Adderall: een farmacologische behandeling voor ADHD

In de farmacologische behandeling van ADHD springt Adderall eruit, een zeer effectief stimulerend medicijn. Ontdek in het volgende artikel de voordelen en contra-indicaties.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz.

Laatste update: 10 september, 2024

Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD) maakt het voor de lijder moeilijk om zijn impulsen te organiseren en onder controle te houden. Het leidt ook tot een hoge mate van rusteloosheid. Om deze symptomen te verminderen en het dagelijks functioneren te verbeteren, kunnen bepaalde medicijnen worden voorgeschreven. Een van de bekendste en meest gebruikte is Adderall.

Dit medicijn combineert amfetaminen en dextro-amfetamine. Dit zijn twee stimulerende middelen die bewezen hebben effectief te zijn bij de behandeling van ADHD bij kinderen en volwassenen. Je moet echter niet vergeten dat het een voorgeschreven medicijn is en onder medisch toezicht moet staan. Anders kan het aanzienlijke risico’s met zich meebrengen.

Adderall

Een van de meest wijdverspreide en geaccepteerde verklaringen voor de neurobiologie van ADHD staat bekend als de catecholaminerge hypothese (Clark et al., 1987). Volgens deze hypothese is er bij mensen met deze stoornis sprake van een verstoring in het functioneren van bepaalde neurotransmitters in de hersenen (voornamelijk dopamine en noradrenaline).

Meer specifiek lijkt er een tekort te zijn in bepaalde hersengebieden. Hun hypoactivatie is gerelateerd aan de symptomen van ADHD. Stimulerende medicijnen, zoals Adderall, activeren dit catecholaminerge systeem en geven in ongeveer 80 procent van de gevallen verbetering (Aboitiz et al., 2012).

Adderall is een amfetamine die het centrale zenuwstelsel stimuleert. Dat doet het door de heropname van dopamine, noradrenaline en serotonine te blokkeren en hun beschikbaarheid in de synaptische spleet te verhogen. Daarom vermindert het de symptomen van onoplettendheid, impulsiviteit en hyperactiviteit.

Het gebruik en de effectiviteit

Adderall werd voor het eerst geïntroduceerd in 1996 door Richwood Pharmaceuticals. Zij boden het aan als een snelwerkende capsule voor de behandeling van ADHD bij schoolgaande kinderen.

Sindsdien heeft het gebruik zich verspreid. Bovendien ondersteunt onderzoek de effectiviteit ervan bij het verbeteren van de symptomen van de stoornis, zoals wordt bevestigd in een artikel (Engelse link) dat is gepubliceerd in het Journal of Attention Disorders.

Het wordt echter ook gebruikt bij de behandeling van aandoeningen zoals narcolepsie, omdat het helpt bij het verbeteren van de waakzaamheid.

De originele versie van Adderall is een geneesmiddel dat direct wordt vrijgegeven. De effecten houden ongeveer vier tot zes uur aan en het moet meerdere keren per dag worden ingenomen. Er is ook een ander formaat dat Adderall XR heet.

Hoewel het dezelfde bestanddelen bevat, is het een capsule met verlengde afgifte. De effecten zijn langzamer, maar duren tot twaalf uur en er wordt maar één dosis per dag ingenomen.

Of een patiënt voor het een of het ander kiest, hangt af van hun specifieke geval. Sommige mensen vergeten bijvoorbeeld overdag een tweede Adderall tablet in te nemen of ervaren meer bijwerkingen. Adderall XR is beter te verdragen voor mensen met hoge bloeddruk, zoals gerapporteerd in een klinische studie (Engelse link) gepubliceerd in The Journal of Clinical Psychiatry.

Hoe Adderall in te nemen voor de behandeling van ADHD

De dosering van dit medicijn is individueel. Het moet na verloop van tijd worden aangepast aan elke patiënt. Maar, zoals vermeld in een artikel (Engelse link) gepubliceerd in het JCCC Honors Journal, er zijn nog andere overwegingen.

Adderall wordt oraal toegediend en wordt geabsorbeerd via het maagdarmkanaal. In het geval van onmiddellijke afgifte wordt het ingenomen in twee of drie doses per dag, met een tussenpoos van vier tot zes uur. Het kan met of zonder voedsel worden ingenomen. Het wordt niet aanbevolen dat de maximale dagelijkse dosis hoger is dan 40 mg, maar in het begin kan tot 60 mg nodig zijn.

Aan de andere kant wordt de formule met verlengde afgifte slechts eenmaal per dag ingenomen, ‘s ochtends, met of zonder voedsel. De maximale aanbevolen dagelijkse dosis mag niet hoger zijn dan 30 mg.

Adderall moet altijd op recept worden ingenomen. De behandeling begint meestal met lage doses die toenemen afhankelijk van de tolerantie van de patiënt. De duur van de behandeling hangt ook af van de patiënt en elke vermindering van het gebruik moet altijd begeleid en gecontroleerd worden door een professional. Het afbouwen moet altijd geleidelijk gebeuren.

Waarschuwingen en bijwerkingen

Ondanks de effectiviteit is Adderall een medicijn met bepaalde risico’s. Hier zijn een aantal overwegingen die Drug Enquirer heeft besproken.

• Het heeft bijwerkingen zoals slaap- en eetluststoornissen, hoofdpijn, depressie en zelfs zelfmoordgedachten. Bij onjuist gebruik kunnen ook angststoornissen, psychoses en seksuele disfunctie optreden. Het genereert of verergert ook tachycardie en hypertensie.
• Een van de grootste risico’s van Adderall is de verslavende werking. De patiënt kan afhankelijkheid en tolerantie ontwikkelen en steeds hogere doses van het medicijn nodig hebben om normaal te kunnen functioneren. Ontwenningsverschijnselen zijn onder andere vermoeidheid, paniekaanvallen, depressie en nachtmerries.
• Adderall gebruiken voor niet-medische doeleinden gebeurt in verschillende settings. Bijvoorbeeld onder universiteitsstudenten of atleten. Dit komt omdat het medicijn de aandacht, concentratie en fysieke prestaties stimuleert. Maar het innemen zonder recept en zonder ADHD te hebben is een hoog risico, vanwege de nadelige bijwerkingen die het kan veroorzaken.
• Wat betreft contra-indicaties: Adderall mag niet worden gebruikt door mensen met hoge bloeddruk, hartproblemen, slapeloosheid of nervositeit. Het is ook gecontra-indiceerd bij patiënten met het Gilles de la Tourette syndroom of mensen die monoamine oxidase remmers gebruiken.

Een medicijn om voorzichtig mee om te gaan

De werkzaamheid van Adderall bij de behandeling van ADHD staat buiten kijf en daarom wordt het gebruikt als eerstelijns medicijn. Toch moeten de risico’s en bijwerkingen niet over het hoofd worden gezien. Bovendien is het essentieel dat een professional in de gezondheidszorg te allen tijde toezicht houdt op het gebruik ervan.

Tot slot is het goed om te onthouden dat er andere alternatieven beschikbaar zijn, zoals niet-stimulerende medicijnen of psychotherapie. Beide kunnen zeer nuttig zijn om de symptomen van ADHD te verbeteren.