Empathie: de kunst van het begrijpen van emoties

Empathie helpt niet alleen anderen, maar ook onszelf.

Wat is empathie en waar is het goed voor?

Empathie is het vermogen om je in te leven in een ander, om te proberen te begrijpen wat er door zijn hoofd gaat, hoe en waarom hij zich zo voelt. Niet vanuit ons eigen perspectief, maar eerder door te proberen om te denken zoals de ander denkt, met zijn overtuigingen, zijn waarden…

Empathie begint met validering, met begrijpen dat de gevoelens van de ander echt en geldig zijn, zelfs als wij in dezelfde situatie andere gevoelens zouden hebben gehad.

Om dit even simpel uit te leggen door middel van een voorbeeld; voor ons is het misschien niet zo belangrijk dat we geen broers of zussen hebben, maar voor een ander kan dit heel goed wel het geval zijn. In deze situatie zou de empathische persoon afstand doen van zijn opvatting van wat in dit geval belangrijk is, om het leed dat de ander ervaart als gevolg van diens opvatting van wat in dit geval belangrijk is te kunnen begrijpen.

De mate van empathie

Er zijn mensen die dit vermogen van nature hebben, maar er zijn ook mensen die er absoluut niet toe in staat zijn. Wees echter voorzichtig!

Soms verwarren we empathie met een ander concept, een concept dat een wezenlijk deel uitmaakt van het voortbrengen van empathie. We hebben het over de herkenning van emoties.

We hebben het over de herkenning van verdriet, vreugde, angst, woede. Er zijn mensen die in staat zijn om de emotionele toestand waarin de ander verkeert snel te identificeren en er zijn anderen die er zelfs niet in slagen de emotionele toestand van anderen te identificeren als deze enigszins overdreven wordt, zelfs al staat het op hun voorhoofd geschreven.

In dit cognitieve deel van empathie spelen er natuurlijk veel variabelen een rol. De mate waarin we vertrouwd zijn met de persoon die de emotie ervaart, onze mate van vermoeidheid, de communicatiestijl van de ander etc.

Empathie heeft veel positieve kenmerken. Het vergemakkelijkt communicatie, het stelt ons in staat om beter te troosten, problemen makkelijker op te lossen etc. Maar empathie kan ook een negatieve kant hebben.

Je continu inleven in iedereen anders op deze aarde kan ervoor zorgen dat we emotioneel losgekoppeld raken van onszelf, iets wat ons uiteindelijk duur kan komen te staan.

Het is dan ook goed om te leren om je in anderen in te leven, maar zonder te vergeten dat het nog altijd om een ander gaat en niet om onszelf. De eersten voor wie we moeten zorgen zijn wijzelf.

Voorbeelden van empathie

We mogen dan hele empathische mensen zijn, maar als we dit niet laten zien, als we dit niet in de praktijk brengen, dan heeft niemand daar wat aan. Hieronder volgen enkele voorbeelden van gedragingen die van empathie getuigen.

• We kunnen naar de ander luisteren en zijn gevoelens begrijpen zonder te veel bezig te zijn met onze eigen gevoelens en onze eigen woorden.
• We troosten een ander niet alleen met woorden. Een knuffel, een schouderklopje, een kus of een eenvoudige aanraking kan ons nog empathischer maken.
• We helpen de ander met zijn problemen door, bijvoorbeeld, gebruik te maken van ons gevoel voor humor.
• We uiten onszelf voorzichtig en respecteren de ander.
• We laten het niet merken als de ander ons verveelt, irriteert of vermoeit met de verhalen die hij vertelt.
• We maken geen opmerkingen of grapjes waarvan we weten dat ze de andere persoon zullen dwarszitten.
• We laten oudere mensen of kinderen, bijvoorbeeld, weten dat we ze begrijpen, dat we snappen wat ze zeggen.
• We helpen bij het oplossen van problemen en we zijn in staat om anderen te kalmeren.

Voorbeelden van een gebrek aan empathie

Er zijn tevens genoeg voorbeelden te bedenken van manieren waarop we ons kunnen gedragen die absoluut niet van empathie getuigen.

• We denken dat alleen onze problemen belangrijk zijn.
• We luisteren niet naar anderen.
• We oordelen en maken gemene opmerkingen.
• We glimlachen nooit eens vriendelijk naar anderen, maken nooit eens een vriendelijk gebaar en vormen geen plezierig gezelschap voor anderen.
• Elke keer dat we iets voor een ander doen, verwachten we hier iets voor terug.

Empathie is een goede vaardigheid om te leren, aangezien het ons in staat stelt om anderen te begrijpen, maar we moeten voorzichtig zijn dat we er niet in doorslaan zodat we niet losgekoppeld raken van onszelf.