Drie stappen naar emotionele wijsheid
Wat doen we als we emoties zien als negatieve bloemen in ons? Het voelen van boosheid, spanning of woede brengt een instinctieve reactie met zich mee waarbij we controle willen hebben over wat we voelen. Maar het is voor ons niet vreemd om precies het tegenovergestelde te bereiken. Dus, je bewust zijn van deze en andere emotionele innerlijke processen zal je helpen om in jezelf te kijken, op de wonderbaarlijke weg naar emotionele wijsheid.
Dankzij emotionele wijsheid kunnen we onze emoties beter verwerken. Op die manier vermijden we onnodige explosies op ongepaste momenten. En af en toe voorkomen we dat we ons verstikt voelen door al die gevoelens die in ons en om ons heen zwemmen. Of de vlinders voor iemand die verliefd wordt.
“Emotionele wijsheid bepaalt ons succes in het leven.”
-Daniel Goleman-
1. Emotionele wijsheid: stop je emoties niet in een doos
Wat hebben mensen tegen je gezegd toen je klein was? Je zult zeker dingen herkennen als: ‘stop met huilen’, ‘een kind van jouw leeftijd mag geen driftbuien meer hebben’, ‘kijk hoe lelijk je gezicht is als je boos wordt’… Al die opmerkingen van je ouders lijken onschuldig, maar hebben er wel voor gezorgd dat je jezelf hebt geleerd om je emoties te onderdrukken.
Bovendien ben je opgegroeid met andere invloeden, zoals hoe ze erop hebben gehamerd dat mannen niet huilen of dat vrouwen te gevoelig zijn. Dit soort overtuigingen hebben er onder andere voor gezorgd dat je je zelfexpressie hebt losgekoppeld van de emoties die je voelt, zonder betekenis.
Het is belangrijk om te weten wanneer je vrij spel kunt geven aan wat je voelt. Bijvoorbeeld als je je midden in een belangrijke onderhandeling bevindt. Het geven van vrij spel aan je woede of tranen zonder controle zal niet het beste zijn voor de toekomst van de deal. Maar dat betekent niet dat je achteraf geen stoom kunt afblazen. Of dat je je boosheid niet kunt uiten zonder de onderhandeling te schaden.
“We leven in een samenleving die ons niet leert hoe we emotioneel intelligente mensen moeten zijn.”
-Daniel Goleman-
Je kunt je emoties op een gepaste manier uitdrukken. Als er iets vervelend is, of gewelddadig, als je boos bent geworden of als je het niet eens bent met iets, zeg het dan gewoon! Met uitspraken als ‘wat je net zei doet pijn’, kun je een beetje van die emotie bevrijden die je vanbinnen voelt. En je kunt de ander een stukje informatie geven. Daaruit zal hij begrijpen: ‘Ik moet die weg niet inslaan’.
2. Probeer niet altijd dezelfde controle te behouden
Soms is het niet alleen zo dat je je emoties niet aan anderen kunt uitdrukken. In plaats daarvan, is het dat je probeert om ze te controleren wanneer er niets mis mee is als je ze naar buiten zou brengen. Dat wil zeggen, heb je ooit geprobeerd je tranen in te houden, zelfs als je alleen thuis was? Als dat het geval is, probeer je een emotie tegen te houden die je beter los zou kunnen laten.
Al die emotionele onderdrukking waar we het eerder over hadden, heeft plaats gemaakt voor iets dat we ‘het inslikken van emoties’ zouden kunnen noemen. Het is iets wat emotionele wijsheid niet zou oproepen. Hoe meer emoties je inslikt, hoe meer ze zich zullen opbouwen. En vroeg of laat komen ze er uiteindelijk uit. Het resultaat van die vertering zou weleens een enorme ramp kunnen zijn.
Je kent vast wel iemand, het kan ook jij zijn, die op bepaalde momenten (aan de buitenkant) op ongepaste wijze ontploft. Momenten die niet echt dat niveau van excessieve agressiviteit, woede, of droefheid vereisen die de persoon toont. Dit gebeurt omdat ze veel emoties hebben vastgehouden en ingeslikt die nu naar buiten worden geduwd.
Een enkele detonator kan een overstroming veroorzaken van alles wat je zelf probeert te controleren. Maar ironisch genoeg is het onbeheersbaar. Je doet jezelf schade aan. Je lijdt eronder door jezelf te veranderen in een pakhuis van emoties waardoor je je niet goed voelt. Het is tijd om ze eruit te laten wanneer je ze los moet laten.
3. Hoe menselijk emoties ook zijn, we moeten leren om ermee om te gaan
Emotionele wijsheid suggereert niet alleen dat je stopt met het binnenhouden van je emoties. Eigenlijk legt het ook de focus op iets heel belangrijks: leren hoe je het moet doen. Elke emotie draagt iets bij. Een noodzakelijke les om te weten hoe je een emotie kunt interpreteren voordat deze verdwijnt. Als we er eenmaal naar hebben geluisterd en er klaar voor zijn om te handelen, komen emoties vrij om energie bij te dragen aan ons handelen.
Het gaat er dus niet om dat je ze als vijand behandelt of ze onderdrukt. Als we ze op deze manier zien, dan zullen ze waarschijnlijk die rol spelen. Niet omdat het zo is, maar omdat we het zo gemaakt hebben. Meer concreet gezien, zullen ze doen wat we van ze verwachten. Als we verwachten dat onze woede een feest zal ruïneren, dan zal dat zeker ook het geval zijn.
Aan de andere kant kan een emotie die we negeren de intensiteit verliezen. Maar dit kan ook betekenen dat we het risico lopen dat deze emotie op elk moment weer opduikt. Sterker, dwingender en wanneer we het zwakst zijn… en nog belangrijker, zonder dat we iets geleerd hebben.
‘Als ik uitdruk wat ik denk en hoe ik me voel, bevrijd ik mijn geest en reinig ik mijn lichaam.’
Wanneer we jarenlang bezig zijn met het beheersen en opsluiten van wat we voelen, zal ons lichaam uiteindelijk al snel waarschuwen dat er iets niet goed is. Dat wil zeggen, het zal onze emoties somatisch maken. Laten we dat soort schade niet toelaten. Laten we ophouden met lijden en beginnen met het uitdrukken van wat we voelen als onze emoties dat eisen. Zodoende zullen we ons veel beter voelen.
