Maaiveldcultuur: Waarom mensen je kunnen haten als je opvalt

Mensen hebben veel grote tegenstrijdigheden. Een daarvan is de moeilijkheid om oprecht de deugden van anderen te waarderen, zonder je bedreigd te voelen of zonder dat het je dwars zit. Het is niet bepaald jaloezie. Het is de zogenaamde maaiveldcultuur.

De maaiveldcultuur toont ons dat wanneer mensen op een bepaald gebied te veel opvallen, ze haat kunnen opwekken bij anderen. Die haat kan als zodanig geen afgunst worden genoemd. Het heeft eerder te maken met het feit dat door het succes van anderen iemands eigen beperkingen zichtbaarder en opvallender worden.

In andere talen hebben ze dit ‘high exposure syndrome’ genoemd. In het Nederlands kennen we het echter als ‘maaiveldcultuur’. De logica achter deze naam is die van het afsnijden van de bloemen die meer groeien dan andere. Dit is zodat mensen niks missen wanneer ze vergelijkingen maken.

Waar het syndroom vandaan komt

Mensen zeggen dat de maaiveldcultuur de eerste referenties heeft in de boeken van Herodotus en de beschouwingen van Aristoteles. Het verschijnt ook in een verhaal van Livio over de tiran ‘Tarquino de hoogmoedige’.

Volgens Herodotus stuurde de keizer een boodschapper om Thrasybulus om advies te vragen over de beste manier om de controle over het rijk te behouden. De boodschapper vroeg het aan hem, maar Thrasybulus begon alleen maar te lopen tussen de korenvelden. Telkens wanneer hij een korenaar vond die hoger was dan de anderen, sneed hij hem af en gooide hem op de grond. En toch zei hij geen woord.

Toen de boodschapper terugkeerde naar de keizer, vertelde hij hem over het vreemde gedrag van de raadgever. De keizer begreep het. De betekenis van de boodschap was dat hij iedereen die boven de anderen uitsteeg zou moeten elimineren. Elimineer de beste en meest veelbelovende mensen. Op die manier zou zijn macht en heerschappij nooit in twijfel worden getrokken.

Maaiveldcultuur in de wereld van vandaag

Het is duidelijk dat tirannieën het ontstaan ​​van opvallende figuren niet toelaten. Hun superioriteit kan diegenen bedreigen die de macht hebben. Op het gebied van politiek komt het vaak voor dat diegenen die de status-quo of de heersende macht uitdagen, in diskrediet worden gebracht. De maaiveldcultuur heeft echter niet alleen te maken met politieke zaken.

In ons dagelijks leven kunnen we zien hoe we worden uitgenodigd om ons van anderen te onderscheiden. Tegelijkertijd moeten we ons echter aan een aantal zeer duidelijke limieten houden. Ze vertellen ons dat we ons maar aan bepaalde parameters moeten houden van wat het betekent om succesvol te zijn. De ‘medewerker van de maand’ is bijvoorbeeld niet noodzakelijk degene die het meest is gegroeid of de meest relevante input heeft bijgedragen. Het is meestal gewoon degene die alle juiste doelen heeft vervuld.

Als dit gebeurt, is er geen probleem. De plant die meer is gegroeid dan de anderen zal niet bij de wortel worden afgesneden. Hij heeft gedaan wat de tuinman wilde! Aan de andere kant, als iemand opvalt vanwege redenen die niet als legitiem worden beschouwd, zal hij waarschijnlijk verdenkingen veroorzaken en uiteindelijk worden uitgesloten.

Het syndroom werkt op twee manieren

De maaiveldcultuur creëert gevolgen in twee verschillende dimensies. Het eerste is wat we al hebben genoemd. Er is een bijna natuurlijke neiging om te voorkomen dat iemand te veel opvalt, omdat het onzekerheden creëert of het gevoel van bedreiging bij anderen. Daarom worden degenen die opvallen vaak bekritiseerd met buitensporige strengheid. Het is of dat, of er wordt te veel van hen verwacht. Een andere optie is om hun talent of prestaties af te zwakken.

Het tweede gevolg van de maaiveldcultuur is dat het mensen leert om bang te zijn om op te vallen. Juist door alles wat we hebben genoemd, leren mensen, meer impliciet dan expliciet, dat opvallen tussen anderen een risico kan zijn. Een risico voor wat? Afwijzing, ondervraging, kritiek en zelfs verbanning.

Daarom gaan velen ervan uit dat het in geen geval juist is om op te vallen. Ze houden zich gedeisd en haten het idee om door anderen opgemerkt te worden. Op de een of andere manier worden ze uiteindelijk getraind om de normen niet te betwisten. Dit is natuurlijk een echte schande. Hierdoor gaan echte vaardigheden verloren, worden echte talenten buiten beschouwing gelaten en wordt succes afgezworen.