De problemen van een passieve partner

Passiviteit is een vijand van de liefde. Als je het gevoel hebt dat jij het gewicht van je relatie draagt en je partner je genegenheid voor lief neemt en er niet voor zorgt, kan hij of zij passief zijn.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 07 mei, 2023

Op relatiegebied is er één echt effectief recept voor een ramp: passiviteit. In feite doet verliefd worden op iemand die, in plaats van dagelijks aan jullie relatie te werken, je voor lief neemt en nauwelijks aandacht aan je besteedt, pijn. Dit komt omdat liefde dynamiek vereist. Inderdaad, zoals Erich Fromm zei, het is als een kunstvorm die inspanning, discipline en tijd vraagt.

Ondanks dit feit komen relaties die gedomineerd worden door de passiviteit van een van de leden veel voor. Het zijn mensen die hun partners schade berokkenen zonder ook maar een vinger uit te steken.

Bovendien storen ze hen door hun gebrek aan initiatief en emotionele reacties. Achter dit soort gedrag zit niet per se een gebrek aan genegenheid, maar een werkelijk verwrongen manier van reageren op liefde.

Deze dimensie heeft niets te maken met het hebben van een rustige aard. Het zijn persoonlijkheden die de verantwoordelijkheid van het hebben van een partner niet begrijpen. Ze zijn onzeker, weinig initiatiefrijk en gewend te delegeren.

In feite zijn het individuen met duidelijke neigingen tot afhankelijkheid, die hun partners laten beslissen, handelen, doen en oplossen. Maar wat zit er achter dit soort gedrag? En kan er iets aan gedaan worden?

Mogelijke oorzaken van een passieve partner

Een zin die vaak gehoord wordt in therapiesessies is “Mijn partner is echt passief.” Het komt inderdaad vaak voor dat de ene partner klaagt dat de ander niets zegt, niet handelt, en de relatie niet met dezelfde verantwoordelijkheid en energie onderhoudt als hijzelf. In feite is het zo dat zodra één partner het volle gewicht van een relatie alleen op zich neemt, de fundamenten ervan wankelen.

Verrassend genoeg zijn sommige mensen echt assertief en besluitvaardig op sociaal en arbeidsgebied, maar echt passief op emotioneel niveau. Tegen de tijd dat ze de sfeer van emotionele intimiteit en emotionele verantwoordelijkheid betreden, missen ze een oneindig aantal vaardigheden.

Dit betekent dat hun partner een tijdje de relatie in stand houdt, totdat slijtage, voortdurende tegenstrijdigheden en leed hen geleidelijk doen stoppen. Ze merken dat ze zich afvragen of zo’n opoffering het wel waard is. Inderdaad, ook al vragen ze hun partner persoon om te handelen en te reageren, ze doen dat bijna nooit. Maar waarom?

1. Opvoeding, culturele vooroordelen en persoonlijke factoren

Achter de manier waarop we relaties opbouwen en handelen zitten onbewuste sociale en culturele factoren. Bijvoorbeeld seksisme en traditionele rollen. Men zou zelfs kunnen opperen dat er nog steeds mannen zijn die emotionele aspecten, opvoedingstaken, enz. aan vrouwen overlaten. Men zou ook kunnen zeggen dat er sommige vrouwen zijn die geneigd zijn tot emotionele afhankelijkheid.

Deze realiteiten veranderen echter en er zijn meer relevante factoren die passiviteit in een relatie kunnen verklaren. Sommige persoonlijkheden beschikken bijvoorbeeld over nul competenties op emotioneel en relationeel gebied. Dit kan komen doordat ze er sinds hun kindertijd aan gewend zijn dat anderen hun behoeften verzorgen en hun emoties valideren.

2. Angstig-passieve gehechtheid

Degenen met een angstige gehechtheidsstijl raken vaak geobsedeerd door het passief ontvangen van de genegenheid van anderen, zonder te investeren in wederkerigheid. Zij begrijpen liefde op een eenzijdige manier, alleen gericht op het verkrijgen van ’emotionele hulpbronnen’.

3. Autoritaire en veeleisende opvoeding: het gewicht van de onzekerheid

Passiviteit kan het gevolg zijn van een opvoeding die gebaseerd is op voortdurende kritiek en de schaduw van autoritarisme. In dit geval is het individu zo lang gedevalueerd dat hij uiteindelijk besluit niet te handelen om elk conflict te vermijden. Door persoonlijke onzekerheid laten ze los en laten ze hun partner de verantwoordelijkheid voor de relatie op zich nemen.

4. Attention deficit hyperactivity disorder

Mensen met een attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) vertonen vaak passief gedrag in emotionele relaties. Ze vergeten misschien vaak veel dingen, maken niet af waar ze aan begonnen zijn, en vinden het moeilijk om hun betrokkenheid bij hun partner te tonen.

Een onderzoek (Engelse link) van de Universiteit van Ohio (VS) toonde de moeilijkheden aan die degenen die met deze realiteit leven soms ondervinden.

5. Slechte omgang met meningsverschillen en conflicten

Sommige mensen kiezen na een reeks meningsverschillen met hun partner misschien voor de klassieker: “Als je me niet geeft wat ik nodig heb, stop ik met werken aan deze relatie.” Dat zijn mensen met nul communicatievaardigheden, weinig weerstand tegen frustratie, en een lage emotionele intelligentie.

6. Gebrek aan belangstelling voor de relatie

Er kan nog een andere reden zijn voor een passieve partner. Ze kunnen een punt hebben bereikt waarop desinteresse of het gewicht van de routine de relatie verstikt. Niet iedereen is immers in staat om de stap te zetten en assertief te zeggen: “Ik heb het gevoel dat onze relatie niet al te best gaat” of “Ik voel me niet meer zo.”

Dit zijn situaties waarin de ene partner plotseling ziet dat de andere zich terugtrekt omdat hij of zij niet meer geïnteresseerd is. Als je partner echt passief is, moet je optreden en verandering eisen. Communicatie is de sleutel.

Wat kun je doen als je een passieve partner hebt?

Als je echt een passieve partner hebt, is het laatste wat je moet doen de situatie chronisch maken. Dat gezegd hebbende, kun je er soms, uit angst voor eenzaamheid of zelfs een breuk, voor kiezen om de volledige verantwoordelijkheid op je te nemen.

Je moet echter duidelijk zijn: houden van iemand die passief is in de liefde betekent dat je al alleen bent. Het betekent iemand hebben die naast je staat maar effectief afwezig is, iemand die niet om je geeft, je niet steunt of zich niet aan je verbindt.

Wat kun je dan doen? Passiviteit is eigenlijk een aangeleerde reactie op een ander probleem dat opzij geschoven wordt. Daarom is de eerste stap communicatie. Je moet een assertieve en oprechte dialoog aangaan om te begrijpen wat er gebeurt. Je moet ook begrijpen wat hun gedrag motiveert. Bovendien moet je partner de verantwoordelijkheid nemen om te veranderen.

Als stel zijn jullie een team. Je bent echter ook twee mensen met je eigen problemen. Jullie hebben allebei latente wonden te helen en specifieke werkelijkheden die jullie moeten aanpakken. Als je die niet aanpakt, zullen ze effect hebben op je relatie.

Liefde vereist dynamiek en wederkerigheid en dagelijks ambachtelijk bezig zijn met genegenheid, zorg en aandacht. Als dit niet gebeurt, zal je relatie binnen de kortste keren verdorren.