Burnout-syndroom bij leerkrachten

Stress is één van de ernstigste problemen in de huidige samenleving. Bijna iedereen ervaart regelmatig stress. Hoewel we het tegenwoordig als iets normaal beschouwen kan het op lange termijn veel problemen veroorzaken. Eén van de meestvoorkomende vormen is het burnout-syndroom bij leerkrachten.

Dit probleem is vooral ernstig omdat het vaak voorkomt en het consequenties kan hebben voor de opvoeding van onze kinderen. In dit artikel vertellen we je meer over dit syndroom, de kenmerken maar ook de oorzaken ervan. Daarnaast vertellen we wat je kan doen om het te voorkomen, of je nu leraar bent of de ouder van een kind dat nog naar school gaat.

Wat is het burnout-syndroom bij leerkrachten?

Leerkrachten met het burnout-syndroom hebben gedurende een lange periode veel stress gekend. Deze mensen accumuleren toenemende mentale, emotionele en zelfs fysiek uitputting. Dit heeft invloed op hun werkprestaties. De persoon die dit meemaakt kan zich echt verschrikkelijk voelen.

Het burnout-syndroom bij leerkrachten is niets anders dan een specifieke variatie van een burn-out bij professionals maar dan in het onderwijs. Vele opvoeders zijn ontevreden over hun werk omwille van nieuwe onderwijsuitdagingen.

Het verlies van het gezag door leraars of rebellie van studenten zijn er enkele van. Deze kunnen een groot aantal stress gerelateerde symptomen veroorzaken.

De meeste gevallen worden veroorzaakt door onvervulde verwachtingen. Leerkrachten hadden een idee van hoe hun werk er ging uitzien, maar de realiteit is misschien anders geworden. Dit kan cognitieve dissonantie veroorzaken die kan leiden tot het burnout-syndroom bij leerkrachten.

Meest voorkomende symptomen van het burnout-syndroom bij leerkrachten

1. Emotionele uitputting

Eén van de hoofdindicatoren dat je met dit probleem kampt is je machteloos voelen. Dit gevoel is intens en kan een lange tijd aanhouden. Zoals bij de meest stressgerelateerde ziektebeelden raken de emoties van de persoon in de war en voelen ze zich vaak verdrietig, moe en lusteloos.

Dit kan ertoe leiden dat sommige leerkrachten fysiologische problemen ontwikkelen, zoals slapeloosheid, hoofdpijn of darmproblemen.

2. Lage persoonlijke voldoening

Eén van de belangrijkste oorzaken van het burnout-syndroom bij leerkrachten is de onmogelijkheid om het werk te doen zoals de leraar zou willen. Ze zijn dan ook vaak ontevreden over het werk dat ze doen. Deze ontevredenheid vertaalt zich in een gevoel van mislukking of nederlaag, alsook de overtuiging dat ze machteloos zijn in de klas.

Het gevoel dat ze falen kan ook een effect hebben in andere delen van het leven van de leerkracht. Hierdoor kunnen problemen ontstaan in de persoonlijke relaties van de leerkracht en in andere aspecten van hun dagelijks leven.

3. Depersonalisatie

Leerkrachten die aan dit syndroom lijden voelen zich hulpeloos en nutteloos. In veel gevallen hebben ze de neiging om alle belangstelling in hun werk te verliezen.

Hierdoor verdwijnt de passie voor wat ze doen. Ze beginnen hun taken op automatische piloot uit te voeren. Dit kan leiden tot een vicieuze cirkel waardoor ze zich nog slechter voelen over hun manier van les geven.

Hoe omgaan met het probleem?

Het burnout-syndroom bij leerkrachten is een ernstig probleem dat zowel de kwaliteit van de opvoeding van de kinderen als het persoonlijke leven van de leerkracht kan beïnvloeden. Wat kunnen we doen om dit op te lossen?

• Als je een leraar bent en merkt dat je enkele van de hierboven beschreven symptomen ontwikkeld hebt, is het beste wat je kan doen enkele stressmanagement technieken leren. Enkele van de meest effectieve zijn mindfulness of progressieve spierontspanning. Als je echter het gevoel hebt dat je je probleem niet meer onder controle hebt, is het aan te raden om een psycholoog te raadplegen.
• Als je een ouder bent kan je ook jouw deel doen om de leerkrachten van je kinderen te helpen om dit probleem te voorkomen. Leer je kinderen om zich in de plaats van hun leraar te plaatsen. Ze moeten ook proberen om het educatieve werk zoveel mogelijk te vergemakkelijken.

Hoewel het nog steeds belangrijk is om met docenten te werken die al last hebben van een burn-out, kunnen preventieve stappen zelfs belangrijker zijn. Dit is waar onze verantwoordelijkheid als samenleving in het spel komt, of we ons leven wijden aan het onderwijs of niet.