Adelphopoiia: homoseksuele relaties

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog Sergio De Dios González.

Geschreven door Pedro González Núñez

Laatste update: 27 december, 2022

Misschien denk je dat de legalisatie van het homohuwelijk, oftewel een huwelijk tussen twee mensen van hetzelfde geslacht, iets heel moderns is. Als we echter kijken naar voorbeelden uit de geschiedenis, dan beseffen we dat dat eigenlijk helemaal niet zo is. Een van deze voorbeelden is adelphopoiia, een term die verwijst naar legale homohuwelijken.

Door de geschiedenis heen komen partnerschappen tussen personen van hetzelfde geslacht ontzettend veel voor. De bekendste gewoonte was pederastie in het oude Griekenland, waarbij leraren en studenten relaties met elkaar hadden. Ook in andere tijden was er sprake van relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht die sociaal geconsolideerd en geaccepteerd waren.

G.K. Chesterton zei: “De architecten wisten alles van een romaans gebouw, behalve hoe ze het moesten bouwen”. Het lijkt erop dat er in andere tijden wel ‘architecten’ waren die in staat waren om intieme relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht op te bouwen en de romantiek te laten prevaleren.

Betekent dit dat men homoseksualiteit en homoseksuele relaties altijd al accepteerde? Nee dat niet. Hoewel bepaalde gewoonten als adelphopoiia en andere soortgelijke ceremonies in het oude Rome of het Keizerrijk China bekend zijn, is homoseksualiteit nooit als ‘gewoon’ beschouwd.

Wat is adelphopoiia?

Het is belangrijk om te vermelden dat het uiteindelijke doel van adelphopoiia niet was om twee mensen met elkaar te verbinden in romantische zin. Zowel religieus als juridisch betekende het echter de erkenning van relaties tussen (meestal) twee mannen , evenals relaties tussen twee vrouwen (af en toe), die volledig werden aanvaard door de kerk.

Welnu, mensen beschouwden deze relaties niet als een huwelijk, maar als een verbintenis die beide partijen dwong om voor elkaar te zorgen. Dit betekende dat ze hun leven, goederen, taken, banen en zelfs een gezin deelden. Als een van de partijen zou sterven, beloofde de ander bovendien zorg te blijven dragen voor de familieleden van zijn partner.

Net zoals bij conventionele bruiloften, beloofden beide partijen elkaar trouw te blijven tot hun dood. In de praktijk mochten beide partners bijna alles delen (ze mochten zelfs samen begraven worden) behalve expliciet romantische liefde.

Ook al was het echter geen romantische verbintenis, maar eerder een soort van juridisch verbond, lijkt het erop dat seksualiteit, hoewel er niet over werd gepraat, impliciet toch werd geaccepteerd. Dit betekende dat ze een ‘volledig gelegaliseerde’ verbintenis konden hebben.

Een heel oude praktijk

Hoewel adelphopoiia niet erg gebruikelijk was, was het lange tijd sociaal en juridisch aanvaardbaar. Het was echter niet erg gebruikelijk in Europa. Toch is bekend dat de katholieke kerk er deel van uitmaakte. Er zijn zelfs gevallen bekend waar heiligen en andere mensen met elkaar verenigd werden door middel van adelphopoiia, net als Cosmas en Damianus.

Wanneer en waarom deze praktijk is gestopt weten we niet precies. Sommige mensen geloven dat het gebeurde vanwege het feit dat aantrekkingskracht tussen mensen van hetzelfde geslacht altijd al werd afgekeurd.

Kortom, het met elkaar verbinden van twee mensen van hetzelfde geslacht om hun leven en lasten te delen was volledig legaal en geaccepteerd, zolang er geen sprake was van homoseksualiteit. Het was echter vrij duidelijk dat deze partners ook hun seksualiteit met elkaar ontdekten.

De voorloper van het homohuwelijk

Veel mensen zien adelphopoiia al vele jaren als een antecedent van het homohuwelijk. Er zijn auteurs zoals J. Boswell die beweren dat de kerk tot de 13e eeuw homoseksualiteit accepteerde. Dit verklaart waarom sommigen deze ceremonie als een voorbeeld ervan interpreteren.