Defensief pessimisme: wanneer anticiperen op het ergste gunstig is
“Ik weet zeker dat het allemaal mis zal gaan.” Hoe vaak in je leven heb je deze zin tegen jezelf gezegd? Waarschijnlijk ben je de tel kwijtgeraakt. Dat komt omdat het aannemen van het soort mentaliteit waarin falen, fouten, teleurstellingen en zelfs catastrofes aan de horizon opdoemen uiterst gebruikelijk is. Sterker nog, er zijn weinig eigenschappen die zo typisch zijn voor de mens.
Jezelf voorbereiden op het ergste, ondanks het feit dat er geen aanwijzingen zijn dat het zal gebeuren, definieert een soort defensief mechanisme georkestreerd door eeuwige angst. In feite is het zeer waarschijnlijk dat je, ondanks dat je leeft in een maatschappij die je herhaaldelijk vertelt dat je het van de zonnige kant moet bekijken, dit advies negeert en alleen naar de donkere kant kijkt.
Zo’n houding heeft zowel voor- als nadelen. Angst is een mechanisme dat je overleving wil garanderen. Dus, hoewel je het misschien verrassend vindt, zijn er momenten waarop het anticiperen op het ergste het je gemakkelijker maakt om copingstrategieën in te stellen om de toekomst onder ogen te zien, wat die ook inhoudt.
Daarom kan negatief denken af en toe bepaalde voordelen hebben. Dat gezegd hebbende, moet je weten hoe je deze mentale benadering correct kunt lezen.
Sommige mensen zien altijd wolken aan de horizon. In plaats van zich door hun angst te laten tegenhouden, mediteren ze over mogelijke mechanismen om zich tegen stormachtig weer te beschermen.
De cognitieve strategie van defensief pessimisme
Defensief pessimisme is een cognitieve strategie die in de jaren tachtig werd gedefinieerd door psychologe en voorzitter van de Rutgers-Newark Universiteit, Nancy Cantor. Het is een mechanisme waarmee mensen zich voorbereiden op het ergste bij situaties die angst oproepen.
We hebben het hier niet over de eeuwige pessimist die in elke omstandigheid een negatief filter gebruikt. De defensieve pessimist ziet alleen het negatieve in het soort gebeurtenissen die zorgen baren. Bijvoorbeeld een student die bang is te zakken voor zijn examens, of een sollicitant die vreest geen geluk te hebben in het selectieproces en dus werkloos zal blijven.
Er is een interessante nuance die dit type individu identificeert. Door te anticiperen op mogelijke negatieve gevolgen ontwikkelen ze een houding die erop gericht is hun prestaties te verbeteren. Ze zoeken naar strategieën om elke situatie van uitdaging, risico of bedreiging het hoofd te bieden. Simpel gezegd: ondanks het feit dat de oorlog nog niet is verklaard, bereiden ze zich erop voor.
Defensief pessimisme weet angst te beheersen. Het is voordelig voor het individu en verstoort hun plannen niet.
Wanneer negatief denken een voordeel geeft
Je hebt waarschijnlijk lang het idee geïnternaliseerd dat pessimisme negatief is en optimisme levensreddend. Na verloop van tijd heb je echter ontdekt dat een positieve denkwijze niet het eeuwige geluk levert. Ook behoedt het je niet voor tegenslagen. Hoe zit het dan met pessimisme?
Psychologe, Julie Norem staat bekend om haar onderzoek over dit onderwerp. In haar boek, The Positive Power of Negative Thinking (2002) heeft ze het over de persoonlijkheid van de defensieve pessimist. Hier volgen enkele van haar meest interessante observaties.
- Positief denken kan ineffectief zijn bij het aanpakken van problemen.
- Het moderne leven wordt georkestreerd door tientallen drukken en uitdagingen. De defensieve pessimist wordt gedefinieerd door adaptieve angst. Hierdoor kunnen ze een houding ontwikkelen van adequaat omgaan met moeilijkheden.
- Soms stelt negatief denken ons in staat om scenario’s op te helderen waarop we ons moeten voorbereiden. Het geeft ons ook een zekere dosis realiteit door het magische denken en het idee dat alles wel goed komt tot zwijgen te brengen.
- De defensieve pessimist probeert verlammende angst onder controle te krijgen. Ze maken er gebruik van en zijn gemotiveerd om te handelen naar elke speling van het lot.
