Lijd jij aan de GI Joe-bias?

Denk je dat mensen door het bezitten van kennis hun gedrag veranderen of verbeteren? GI Joe was eerst een stripheld en later een geanimeerd tv-personage dat altijd zei: "Nu weet je het. En weten is het halve werk ..." Ben je het eens met dit idee?
Lijd jij aan de GI Joe-bias?
Valeria Sabater

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 16 maart, 2023

In dit artikel vertellen we je over de GI Joe-bias. Een probleem dat de mens kenmerkt is de illusie van kennis. Sommige mensen denken namelijk, nadat ze bepaalde theoretische kennis hebben verworven, dat ze de wereld kunnen veroveren.

Later echter geven de werkelijkheid en haar ingewikkelde uitdagingen hen een dosis nederigheid. Immers, echt leren doe je door oefening en niet alleen uit boeken.

We zouden kunnen zeggen dat we leven in een wereld waar veel onbenullen zijn die denken dat ze alles weten (het Dunning-krugereffect), terwijl de zeer competente mensen vaak denken dat ze dat niet zijn (het bedriegerssyndroom). In feite heeft deze enorme ironie de mens altijd bepaald. Het belemmert ook onze vooruitgang en de bijdragen die we leveren aan de samenleving.

Wijsheid, kennis en elke vorm van bekwaamheid worden gezien in de dagelijkse handelingen van degenen die hun wijsheid toepassen in de meest uiteenlopende situaties.

Het is niet genoeg om belezen te zijn of een titel te hebben om juist te handelen of zelfs om gelukkig te zijn. Deze denkfout is gedefinieerd door Dr. Laurie R. Santos en Tamar Gendler, en draagt een zeer originele naam.

Soms, zelfs als we weten wat het beste voor ons is, voeren we het niet uit. Inderdaad, iets weten betekent niet dat we de halve strijd hebben gewonnen.

Man achter de laptop
Kennis over iets bezitten betekent niet altijd dat we het logisch of succesvol toepassen.

De GI Joe-bias

G.I. Joe was aanvankelijk een stripverhaal, gemaakt door David Breger voor Amerikaanse soldaten die tijdens de Tweede Wereldoorlog aan het front vochten. Later werd het in de jaren ’80 een hit tekenfilmshow die gebruikt werd om kinderen bepaalde lessen te leren. Aan het eind van elke aflevering eindigden ze met de volgende uitdrukking: “Now you know, and knowing is half the battle….”

In feite waren deze woorden moeilijk te ontkennen. In feite werden ze een slagzin die een hele generatie kenmerkte. Die doorgewinterde soldaten wilden dat kinderen ideeën internaliseerden zoals het niet vertrouwen van vreemden of het niet oversteken van de straat door rood licht.

Vandaag, jaren later, hebben Laurie Santos, een cognitief wetenschapper, en de filosoof Tamar Gendler, beiden van de Yale Universiteit (VS) een term bedacht die geïnspireerd is door deze serie.

De GI Joe drogreden wijst erop dat kennis niet altijd nuttig is. Met andere woorden, het bezit van kennis betekent niet noodzakelijkerwijs dat de strijd half gewonnen is. Soms kunnen we er zelfs helemaal niet mee winnen. Neem bijvoorbeeld rokers. Ze zijn zich allemaal bewust van de schadelijke gevolgen van deze gewoonte, maar dit betekent niet dat ze ermee stoppen.

Soms is het gemakkelijker om kennis te verwerven dan om dat geleerde op een praktische manier toe te passen.

Soms heeft iets weten weinig nut

Kennis stelt ons niet altijd in staat om succes te boeken of de juiste beslissingen te nemen. Bovendien gebruiken we niet alle informatie die op ons pad komt op de juiste manier. We weten bijvoorbeeld dat sporten en evenwichtig eten zowel onze gezondheid als onze levensverwachting beïnvloeden. Velen van ons blijven echter een zittend leven leiden en eten onvoldoende.

Het is heel goed mogelijk dat een van de GI Joe’s in het programma al die jaren geleden kinderen adviseerde om groenten te eten. Het is echter even waarschijnlijk dat velen van hen naar de shows keken en suikerrijke snacks aten.

