Hoe een donkere triade-persoonlijkheid morele beslissingen neemt
De trekken van een donkere triade-persoonlijkheid zijn narcisme, psychopathie en machiavellisme. Deze individuen zijn zeer conflictueus in hun interpersoonlijke relaties. Bovendien vinden ze het moeilijk om hun gevoelens te identificeren, omdat ze totaal geen of weinig empathie bezitten.
Daarnaast is dit type persoonlijkheid meestal niet in staat iets altruïstisch te doen om anderen op hun gemak te stellen. In feite vertonen ze tekortkomingen in prosociaal gedrag.
Een recente studie (Spaanse link) van de Rättspsykiatriska regionkliniken (Zweden) analyseerde de relatie tussen de donkere triade-persoonlijkheid en morele besluitvorming. Voordat we deze studie bespreken, gaan we de donkere triade-persoonlijkheid definiëren en kijken wat een morele beslissing is.
“De leeuw kan zichzelf niet beschermen tegen vallen, en de vos kan zich niet verdedigen tegen wolven. Men moet dus een vos zijn om vallen te herkennen, en een leeuw om wolven af te schrikken.”
De donkere triade-persoonlijkheid
Het is al jaren bekend dat er drie factoren zijn die, wanneer ze samen voorkomen, aanleiding geven tot een duisterder type persoonlijkheid. Dit staat bekend als de donkere triade. Delroy Paulhaus en Kevin Williams ontwikkelden het concept (Engelse link) in 2002. Zij definieerden de kenmerken van elke component als volgt.
1. Narcisme
Deze persoonlijkheidstrek zinspeelt op een subklinische dimensie. Hoewel de eigenschap duidelijk kan zijn, is ze verre van ernstig genoeg om de diagnose narcistische persoonlijkheidsstoornis te rechtvaardigen.
We kunnen narcisme uitleggen met een metafoor. Stel je een koorddanser voor die ver op het hoge koord loopt. Zo gaan narcistische mensen namelijk door het leven. Aan de ene kant van het koord tonen ze zich grandioos en verdienen ze het hoogste aanzien en de grootste bewondering. Aan de andere kant zijn ze echter individuen met een buitengewoon kwetsbaar zelfbeeld.
Narcisme is een proces waarvan het doel zelfconstructie is. De motor van de narcist is de behoefte aan zelfbevestiging.
2. Machiavellisme
Het belangrijkste kenmerk van Machiavellisme is cynisme. Volgens het Cambridge Dictionary wordt cynisme gedefinieerd als “de overtuiging dat mensen alleen in zichzelf geïnteresseerd zijn en niet oprecht zijn” en “de handeling om iemands gevoelens of emoties in je eigen voordeel te gebruiken.”
Mensen die hoog scoren in cynisme worden dus gekenmerkt door de afwezigheid van principes of waarden. Voor hen gaat het om het eindresultaat en wat ze willen. Daarom manipuleren cynische mensen andere mensen als middel om hun eigen doel te bereiken.
“Cynische mensen geloven in interpersoonlijke manipulatie als de sleutel tot succes in het leven, en ze gedragen zich dienovereenkomstig.”
-Fernando Renee González-
3. Psychopathie
Psychopaten bezitten antisociale persoonlijkheidskenmerken. Kenmerkend is hun ongevoeligheid en het koud zijn voor de behoeften van anderen. Bovendien vinden ze het moeilijk of zelfs onmogelijk om zich emotioneel te verbinden met de mensen om hen heen. In feite is hun vermogen tot empathie beschadigd.
Bijgevolg zijn ze kil bij het nemen van beslissingen en handelen ze impulsief. Het schenden van sociale normen stoort hen niet in het minst. Daarom vliegen de vonken er vaak vanaf als ze in contact komen met de maatschappij, omdat conflicten voor hen de norm zijn in plaats van de uitzondering.
“Psychopathie wordt gekenmerkt door een laag niveau van vriendelijkheid en verantwoordelijkheid.”
-Fernando Renee González-
Morele beslissingen
Morele beslissingen zijn de wegen die je bewandelt als je ergens over redeneert, met als doel te onderscheiden of de oplossing vanuit moreel oogpunt juist of onjuist is. De studie van morele beslissingen wordt gewoonlijk uitgevoerd aan de hand van dilemma’s.