Hoe praktisch of defensief pessimisme te gebruiken
De defensieve pessimist laat zich, zoals we al eerder zeiden, niet meeslepen door het soort negativiteit dat prestaties en vooruitgang blokkeert en belemmert. Ze zien niet alles op een negatieve manier, omdat ze zich nutteloos, onzeker of ongelukkig voelen. Het zijn proactieve mensen en weten hoe ze adaptieve angst kunnen inzetten.
Zou jij daarom kunnen profiteren van deze mentale benadering in je dagelijks leven? In werkelijkheid zal het altijd de voorkeur verdienen om deze houding te hanteren in plaats van blind positivisme dat alles in de handen van het lot laat. Hier volgen enkele nuttige richtlijnen.
Prefactueel denken
Prefactueel denken is een cognitieve strategie waarbij je je mogelijke uitkomsten over een toekomstig scenario voorstelt of overdenkt. Als je bijvoorbeeld geconfronteerd wordt met een gebeurtenis die je bang of angstig maakt, visualiseer je wat er zou gebeuren als je jezelf aan de situatie zou blootstellen. Je denkt aan de positieve, neutrale en negatieve gevolgen.
Als je eenmaal de mogelijke ongunstige scenario’s hebt afgebakend, redeneer je over hoe je zou handelen bij de meest ongunstige situaties. In feite anticipeert de defensieve pessimist op het ergste om het onder ogen te kunnen zien als het gebeurt.
Angstmanagement
De defensieve pessimist weet hoe hij voordeel kan halen uit angst. Dat doen ze door gebruik te maken van de psychofysiologische activering die het oplevert. Ze zijn gemotiveerd en nemen een proactieve houding aan.
De mensen zoeken naar oplossingen voor mogelijke problemen in plaats van erdoor geblokkeerd te worden, zelfs als ze nog niet gebeurd zijn. Zoals Julie Norem uitlegt in een klassiek onderzoek uit 1983 (Engelse link), werkt angst in deze gevallen als een motiverend mechanisme.
Hoewel het soms gemakkelijk te vergeten is, probeert adaptieve angst je welzijn te vergemakkelijken. Dit door je in staat te stellen de risico’s en bedreigingen van je omgeving onder ogen te zien.
Daarom is een cruciale stap weten hoe je de reeks emoties en gewaarwordingen die deze toestand in je opwekt kunt reguleren. Het doel is om angst te domineren en in je voordeel te laten werken, in plaats van toe te staan dat ze je domineert.
Verduidelijk je doelen en doelstellingen
Defensief pessimisme is in feite een cognitieve strategie. Daarbij stel je je obstakels voor je eigen succes voorstelt om er vervolgens naar te handelen. Door dit te doen beïnvloed je niet alleen je eigenwaarde en zelfbeeld, maar kun je ook je prestatievermogen verbeteren. Daarom stel je
je het ergste voor als je geconfronteerd wordt met een gebeurtenis die je angstig maakt, maar je blijft te allen tijde duidelijk over wat je wilt bereiken.
Stel bijvoorbeeld dat spreken in het openbaar je bang maakt omdat je bang bent jezelf voor schut te zetten. Je laat je niet door die angst tegenhouden omdat je weet wat je wilt bereiken: met succes je publiek toespreken. Je hoeft je alleen te concentreren op een specifiek feit.
Een negatieve gedachte hebben of anticiperen op een mislukking die nog niet is gebeurd, betekent niet dat je aan een psychische aandoening lijdt. Het is gewoon je geest die je aanspoort om je voor te bereiden en proactief te zijn. Om niet toe te geven. Angsten moeten je niet blokkeren, maar je aanmoedigen om ze te overwinnen.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Norem, Julie & Cantor, Nancy. (1986). Defensive Pessimism. Harnessing Anxiety as Motivation. Journal of personality and social psychology. 51. 1208-17. 10.1037/0022-3514.51.6.1208.
- Norem, Julie K., and Shannon Smith, ‘Defensive Pessimism: Positive Past, Anxious Present, and Pessimistic Future’, in Lawrence J. Sanna, and Edward C. Chang (eds), Judgments Over Time: The Interplay of Thoughts, Feelings, and Behaviors (New York, 2006; online edn, Oxford Academic, 22 Mar. 2012), https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195177664.003.0003, accessed 24 Oct. 2022.