Straf in de opvoeding: is het nuttig?
Straf is gebruikelijk in onze samenleving. Van het weghalen van het speelgoed van een kind wanneer het zich misdraagt tot het bestraffen van volwassenen voor het begaan van overtredingen, straf bestaat overal. We zien straf als een manier om negatief of afgekeurd gedrag te bestrijden. Maar is straf in de opvoeding ook nuttig? Welke gevolgen heeft het?
De opvoeding is een zeer belangrijke kwestie die niet kan worden teruggebracht tot concrete ervaringen of individuele meningen. Opvoedkundige gewoonten moeten gebaseerd zijn op wetenschappelijke criteria.
Om het nut en de gevolgen van straf in de opvoeding te onderzoeken, zullen we ons richten op empirische gegevens. Dit komt omdat wetenschappelijke gegevens ons zeer nuttige informatie verschaffen over straf en de educatieve implicaties ervan.
Beloningen en straf in de opvoeding
Voordat we het nut en de gevolgen van straf in de opvoeding bespreken, is het essentieel om het principe te begrijpen dat eraan ten grondslag ligt. Waarom kunnen we door het geven van straf bepaald gedrag bestrijden?
Het antwoord op deze vraag ligt in B.F. Skinners theorie van operante conditionering. Skinner was een van de vaders van het behaviorisme en leverde een grote bijdrage aan de leerpsychologie.
Operante conditionering stelt ruwweg dat wanneer gedrag wordt versterkt, dit waarschijnlijk wordt herhaald. Met andere woorden, wanneer er iets positiefs gebeurt als gevolg van een bepaalde actie, neigen we ertoe om in de toekomst zo te blijven handelen.
Het tegenovergestelde gebeurt met straf. Wanneer gedrag wordt bestraft, verkleint de kans dat het wordt herhaald. Operante conditionering is veel bewezen. Bovendien is de theorie uitgebreid aangetoond in zowel dieren als mensen.
Het leerproces is echter erg complex. Een belangrijk aspect van het begrijpen van de effecten van beloningen en straffen in de opvoeding is de instrumentele aard ervan. Wanneer we belonen of straffen, passen we het gedrag van een persoon aan omdat hij of zij die prijs of straf verwacht. Dat wil zeggen, de persoon handelt als gevolg van extrinsieke motivatie.
Vanuit dit perspectief kunnen we afleiden dat het nieuwe gedrag alleen zal voortduren zolang de straf of beloning wordt gehandhaafd. Het is belangrijk om te begrijpen dat operante conditionering associatief leren is. De personen zullen niet begrijpen waarom het gedrag goed of fout is. Ze zullen simpelweg begrijpen dat bepaalde consequenties het gevolg zijn van bepaald gedrag.
Gevolgen en problemen met straf in de opvoeding
Nu we de principes kennen die ten grondslag liggen aan operante conditionering, zullen we het nut en de gevolgen van straf in de opvoeding bespreken.
De valkuilen van straf
Straf, ook al kan het helpen gedrag vorm te geven, is een behoorlijk slechte methode om te gebruiken in de opvoeding, omdat:
- Gedragsveranderingen zijn geconditioneerd: zoals we hierboven hebben vermeld, zal het gedrag alleen worden voortgezet zolang de straf bestaat. Als de straf verdwijnt, verschijnt het negatieve gedrag opnieuw. Dit laat ons zien dat de persoon niet leert wat goed of fout is. In plaats daarvan vindt er slechts eenvoudig associatief leren plaats.
- Mogelijk treedt aangeleerde hulpeloosheid op: als de straf niet gepaard gaat met een alternatieve manier van gedragen, kan de persoon het gedrag zelf niet identificeren en kan hij verlamd raken in zijn acties.
- Een gewelddadige opvoeding creëert gewelddadige mensen: gewelddadige straffen (fysiek of psychologisch) kunnen ernstige gevolgen hebben. Mensen leren door middel van imitatie en dus is hun sociale context ontzettend belangrijk. Als we geweld zien, zullen we leren om op dezelfde manier te reageren op dingen die ons overkomen.
- Bestraffing aan een persoon koppelen en niet aan gedrag: vaak wanneer een persoon niet begrijpt waarom zijn of haar gedrag verkeerd is, zal deze persoon de straf associëren met degene die de straf uitdeelt. Hij of zij denkt dat degene die de straf uitdeelt gewoon gemeen is. De persoon kan dan ook gewoon degene die de straf gegeven heeft vermijden in plaats van zijn of haar gedrag te veranderen.
Gebruik straf met de nodige voorzichtigheid
Zoals we kunnen zien, is de opvoeding een complexe zaak. Het geven van straf is een makkelijke oplossing die ook extreem oppervlakkig en gevaarlijk kan zijn. Hoewel negatief gedrag niet ongestraft mag blijven, ligt het leren van waarden iets ingewikkelder.
Een democratische opvoedingsstijl gebaseerd op discussie is synoniem met een goede opvoeding. Wanneer een kind negatief gedrag vertoont, bespreek dan waarom het gedrag verkeerd is, welke alternatieven er zijn en hoe het kind de problemen die het veroorzaakt heeft kan oplossen.
