Het effect van vriendelijkheid op de hersenen

Geen enkele vriendelijke daad, hoe klein deze ook mag zijn, is zonde van de tijd. Deze gebaren zitten vol genegenheid, waardering, en ware wijsheid. Ze hebben een gunstig effect op de hersenen en verbinden ons met anderen, op de meest volledige en nobele manier die er bestaat.

Charles Darwin wees ons al op het belang van vriendelijkheid in menselijke wezens. Volgens Darwin is dit ons sterkste en meest waardevolle instinct, het instinct dat overleving niet alleen mogelijk maakt voor de mensheid als soort, maar ook voor alle levende wezens. Vriendelijkheid wordt echter niet vaak genoeg beoefend.

Vriendelijkheid heeft een zeer concrete plek in de hersenen. Het deelt dezelfde neurale netwerken als empathie. Terwijl de ene behoeften identificeert, vertaalt de ander dit gevoel naar een spontane en diepgaande daad om het goede te bevorderen en om hulp en geluk te bieden.

Dit uitzonderlijke mechanisme heeft een concreet doel: ons laten begrijpen dat we veel sterker zijn als we in verbinding staan met anderen dan als we alleen zijn. Dit is een interessant punt waar we graag wat dieper op in willen gaan.

We zijn geprogrammeerd om vriendelijk te zijn

Jerome Kagan is een welbekende emeritus hoogleraar psychologie aan Harvard die het idee verdedigt dat de hersenen geprogrammeerd zijn om vriendelijk te zijn. Het is een biologische neiging, zoals Charles Darwin zei, waar liefde, compassie en zorg een speciaal doel dienen: ons in staat stellen om te overleven als soort.

Dat de hersenen over de hardware beschikken om vriendelijk te zijn, betekent echter niet dat vriendelijkheid voor iedereen (altijd) een prioriteit is. Andere biologische neigingen zijn namelijk ook belangrijk, en helaas hebben deze veel invloed op ons gedrag. Deze neigingen omvatten woede, jaloezie, en natuurlijk, geweld.

Ook Daniel Goleman draagt zijn steentje bij aan deze discussie door ons eraan te herinneren dat genegenheid een van de meest intense emoties is die onze hersenen kunnen ervaren. Het hele limbische systeem weergalmt wanneer we het voelen. Ook worden neurochemicaliën zoals oxytocine vrijgelaten, wat een heel orkest van positieve emoties dirigeert, waarin empathie, wederkerigheid en de wens om goed te doen ons zelfs nog meer veredelen als soort.

Dit is een geweldig verschijnsel dat het verdient om beoefend te worden.

Volgens deze deskundigen op het gebied van menselijke emoties is vriendelijkheid een op ons overgedragen instinct dat onze voorouders leerde dat in een vijandige omgeving, het niet de sterkste is die overleeft, maar degene met het beste steunnetwerk.

Emoties zijn besmettelijk, en onze spiegelneuronen stellen ons in staat om de angst van een ander te herkennen om op gevaar te kunnen anticiperen, of om te begrijpen dat helpen een manier is om in onszelf te investeren, zodat ook wij in de toekomst geholpen zullen worden als wij dit nodig hebben.

Beoefen compassie om voor je mentale gezondheid te zorgen

Dacher Keltner, hoogleraar psychologie aan de Universiteit van Californië Berkeley (Verenigde Staten) en co-directeur van het Greater Good Science Center, legt uit dat de waarden die de ruggengraat van moderne samenlevingen vormen onze natuurlijke neiging tot compassie en vriendelijkheid volledig vernielen.

Geld is een van de dingen die ons individualiseren, scheiden, en ervoor zorgen dat we met elkaar wedijveren. We verliezen ons gevoel voor sociale samenhang en het verlangen om het beste met elkaar voor te hebben, omdat we plotseling veranderen in elkaars tegenstanders.

Zelfs dusdanig dat, zoals Keltner uitlegt in zijn boeken zoals Born to Be Good, de rijkste mensen, over het algemeen, het minst compassievol zijn.

Het beoefenen van compassievolle meditatie

Het is echter interessant dat compassie, net als vriendelijkheid, geoefend kan worden. Zodra je je bewust geworden bent van het gegeven dat je jezelf hebt verwijderd van jouw essentie en dat je in de richting van egoïsme, materialisme of een gebrek aan authenticiteit in je persoonlijke relaties bent afgedwaald, is het misschien tijd geworden dat je nadenkt over de behoefte aan verandering.

Volgens een onderzoek dat werd gepubliceerd in het tijdschrift Psychological Science, kunnen volwassenen zichzelf door middel van compassievolle meditatie trainen om de delen van de hersenen die latent waren of simpelweg ongebruikt bleven te reactiveren.

• Compassievolle meditatie is een boeddhistische techniek die gebaseerd is op visualisatie.
• Het omvat het zich inleven in persoonlijke situaties waarin een dierbare een moeilijke tijd doormaakt.
• Je moet het leed van deze dierbare werkelijk ervaren om de emotionele hersenstructuren, zoals de insula, die specifiek gerelateerd zijn aan de behoefte aan gemak en steun, te activeren.
• De visualisatie begint met nadenken over de mensen die je nauw aan het hart liggen, maar deze cirkel moet geleidelijk worden uitgebreid naar vrienden, collega’s, buren en kennissen tot je aankomt bij voor jou volledig vreemde mensen.
• Het basisidee is om je in te leven in die ander zijn behoeften, pijn, en angsten, en om gehechtheid te ervaren met degene die lijdt, wie dit ook mag zijn.

Dit type meditatie, dat een juiste controle van de ademhaling en contact met je diepste emoties omvat, bewijst volgens onderzoekers de aanwezigheid van neurale plasticiteit. Het stelt ons in staat om stress te verlichten, en om te investeren in het welzijn van anderen met een innerlijke rijkdom die in staat is om de wereld te veranderen.

Omdat vriendelijkheid de enige investering is die altijd winst zal opleveren.

Doe elke dag iets goeds; vriendelijkheid loont meer dan geld