Sociale dilemma’s kunnen worden ingedeeld in drie grote gebieden:
- Persoonlijk. Ze zinspelen op gedragingen die waarschijnlijk direct ernstige schade toebrengen aan een individu of een groep.
- Onpersoonlijk. Gedragingen die indirect iemand treffen.
- Een afwezigheid van morele evaluatie. Alternatieve gedragingen in de context van de afwezigheid van schade.
De beslissingen die je neemt in morele dilemma’s kunnen utilitair of niet-utilitair zijn. Utilitaire beslissingen worden gekenmerkt door het streven naar het goede voor het grootste aantal bij het dilemma betrokken personen, zelfs als dit inhoudt dat sommigen van hen schade wordt berokkend.
Bijvoorbeeld als één persoon sterft, maar er twee worden gered in het proces. Anderzijds houden niet-utilitaire beslissingen in dat niemand na het waarderingsproces schade ondervindt.
“Mensen nemen vaak utilitaire beslissingen in niet-morele dilemma’s. Terwijl, geconfronteerd met persoonlijke of onpersoonlijke dilemma’s, beslissingen meestal niet-utilitair zijn.”
-Fernando Renee González-
Stress: een factor die verband houdt met de donkere triade en morele beslissingen
Emotionele oververzadiging heeft invloed op morele dilemma’s. Wanneer namelijk een stimulus verschijnt uit een context die superieur is aan je copingmechanisme, ervaar je stress.
Onder omstandigheden van stress lijdt je vermogen om te redeneren en beslissingen te nemen over morele dilemma’s. Dit komt dan ook intens voor in conflicterende morele situaties en bij mensen met een donkere triade-persoonlijkheid.
“Stress remt de cognitieve controle die nodig is om emotionele en automatische reacties te stoppen.”
-Fernando Renee González-
Veranderingen in de sociale cognitie
Onder stressvolle omstandigheden vertonen mensen met een donkere triade persoonlijkheid tekorten in hun sociale cognitie. Sociale cognitie verwijst namelijk naar de manier waarop we informatie met betrekking tot andere mensen hanteren, transformeren en verwerken.
De eerder genoemde studie suggereert dat degenen die deze persoonlijkheidskenmerken bezitten geneigd zijn meer utilitaire beslissingen te nemen. Dat komt omdat het schaden van anderen voor hen onbelangrijk is, zolang ze maar maximale voordelen kunnen behalen.
In de regel veroorzaken morele dilemma’s hoge niveaus van emotionele oververzadiging. Dit genereert op zijn beurt stress. Bij mensen zonder donkere triade trekken remt emotionele stress hun utilitaire morele besluitvorming. Mensen met de donkere triade hebben echter een zekere mate van ongevoeligheid voor deze emotionele stress. Bijgevolg zijn ze geneigd utilitaire morele beslissingen te nemen.
“De voorkeur voor utilitaire besluitvorming kan ook voortkomen uit verminderde zorg voor moraliteit die soms wordt toegeschreven aan mensen met hoge donkere triade-trekken.”
-Fernando Renee González-
Zoals we al eerder opmerkten, beschouwen mensen met een donkere triade-persoonlijkheid de middelen waarmee een doel wordt bereikt als onbelangrijk. Het enige dat van belang is dat zij hun doel bereiken.
De ineffectiviteit van empathie speelt een belangrijke rol in de emotionele ongevoeligheid van deze individuen. In feite gedragen ze zich narcistisch en machiavellistisch als iemand suggereert dat om te ‘winnen’ iemand gekwetst zal raken.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Martins, A. T., Sobral, T., Jiménez-Ros, A. M., & Faísca, L. (2022). The relationship between stress, negative (dark) personality traits, and utilitarian moral decisions. Revista De Psicopatología Y Psicología Clínica, 27(3), 205–216. https://doi.org/10.5944/rppc.28948
-
Moraga, F. R. G. (2015). La tríada oscura de la personalidad: maquiavelismo, narcisismo y psicopatía. Una mirada evolutiva. Criminalidad, 57(2), 253-265.
-
Beltri, R. T., & Fuentes, À. C. (2008). Psicopatía: una entidad clínica controvertida pero necesaria en psiquiatría forense. Revista española de medicina legal, 34(1), 25-35.
-
Paulhus, D. L., & Williams, K. M. (2002). The dark triad of personality: Narcissism, Machiavellianism, and psychopathy. Journal of research in personality, 36(6), 556-563.