De impact van fascinatie op de hersenen

Wanneer iemand door iets of iemand gefascineerd is, voelt hij zich levend, geïnspireerd, verwonderd en uiteraard, gelukkig. Er zijn maar weinig emoties die een grotere impact op de geest hebben dan fascinatie.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

Fascinatie is de emotie die neuromarketingexperts altijd nastreven. Net als alle artiesten, filmmakers of content creators. Ze weten allemaal dat succes gegarandeerd is als ze dit gevoel bij hun doelgroep kunnen wekken. Lees in dit artikel alles over de impact van fascinatie op de hersenen.

Als iemand zich ergens door gefascineerd voelt, vergeet hij niet de stimulans die het hem gaf. Er is een blijvende psychologische indruk, die positieve gevoelens opwekt en inspireert.

We willen je een simpele vraag stellen. Wanneer heb jij deze emotie voor het laatst ervaren? Misschien was het na het zien van een kunstwerk of een film. Misschien was je gefascineerd door een landschap, een muziekstuk, de nieuwste technologische doorbraak of zelfs een persoon. Er zijn maar weinig sensaties die zo aangenaam zijn als deze.

We categoriseren fascinatie als een ‘positieve emotie’, maar in werkelijkheid kan het een eindeloos aantal sensaties, gevoelens en gedachten produceren. Het zorgt ervoor dat we ons gelukkig, vreugdevol, geïnspireerd, geïnteresseerd, verbaasd en soms zelfs verliefd voelen.

Zoals we hier gemakkelijk uit kunnen afleiden, hebben we het hier over een psychofysiologische toestand van grote transcendentie. De impact van fascinatie is aanzienlijk.

Zo erg zelfs dat we deze emotie vaak proberen te gebruiken om anderen te beïnvloeden. Mensen die een bepaalde groep kunnen fascineren, zullen niet alleen hun aandacht trekken, maar ook door hen geaccepteerd en bewonderd worden.

De impact van fascinatie

Elke leraar of opvoeder weet dat je, om de interesse van een kind te wekken, de vonk van fascinatie in hen moet aanwakkeren. Ze moeten weten hoe ze deze emotie kunnen creëren met behulp van de stof die ze moeten onderwijzen, zodat hun lesgeven motiverender wordt.

Deze emotie heeft een grote impact op de hersenen van het kind en stelt ons in staat om hun interesse in leren, maar ook in ontdekken aan te moedigen.

Fascinatie is een zeer krachtige gemoedstoestand. Wat is hiervan de reden? Welnu, elke stimulus die fascinatie bij ons opwekt, activeert vrijwel onmiddellijk ons limbisch systeem.

Dit is het hersengebied dat verband houdt met emoties. Zodra dit gebied is gestimuleerd, komen endorfines (plezierhormonen) vrij, die mensen zelfs kunnen helpen zich te concentreren en nieuwe ideeën te laten stromen.

Een interessant feit is dat de term ‘fascineren’ zijn Latijnse wortels heeft in een ander woord waarvan het is afgeleid: betoveren. Dit woord had lange tijd een negatieve connotatie. Mensen geloofden dat iedereen die gefascineerd was in staat was verschillende soorten kwade krachten uit te oefenen en andere mensen te beïnvloeden en te controleren.

Tegenwoordig geloven mensen dit niet meer. Vanuit psychologisch standpunt is het gevoel door iets gefascineerd te zijn het resultaat van een psychologisch proces van positief welzijn en transcendentie.

Innovatie en fascinatie gaan altijd hand in hand

De grote merken op de markt, vooral technologische, weten dat ze een grote emotionele impact moeten hebben als ze hun klanten willen bereiken. Als we niet enthousiast worden over een product, is dat geen goed teken. We kunnen er ook aan toevoegen dat als een nieuw product geen fascinatie wekt bij de doelgroep, het over het algemeen niet innovatief genoeg is.

Daarom kunnen we fascinatie definiëren door een reeks zeer specifieke factoren te gebruiken:

• De dingen die ons fascineren, dagen ons ook uit omdat ze op de een of andere manier anders lijken en daardoor onze aandacht trekken. Onze hersenen worden altijd aangetrokken door verschillende, stimulerende en aantrekkelijke elementen.
• Het wekt ook verlangen, verwachting en grote nieuwsgierigheid op.
• Als iets ons fascineert, schept het op zijn beurt vertrouwen en zekerheid. Het maakt niet uit of het nieuw is of niet. Als het fascinerend is, dan is het begerenswaardig, en als we het willen, dan trekt het ons aan.

Als je gefascineerd bent, leef je in het moment en ben je in een staat van flow

Psycholoog Mihaly Csikszentmihalyi heeft ook het concept van fascinatie bestudeerd en in verband gebracht met de staat van flow. Hij legt uit dat gefascineerd zijn niet hetzelfde is als ergens in geïnteresseerd zijn. Het is veel dieper dan dat.

Het is bijna alsof je verliefd wordt. Het geeft ons namelijk een gevoel van absolute concentratie. We concentreren ons op het hier en nu en ervaren een gevoel van absolute toewijding aan alles wat onze aandacht trok.

De kracht van esthetische fascinatie en de impact

De impact van fascinatie is de sleutel tot esthetische emoties. Rafael Bisquerra, een hoogleraar aan de Universiteit van Barcelona, definieert esthetische emotie als de reactie die wordt gegenereerd wanneer de hersenen iets moois interpreteren.

We zouden hier echter veel verder kunnen gaan. In werkelijkheid worden we namelijk niet alleen bewogen door wat aangenaam of aantrekkelijk is voor de ogen.

De hersenen zijn ook gefascineerd door mysterieuze dingen die een intense interesse in ons wekken. Studies zoals deze (Engelse link) uitgevoerd aan de Universiteit van Belgrado (Servië) geven ons stof tot nadenken over deze kwestie.

Er zijn maar weinig dingen die een grotere invloed op ons brein hebben dan de dingen die ons dubbelzinnig lijken. Wanneer we een esthetische stimulus ontvangen die het bekende en het onbekende combineert, dan worden de hersenen opgewonden, geïnspireerd en zijn onder de indruk.

Dingen die ons fascineren, zorgen ervoor dat we meer willen weten. Het is alsof je de Grote Sfinx van Gizeh observeert. We worden aangetrokken door zijn afmetingen, locatie, vorm en geschiedenis.

Wat ons echter meer betoverd dan de schoonheid ervan, is het mysterie. Wanneer de esthetiek wordt gecombineerd met de uitdaging, is er een grotere indruk op onze geest en is het emotionele effect groter.