Als jaloers zijn een ziekte wordt

Jaloezie is een gemoedstoestand of emotie die voortkomt uit een buitensporig verlangen om de exclusieve eigenaar van iets te zijn. We denken er meestal over na in termen van mensen en liefde. Maar dit hoeft niet het geval te zijn. We kunnen jaloers zijn op iemand omdat hij succes of voordeel geniet, of we kunnen jaloers zijn op het succes of voordeel zelf. We wensen te hebben wat de ander heeft, of we wensen dat de ander het niet had.

Jaloezie kan voorkomen tussen geliefden. Maar jaloers gedrag kan ook voorkomen in andere relaties, zoals de relatie tussen broers en zussen of in vriendschappen. Je kunt zelfs jaloers zijn op dingen, en dus leen je ze niet uit, omdat je wil dat niemand anders ervan kan genieten. Alleen jij mag ze bezitten.

Wanneer begint de jaloezie?

Jaloezie kan al in de kindertijd beginnen. Kinderen kunnen jaloers zijn op hun broers en zussen in een poging om de exclusieve genegenheid van een of beide ouders te krijgen. Kinderen willen de liefde van hun ouders niet delen omdat ze denken dat dit betekent dat er minder liefde voor hen zal zijn.

Iets soortgelijks kan ook gebeuren in het ouderschap. Een vader of moeder kan bang zijn om de liefde van het kind te verliezen als het een zeer hechte band met een andere ouder opbouwt. Andere keren willen ze misschien de genegenheid van het kind voor zichzelf, en zijn ze jaloers dat hun kind zijn liefde en genegenheid aan iemand anders wil geven.

In de adolescentie komt vooral jaloezie onder vrienden vaak voor. Dat is wanneer jonge mensen goede vrienden beginnen te maken en bijna alles met hen delen. Wanneer een nieuwe vriend lid wordt van een groep, kunnen ze het gevoel hebben dat hun status in gevaar is. Ze kunnen weigeren om hun vriendengroep uit te breiden of hun vriendschap met iemand anders te delen.

Jaloezie in liefdesrelaties

Het soort jaloezie dat we het vaakst zien, is de jaloezie binnen liefdesrelaties. In deze gevallen wordt het hebben van een buitensporig verlangen om de andere persoon te bezitten, bovenop onze inherente zelfzuchtigheid, verergerd door kwesties van trouw en ontrouw.

Vaak wordt het beeld geschetst dat jaloezie een echte vrouwenkwaal is. Mannen die jaloers zijn worden daarom dikwijls enigszins raar aangekeken. De vrouw verandert op haar beurt van ‘prinses’ in ‘heks’.

Omdat jaloers zijn voor mannen minder ‘geoorloofd’ is, kunnen ze het gevoel hebben dat ze veel meer te verliezen hebben door zich over te geven aan jaloezie. Daarom geven mannen eigenlijk bijna nooit toe dat ze jaloers zijn. Hoewel dit langzaam begint te veranderen. Wat ons betreft mogen deze genderstereotypen overigens voor eens en voor altijd veranderen.

Communicatie en vertrouwen en het overwinnen van jaloezie

Jaloezie is helaas heel gebruikelijk tussen geliefden. Het is niet ongebruikelijk dat de een de ander bespioneert of controleert. Deze situatie van voortdurend wantrouwen creëert spanning. En er is meestal geen geldige reden voor dit gedrag.

Communicatie en vertrouwen zijn twee van de belangrijkste pijlers van een relatie. Jaloezie kan een relatie letterlijk verwoesten. De persoon met twijfels probeert zijn angsten gewoonlijk niet te beteugelen door directe vragen te stellen. In plaats daarvan gedraagt hij zich als een detective.

Te veel jaloezie – als jaloers zijn een ziekte wordt

Onderzoek leert ons dat bepaalde persoonlijkheidstypen eerder jaloers zijn. Hoe dit soort mensen zijn? Nou, egocentrisch, wantrouwend, onzeker en narcistisch.

We kunnen spreken van ziekelijke jaloezie wanneer iemands jaloerse gedachten continu en zeer opdringerig zijn. Ze worden dwangmatig. De persoon controleert voortdurend het gedrag van zijn partner, vaak door in zijn telefoon te kijken. In extreme gevallen veroorzaakt jaloezie waanideeën. Toch denken mensen met deze aandoening meestal niet dat ze ziek zijn.

Het minste teken van ontrouw zal de gedachten van de jaloerse partij al op hol doen slaan. En deze gedachten kunnen heel ver gaan. Er kunnen hele scenario’s worden bedacht over het vermeende ontrouw van de partner.

Hoe kun je buitensporige jaloezie verslaan?

De eerste stap is om je jaloerse gevoelens te erkennen. Als je je niet bewust bent van jouw toestand, dan zal het moeilijk zijn om jezelf te helpen of te laten helpen. Misschien is er wel een goede reden voor je jaloezie, soms is er echter helemaal geen reden.

Het is een goed idee om op te schrijven in welke situaties je jaloers bent, wat je denkt en hoe je je gedraagt en wat de gevolgen kunnen zijn. Achter jouw jaloezie gaan verwrongen gedachten schuil over je relatie en het gedrag van je partner. Nadat je deze informatie hebt verzameld, analyseer je het. Zoek naar bewijsmateriaal dat jouw vermoedens ondersteunt.

Wat moet ik doen als ik jaloers ben?

Hier zijn enkele basisrichtlijnen die je kunnen helpen. Wees sterk en…

• kijk niet in de mobiele telefoon van je partner. Leer om zijn privacy te respecteren.
• controleer niet de telefoonrekening om erachter te komen wie jouw partner allemaal gebeld heeft. Als hij je wil bedriegen, doet hij dat toch wel, of je zijn oproepen nu wel of niet bijhoudt.
• laat je vrienden en collega’s erbuiten, vraag ze niet om jouw vermoedens over je partner te bevestigen.
• probeer niet om je partner opzettelijk jaloers te maken alleen maar zodat je jezelf beter kan voelen. Denken dat je jezelf zo kunt bewijzen dat je partner van je houdt zal alleen maar schade aanrichten en de toekomst van de relatie geen goed doen.
• houd je partner niet weg bij zijn vrienden of familieleden. Dit maakt je alleen maar obsessiever en helpt niet tegen je jaloezie.

In plaats daarvan…

• vertrouw je partner. Maak je geen zorgen over de mogelijkheid dat hij je bedriegt. Hoe meer je hem achtervolgt met jaloerse opmerkingen, hoe waarschijnlijker het is dat je relatie niet lang zal standhouden. En dan zal het natuurlijk te laat zijn.

Als je na het lezen van deze tips en het in de praktijk brengen ervan, nog steeds overdreven jaloers bent, kun je het beste contact opnemen met een goede therapeut om je te laten helpen. Hoewel er over jaloerse mensen vaak slecht wordt gedacht, valt niet te ontkennen dat ze lijden en hun lijden is wel degelijk ontzettend echt. Als jaloezie je leven op enigerlei wijze beïnvloedt, schaam je dan ook niet. Zoek hulp.