoogte blijven van problemen thuis, in de gemeenschap, in de maatschappij, enz.
  • Respecteer hun ideeën, meningen en persoonlijke doelen.

We moeten onthouden dat opvoeden niet betekent dat we kinderen domineren of modelleren naar hun ouders. Het betekent begeleiden en ze vleugels geven zodat ze, als ze eenmaal volwassen zijn, in staat zijn om hun eigen dromen te veroveren en hun eigen pad te volgen.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Amador, Juan Carlos (2013). «Condición juvenil en sociedades adultocéntricas». Revista Tendencias & Retos 18 (2): 141-146.
  • Morales, Santiago; Magistris, Gabriela (2018). Niñez en movimiento. Del adultocentrismo a la emancipación. Chirimbote, El Colectivo, Ternura Revelde.
  • Petr, C. G. (1992). Adultcentrism in practice with children. Families in Society, 73(7), 408–416.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.