Kleine Albert, de verloren jongen uit de psychologie
Het experiment met de kleine Albert is één van de meest verwarrende en omstreden verhalen in de geschiedenis van de psychologie. John B. Watson heeft dit experiment uitgevoerd. Vele mensen beschouwen hem als de vader van het behaviorisme. In algemene termen stelde hij dat we het menselijke gedrag kunnen vormen op basis van prikkels en reacties.
Het behaviorisme wijst er in wezen op dat we het menselijke gedrag vorm kunnen geven of “trainen.” In tegenstelling tot de denkscholen geloven de behavioristen dat het geluk van een bejaarde in China precies hetzelfde is als dat van een baby uit Mexico. Het maakt dus niet uit wat er inwendig gebeurt. Wat van belang is, is het gedrag dat we kunnen waarnemen.
Om zijn basishypothese uit te testen besloot John Watson om een reeks experimenten uit te voeren. Het beroemdste experiment was dat met de kleine Albert, een baby van 9 maanden uit.
Na die testen heeft Watson nooit geweten dat er van het kleine kind geworden is. Sommige onderzoekers besloten echter om uit te zoeken wat er met hem gebeurd was. De resultaten waren heel verrassend.
Het experiment met de kleine Albert
Vóór we het hebben over wat er met “Albert” en Watson gebeurd is, komen we kort terug op wat het experiment met de kleine Albert inhield.
Volgens wat Watson in zijn notities zei, was de jongen de zoon van een verpleegster in het weeshuis. Hij werd voor het experiment uitgekozen wegens zijn rustige en enigszins onverschillige karakter en zijn kalme reactie op externe prikkels.
Wat Watson deed, was de baby blootstellen aan verschillende prikkels. Een aap, een witte rat, brandend papier, enzovoort. Toen het kind elk van deze dingen te zien kreeg, was hij aandachtig maar eigenlijk op emotioneel vlak onverschillig tegenover deze prikkels. Hij gaf hooguit blijk van een zekere nieuwsgierigheid.
Later voegde Watson een extra prikkel toe. Telkens als de witte rat verscheen, sloeg hij met een ijzeren staaf op tafel. Dit veroorzaakte een donderend geluid dat de baby beangstigde.
De jongen begon dus een verband te leggen tussen het geluid en de rat. Na een tijdje was hij bang toen hij het dier zag. Toen begon de baby ook bang te worden voor konijnen en andere kleine dieren.
Wat is er met de kleine Albert gebeurd?
Het experiment met de kleine Albert maakte het Watson mogelijk te bewijzen dat we door middel van prikkels het gedrag kunnen vormen. In zijn notities zei hij dat hij gestopt was met experimenteren omdat de jongen geadopteerd werd. Het is echter nooit duidelijk geweest of de angst na het experiment al of niet bij hem aanwezig gebleven is.
Na verloop van tijd wilden sommige onderzoekers weten wat er van de kleine Albert geworden was. De psycholoog Hall Beck was één van de personen die geïnteresseerd was om de waarheid te ontdekken. Door gebruik te maken van de notities van Watson en van andere documenten vond hij de jongen. In 2009 publiceerde hij zijn bevindingen.
In zijn conclusies wees hij erop dat Albert eigenlijk Douglas Merritte was. Hij was een kind dat van bij de geboorte aan een waterhoofd geleden had. Op de leeftijd van zes was hij gestorven.
Zijn bevindingen trokken al het werk van Watson in twijfel. Het maakte van zijn experiment nog dubieuzer. Watson had dus een gehandicapt kind gebruikt om zijn theorie te bewijzen.
Een andere hypothese en nog meer vragen
Een andere psycholoog, Russell A. Powell, van de Grand McEwan University in Canada trok op zijn beurt de conclusies van Beck in twijfel. Bovendien begon hij met zijn eigen onderzoek. In 2012 publiceerde hij zijn conclusies.
Volgens hem was de kleine Albert eigenlijk William Albert Barger, een normaal kind, dat een gezond leven leidde en stierf op de leeftijd van 88 jaar. Hij had wel een afkeer van dieren.
De hypotheses van Beck en van Powell zijn beide heel stevig maar niet afdoende. Om te proberen tot een soort conclusie te komen publiceerde de onderzoeker Tom Bartlett in juni 2014 een nieuw artikel. Hierin kwam hij tot de conclusie dat beide kinderen aan het experiment hadden deelgenomen.
De hele kwestie is in werkelijkheid een discussie over de validiteit van het behaviorisme. Het is immers een denkschool die wegens zijn reductionisme zware kritiek gekregen heeft.
We kunnen hieraan ook een zekere afkeer voor John Watson zelf toevoegen. Deze man had kritiek gekregen omdat hij gescheiden was van zijn vrouw nadat hij een affaire had gehad met Rosalie Rayner, een studente die als assistente bij hem gewerkt had.
John Watson werd uit de denkschool van het behaviorisme gezet. Ze trokken ook zijn academische graden in. Met Rayner had hij twee kinderen die ze op een strikt behavioristische manier opvoedden. Beide kinderen probeerden zelfmoord te plegen toen ze volwassen waren. De oudste, William, is daarin ook geslaagd.
In de jaren ’50 werden alle academische kwalificaties van Watson hersteld. Intussen had Watson zijn interesse echter al op een ander gebied gericht, de reclame.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Pérez-Delgado, E., Gil, F. T., & Garrido, A. P. (1991). La nueva imagen de John Broadus Watson en la historiografía contemporánea. Anuario de psicología/The UB Journal of psychology, (51), 67-88.