Op dezelfde manier krijgen we allemaal correcte informatie die we niet altijd opvolgen. We doen het niet omdat wat ons werkelijk conditioneert onze gewoonten zijn.

Onderzoek (Engelse link) van de Universiteit van Utrecht (Nederland) beweert dat we allemaal onze levensstijl op de lange termijn willen verbeteren. Maar een geringe zelfcontrole en de kracht van onze gewoonten verhinderen vaak dat we die doelen bereiken. Bijgevolg is weten wat goed voor ons is geen garantie dat we op een gegeven moment de nodige stappen zullen zetten om het uit te voeren.

De rationele geest en zijn vooroordelen

Een duidelijk voorbeeld van hoe de GI Joe-bias werkt zijn fobieën. De persoon die bang is voor vliegen weet dat er weinig kans is dat het vliegtuig neerstort, maar de angst blijft bestaan. Bovendien weten ze dat auto’s veel gevaarlijker zijn, en toch nemen ze graag plaats achter het stuur en rijden urenlang. Dit is het bewijs dat iets weten niet voorkomt dat onze angsten verdwijnen.

Een ander voorbeeld van deze denkfout vinden we in marketingcampagnes. We weten allemaal dat er tussen 11,99 en 12,00 maar één cent verschil zit, maar die cijfers die eindigen op 99 zetten ons altijd aan tot kopen. De wetenschap dat onze rationele geest eigenlijk gedomineerd wordt door oneindige vooroordelen weerhoudt ons er niet van om in dit soort trucs te blijven trappen.

Van kennis naar praktijk: het is de actie die telt

Het maakt niet uit of je tien graden en twee doctoraten hebt, wat telt is hoe je je beroep uitoefent. Het maakt ook niet uit hoeveel boeken over geluk je elk jaar leest. Het gaat erom wat je doet met de informatie die je krijgt. De GI Joe-bias stelt dat kennis niet betekent dat een halve slag is gewonnen. In feite is kennis alleen nuttig als het in actie wordt omgezet.

Het is de actie die telt. Je vermogen om je oude gewoonten te doorbreken zal je in staat stellen gebruik te maken van de informatie die je hebt ontvangen en deze te laten bemiddelen in je succes of welzijn. Deze stap zetten is echter niet gemakkelijk. Daarom is het essentieel om te weten hoe je plaats kunt maken voor nieuwe hulpmiddelen en processen die dit soort acties vergemakkelijken.

Zorg ervoor dat je kennis neemt van de volgende praktijken die je moet bevorderen als je ‘echte gevechten’ wilt winnen.

  • Leer je impulsen te beheersen.
  • Weet hoe je stress kunt reguleren.
  • Plan je acties.
  • Blijf gemotiveerd.
  • Neem verantwoordelijkheid voor je acties en evalueer de resultaten.

We weten dat we veel vooroordelen en vooroordelen hebben, maar we staan zelden stil om ze te evalueren.

Bezorgde vrouw
Soms gedragen we ons op bepaalde manieren, ook al weten we dat dit gedrag schadelijke gevolgen zal hebben.

Conclusie

Ze zeggen dat kennis geen ruimte inneemt. Maar wat is het nut van het vergaren van kennis of het hebben van veel informatie waar we niets aan hebben? Hoewel het tv-programma G.I. Joe uit de mode is en tot een andere tijd behoort, blijft de GI Joe-bias bestaan en zit diep in ons, als mensen, geworteld.

Daarom moet je je gewoonten en gedachten herzien. Je weet immers dat veel ervan niet gezond zijn en je niet gelukkig maken. Kennis is macht, maar alleen als je het verstandig gebruikt. Het is tijd om actie te ondernemen en wat gezondere veranderingen te bevorderen.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • van der Weiden A, Benjamins J, Gillebaart M, Ybema JF, de Ridder D. How to Form Good Habits? A Longitudinal Field Study on the Role of Self-Control in Habit Formation. Front Psychol. 2020 Mar 27;11:560. doi: 10.3389/fpsyg.2020.00560. PMID: 32292376; PMCID: PMC7135855.
  • Pannucci CJ, Wilkins EG. Identifying and avoiding bias in research. Plast Reconstr Surg. 2010 Aug;126(2):619-625. doi: 10.1097/PRS.0b013e3181de24bc. PMID: 20679844; PMCID: PMC2917255.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.