Reminiscentietherapie: genezing met herinneringen

Reminiscentietherapie helpt patiënten te verlichten over de zin van het leven via hun eigen persoonlijke herinneringen en emoties.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

Reminiscentietherapie is erg populair geworden in de gerontologie. Het is een manier om het verleden en het heden te combineren door middel van herinneringen en emoties die een persoon helpen in contact te komen met zijn werkelijkheid.

Het helpt de identiteit en levensopvatting van de persoon te versterken door terug te halen wie hij in het verleden was en onafgemaakte zaken op te lossen.

Een van de grootste uitdagingen waar de maatschappij voor staat is ongetwijfeld de vergrijzing van de bevolking. Maar de levensverwachting neemt toe, als gezondheidsmiddelen, levensstijl en voedingsgewoonten hebben ons geholpen oudere leeftijden te bereiken.

Maar binnen dit positieve aspect is er een heel belangrijke uitdaging: is er een manier om ouder te worden met behoud van geestelijke gezondheid? Het is een feit dat de ziekte van Alzheimer en andere aandoeningen de levenskwaliteit van ouderen verminderen. Maar de gerontologie kampt ook met andere problemen, zoals eenzaamheid en algehele ontevredenheid met het leven.

Reminiscentietherapie: concepten en strategieën

De bekende gerontoloog en psychiater Robert Butler was de eerste die de reminiscentie-oefening beschreef als een nuttig en effectief psychologisch hulpmiddel voor oudere patiënten. Het is een manier om het eigen leven te herzien om zich aan te passen aan de cyclus van het bestaan.

Butler beschreef het als een terugkeer naar het bewustzijn van vroegere ervaringen en vooral van onopgeloste problemen, om ze in perspectief te plaatsen en ze een nieuwe betekenis te geven. Als je erover nadenkt, is deze oefening iets wat je waarschijnlijk je hele leven vaak doet. Maar het is vooral heilzaam als je een bepaalde leeftijd bereikt.

In feite blijkt uit studies zoals die van Ph.D. Irazoki en Ph.D. Garcia-Casal dat reminiscentietherapie zeer nuttig is bij de cognitieve processen van demente patiënten.

Waaruit bestaat het?

Reminiscentietherapie is een techniek voor cognitieve stimulering. In feite is het, volgens Carvallo, Arroyo, Portero, en Ruiz (2012), een groep neuropsychologische interventie-activiteiten die de neuroplasticiteit van een oudere beogen te vergroten en die vooral nuttig is bij cognitieve stoornisprocessen.

• Deze vorm van therapie kan individueel of in groepsverband gedaan worden.
• Het gebruik van foto’s is heel gebruikelijk, maar het is ook nuttig als de patiënt over zijn vroegere herinneringen praat. De specialist kan proberen het episodisch geheugen van de patiënt te oefenen (persoonlijke en specifieke herinneringen zoals de geboorte van een kind, uitstapjes, of werkervaringen, onder andere) of het semantisch geheugen (relevante historische gegevens die de moeite waard zijn om vermeld te worden).
• Therapeuten moeten de emotionele beleving van elke herinnering aanmoedigen, evenals een expressieve vorm van taal en gerichte aandacht.

Het doel is een terugblik op het eigen leven van de patiënt te bevorderen om een existentiële betekenis te geven aan alles wat hij heeft meegemaakt. Reminiscentietherapie heeft ook tot doel persoonlijke conflicten op te lossen en innerlijke vrede bereiken.

De effecten van reminiscentietherapie

Als je werkt of tijd doorbrengt met oudere mensen, gebeurt er meestal iets. Lang niet allemaal zijn ze zich bewust van hun uitzonderlijke prestaties. Vaak richten ze zich op het heden en kunnen ze zich eenzaam, pijnlijk en ziek voelen.

Daarom is het nodig hen meer bewust te maken van wat ze gedaan hebben. De kinderen die ze in deze wereld gebracht hebben, de moeilijkheden die ze met succes overwonnen hebben, en hoe gelukkig ze andere mensen gemaakt hebben.

Hen in contact brengen met hun successen en met wat in het verleden de glimlach opleverde, is de sleutel om hen te helpen zichzelf weer op te bouwen en waardig te maken.

• Reminiscentietherapie versterkt de identiteit van de oudere patiënt.
• Het helpt hen met vroegere persoonlijke conflicten om te gaan.
• Deze therapie verbetert het gevoel van eigenwaarde.
• Vermindert angst en verbetert de aanpassing aan het heden.
• Optimaliseert familierelaties door het vinden van hun persoonlijke zin van het leven.

Het is veilig te zeggen dat reminiscentietherapie een van de beste middelen is voor patiënten met cognitieve stoornissen. In feite is het een manier om het aftakelingsproces zo veel mogelijk te vertragen. Ook helpt het de emotionele toestand van de patiënt te verbeteren. Zonder twijfel verbetert het de kwaliteit van leven van oudere mensen.

Maar het is goed op te merken dat er nog veel te onderzoeken valt. De maatschappij heeft namelijk meer benaderingen en strategieën nodig om de geestelijke gezondheid van ouderen onder ogen zien. Hopelijk zal de toekomstige wereldbevolking een veel ruimere kijk op de zaak hebben.