Hoe ga je om met moeilijke kinderen?

Veel ouders klagen dat hun kinderen zo moeilijk opvoedbaar zijn. Een kind dat altijd vol woede zit, wat hij er uiteindelijk op een ongepaste manier uitgooit, met driftbuien, stoute woorden of subtiele ongehoorzaamheid.

Laten we één ding duidelijk stellen, elk kind is anders. Niemand kan weten wat voor behoeftes dit kleine wezentje dat hij op de aarde heeft gezet kan hebben, ook al wil hij natuurlijk het beste voor hem.

Moeilijke kinderen en opgekropte emoties

Emoties zijn de bron van menselijke energie. Het is het aspect dat kinderen in het leven zou moeten begeleiden om niet alleen zichzelf te begrijpen, maar op latere leeftijd ook de hele wereld.

Moeilijke kinderen bezorgen hun ouders doorgaans veel stress, waardoor sommige ouders zich op een gegeven moment zelfs hulpeloos beginnen te voelen. Het is geen makkelijk onderwerp om over te praten. Het is zelfs zo dat boeken niet altijd even behulpzaam zijn en ervaringen met andere kinderen of het advies van andere ouders evenmin.

Jouw kind, het moeilijke kind, is uniek en speciaal. En als er iets is waar hij altijd behoefte aan heeft, dan is het wel begrip. Over het algemeen zijn dit kinderen met veel verborgen eisen en hebben ze moeite om een manier te vinden om deze emoties te ontladen.

We geven even een voorbeeld. Denk aan een kind dat een slechte dag heeft gehad op school. Hij komt in de middag thuis en wanneer zijn ouders hem vragen wat er gebeurd is, reageert het kind hier zeer negatief op. Daarom besluiten zijn ouders om hem straf te geven en moet hij de rest van de middag op zijn kamer blijven. Wat levert hen dit op? Hebben ze het probleem hiermee opgelost? Nee, helemaal niet.

Een geblokkeerde emotie is een doorn die omringd wordt door een hoge stenen muur. Wanneer we de muur nog hoger maken, dan zal de doorn alleen maar nog dieper verborgen raken. De eerste stap is dus om door middel van communicatie en genegenheid deze muur steen voor steen af te breken.

Hoe zitten moeilijke kinderen in elkaar?

Als het moeilijke kind muren om zich heen bouwt, maak dit dan niet af door hele steden om deze muren heen te bouwen. Isoleer je kind niet. Verwaarloos hem niet. En laat hem vooral niet alleen. We weten allemaal dat het moeilijk kan zijn om bij kinderen door te dringen. Toch is het belangrijk om de volgende aspecten te onthouden:

• Een moeilijk kind is niet altijd het gevolg van een slechte opvoeding. Probeer dus niemand de schuld te geven.
• Sommige kinderen stellen hoge eisen en vragen om veel meer dan het ‘gemiddelde’ kind. Dit hoort bij hun persoonlijkheid, het is deel van wie ze zijn en dit betekent niet dat wij als ouders ergens de fout in zijn gegaan.
• Een veeleisend kind dat niet krijgt waar hij op uit is of dat niet weet hoe hij zijn wensen moet uitdrukken, raakt uiteindelijk gefrustreerd. Vaak wordt hij helemaal overweldigd door een eindeloze reeks aan emoties: woede die afgewisseld wordt door verdriet, verveling of razernij…
• Moeilijke kinderen vereisen een hoop aandacht, begrip, steun en zelfs creativiteit van de kant van hun ouders.

Wij zouden de ontwerpers moeten zijn van hun werelden en een veilige wereld voor hen moeten creëren waarin ze zich voldoende op hun gemak kunnen voelen om de emoties de ze in zich dragen eruit te gooien. Emoties die hen de kans geven zichzelf te leren kennen, stoom af te blazen en om zichzelf vrijer en veiliger te voelen, waardoor ze succesvol door elke situatie kunnen komen die hen gedurende hun leven definieert.

Hoe je moeilijke kinderen kunt helpen hun emoties te sturen

We weten inmiddels dat hetgeen een moeilijk kind meer dan alles nodig heeft, aandacht is. We moeten beschikken over een aantal strategieën om op een creative manier te kunnen voldoen aan hun behoeftes, zodat we ze kunnen helpen om te gaan met de emotionele wereld die hen soms overweldigt en blokkeert.

Vergeet niet dat emotionele intelligentie helemaal geen aangeboren gave is. Het is een behendigheid. Het is dan aan ons, als ouders, om deze strategieën en kennis op onze kinderen over te brengen.

Hoe kunnen we ons moeilijke kind helpen om emotionele intelligentie te ontwikkelen, zodat hij zijn opgekropte emoties richting en vorm kan geven en kan leren om deze emoties op gepaste manier uit te drukken?

Positieve ondersteuning

Wanneer we een kind de fouten die hij maakt verwijten, als we hem niet voldoende waardering geven en hem uitkafferen om zijn reacties, dan wekken we alleen maar meer woede en angst bij hem op. Vergeet niet dat dit soort kinderen diep van binnen erg kwetsbaar zijn. Ze hebben zeer weinig zelfvertrouwen.

Maak gebruik van simpele uitspraken als: ‘Ik vertrouw je’, ‘Ik weet dat je dit kunt’, ‘Ik weet dat je bijzonder bent’, ‘Ik weet dat je een hartstikke dapper kind bent en daarom houd ik van je’…  Positieve uitspraken wekken positieve emoties op en positieve emoties wekken zelfverzekerdheid op.

Communicatie die niet beoordeelt, vergelijkt of bestraft

Sommige ouders maken de fout om hun moeilijke kind te vergelijken met zijn broertjes of zusjes of met andere kinderen. Dit is echter niet het juiste om te doen. Net als dat het niet juist is om een gesprek te openen met zinnen als: ‘Je bent lui, je luistert nooit, je misdraagt je voortdurend…’. Probeer dit soort vormen van communicatie te vermijden en volg de volgende tips op:

• Probeer niet te graven naar informatie of ze te ondervragen. Kom erachter op welke momenten je kind zich het meest op zijn gemak voelt om te praten.
• Bied hem zelfverzekerdheid, hechtheid en begrip. Let op de manier waarop je praat, op je toon. Dit is een fundamenteel aspect van het communiceren met kinderen.
• Probeer dagelijks en voortdurend met je kind te communiceren.
• Lach niet om en reageer niet sarcastisch op de dingen die je kind zegt. Voor hem is wat hij zegt belangrijk. En als hij het gevoel krijgt dat jij geen begrip hebt voor wat hij te zeggen heeft, dan zal hij in het vervolg minder eerlijk tegen je zijn.

Bevorder een innerlijke balans bij je kind.

Leer hem dat elke emotie kan worden omgezet in woorden. Dat woede een vorm heeft, dat verdriet verlicht kan worden door het te delen, dat het helemaal niet slecht is om te huilen en dat je er altijd voor hem zal zijn om naar hem te luisteren.

Leer hem om te ademen, te ontspannen en om zijn emoties te sturen door middel van bepaalde activiteiten waarmee hij stoom kan afblazen en zichzelf kan afleiden… Leer hem om het frustrerende gegeven dat de wereld niet altijd zo is als we zouden willen dat hij is te accepteren.

Leer hem om assertief te luisteren en praten. Vertel hem dat zijn stem altijd gehoord zal worden, dat alles wat hij te zeggen heeft belangrijk voor jou is… Leer hem om verantwoordelijkheden te dragen, om zichzelf te waarderen bij elke stap die hij zet en elke beslissing die hij neemt.