De invloed van muziek op ons leven

Muziek is een universele taal. Het bezit het vermogen emoties en unieke gewaarwordingen op te wekken. Zelfs al horen we iemand in een onbekende taal zingen, kunnen we soms nog aanvoelen wat hij probeert over te brengen. Hoewel we niet eens weten wat de woorden betekenen, dringt de inhoud toch tot ons door. Want wat we dankzij de muziek wel weten is dat die woorden iets vrolijks, verdrietigs of dramatisch uitdrukken. Zo ver reikt de invloed van muziek op onze ziel.

Muziek is net als chocolade. Iedereen houdt ervan. Dit is altijd zo geweest. Al sinds het ontstaan van verschillende culturen is er ruimte geweest voor ritmische geluiden die onze gevoelens kunnen overbrengen. In elk tijdperk en in elke beschaving bestond een specifieke vorm van expressie en in vele verschillende stijlen.

Zonder het te beseffen gaan we vaak op zoek naar muziek om de gevoelens te uiten die ons overweldigen. Want in de muziek vinden we een plek waar deze emoties vrijelijk kunnen stromen zonder iemand schade te berokkenen. Op andere momenten komen we samen om te dansen en laten we ons leiden door het ritme van de muziek. In andere situaties willen we dat muziek ons tot rust brengt. Of misschien gebruiken we het om te studeren of ons te helpen met het werk. Maar hoe kan de invloed van muziek echt doordringen tot onze geest?

Experimenteren met muziek

De Psychologische Faculteit van de BUAP-universiteit in Mexico heeft een interessant experiment uitgevoerd onder leiding van Professor Roberto Valderrama Hernández. Het was zijn doel na te gaan wat het effect van ‘heftige’ muziek was op angstgevoelens. Met ‘heftige’ muziek bedoelen we muziek met een onregelmatig, snel en opvallend ritme en die heel erg luid gespeeld wordt. We hebben het hier dus eigenlijk over heavy metal.

Aan het onderzoek namen 137 proefpersonen deel, 31 mannen en 106 vrouwen. De gemiddelde leeftijd was twintig jaar. Allemaal waren ze studenten in de psychologie. Eerst ondergingen ze een test om hun angsttoestand te meten. Daarna moesten ze telkens vijf minuten naar fragmenten van heavy metal luisteren. In totaal luisterden ze 47 minuten naar muziek.

De onderzoeker stelde vast dat de deelnemers tijdens deze luistermomenten steeds onrustiger werden. Dit was te merken aan hun gedrag. Want ze veranderden voortdurend hun houding of maakten ongecontroleerde bewegingen met handen en voeten.

Valderrama kwam tot het besluit dat dit type stimulerende muziek het angstniveau deed stijgen. De verklaring hiervoor is dat deze ritmes het sympathisch zenuwstelsel op een intensieve manier stimuleren. Het gevolg is dat de lichamelijke en psychologische spanning stijgt. Als je deze spanning niet laat vrijkomen door te bewegen, door bijvoorbeeld te dansen of te springen, dan stapelt de energie zich op. Dit veroorzaakt dan symptomen die op angst lijken.

De positieve invloed van muziek

Het feit dat muzieknoten energie voortbrengen, is op zich geen probleem. Het probleem ontstaat echter wanneer deze energie niet kan worden vrijgelaten door een of andere lichamelijke activiteit uit te voeren. ‘Heftige’ of luide muziek is geweldig in situaties waar energiek of competitief gedrag vereist is.

Muzieknoten hebben anderzijds ook het vermogen ons te doen ontspannen. Genres met regelmatigere en tragere ritmes en op een lager volume kunnen dit effect veroorzaken. Sommige stukken klassieke of instrumentale muziek en zelfs licht kunnen helpen om ons tot rust te brengen. Mensen gebruiken dit soort muziek zelfs in ruimtes waar bestraling of agressieve medische behandelingen plaatsvinden.

De wetenschap is er ook in geslaagd om vast te stellen dat muzikale ritmes verschillende hersenzones stimuleren. Een onderzoek van de Universiteit van Florida stelt zelfs dat muzikale ritmes meer hersenactiviteit veroorzaken dan alle andere bekende prikkels. Dit zijn de voornaamste positieve effecten van de invloed van muziek:

• Het versterkt het leervermogen en het geheugen.
• Muziek regelt de hormonen die verband houden met stress.
• Het roept aangename gevoelens en herinneringen op.
• Bovendien beïnvloedt het de hartslag en de bloeddruk.
• Het regelt de snelheid van onze hersengolven.

Wetenschappers hebben ook bewezen dat goede muziek het immuunsysteem versterkt. Het maakt ons dus gezonder. Er is een reden voor het feit dat koeien meer melk geven wanneer men sonates van Mozart voor hen afspeelt. En het is geen toeval dat planten beter gedijen wanneer er muziek op de achtergrond te horen is. Het geheim is te vinden in het ritme dat in een gegeven situatie een positief effect op ons heeft. Op die manier kan de invloed van muziek in ons leven een echt positieve rol spelen.