Wat is compassievolle of geweldloze communicatie?

Wat is compassievolle of geweldloze communicatie?
Gema Sánchez Cuevas

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Gema Sánchez Cuevas.

Laatste update: 27 december, 2022

Woorden zijn als een tweesnijdend zwaard. Ze kunnen diepe relaties opbouwen, maar ze hebben ook de macht om relaties te vernietigen en pijn te veroorzaken. Leer daarom om te spreken vanuit je hart. Wees je ervan bewust dat de juiste communicatie van essentieel belang is voor een gezonde relatie. Daarom is compassievolle of geweldloze communicatie zo belangrijk.

Marshall Rosenberg , een Amerikaanse psycholoog, ontwikkelde deze vorm van communicatie in de vroege jaren zestig. Hij deed dat terwijl hij de factoren bestudeerde die ons vermogen om medelijden te tonen beïnvloeden.

Het was zijn doel om hiermee antwoord te kunnen geven op twee vragen die hem als sinds zijn jeugd dwarszaten. De eerste was: wat ontkoppelt ons van ons zorgzame karakter en zorgt ervoor dat we ons gedragen op gewelddadige of beledigende manieren?

En de andere was: waarom hebben sommige mensen een consistent zorgzame houding, zelfs in de meest ongunstige omstandigheden?

Het resultaat was de ontwikkeling van geweldloze communicatie. Laten we eens kijken wat hier allemaal mee wordt bedoeld.

“Wat ik wil in mijn leven is mededogen, een stroom tussen mijzelf en anderen gebaseerd op een wederzijds geven vanuit het hart.”

-Marshall Rosenberg-

Compassievolle of geweldloze communicatie

Veel relaties verslechteren omdat we niet weten hoe we moeten communiceren. Daarnaast veroorzaakt slechte communicatie enorm veel conflicten. Wij denken dat praten hetzelfde is als communiceren en we vergeten daarbij het andere, fundamentele deel: luisteren.

Een oplossing voor dit probleem is de compassievolle of geweldloze communicatie van Rosenberg. Het idee van geven vanuit het hart vormt de basis voor deze vorm van communicatie.

Dit soort communicatie helpt ons om contact te maken met onszelf zodat we contact kunnen maken met anderen. Zodoende bloeit ons natuurlijke vermogen om met anderen mee te leven.

Twee mensen die elkaar omhelzen als vorm van geweldloze communicatie

Deze vorm van communicatie is ook gebaseerd op onze vaardigheden voor verbale en non-verbale communicatie. Deze vaardigheden stellen ons in staat om menselijk te blijven, zelfs in de meest extreme omstandigheden.

Met andere woorden, deze focus maakt het mogelijk om impulsen te beheersen. Wat de omstandigheden ook zijn en hoe gemakkelijk het ook zou zijn om onze impulsen de boel over te laten nemen. Als we deze vaardigheden gebruiken, kunnen we op oprechte en eerlijke wijze communiceren vanuit het hart.

Compassievolle of geweldloze communicatie helpt ons om de manier waarop we onszelf uiten en naar andere mensen luisteren, te herstructureren.

Zoals je kunt zien is dit niets nieuws. Alle elementen waar deze vorm van communicatie uit bestaat zijn al eeuwenlang bekend. De sleutel is om ze weer naar boven te halen, ons er bewust van te zijn en ze toe te passen in het dagelijks leven.

De elementen van geweldloze communicatie

Geweldloze communicatie kan enorm transformerend zijn. Communiceren op een niet-gewelddadige manier betekent verder gaan dan onze eigen behoeften en luisteren naar de behoeften van anderen. Het betekent het aan de kant zetten van gebruikelijke en automatische reacties. Maar hoe pas je geweldloze communicatie toe?

Volgens Rosenberg moeten we om te kunnen leren geven vanuit het hart het licht van ons geweten focussen op vier verschillende gebieden. Zodoende kunnen we de vier elementen van geweldloze communicatie verlichten:

  • Waarneming. Waarnemen wat er in een bepaalde situatie gebeurt, is het eerste onderdeel. Verrijkt hetgeen anderen zeggen of doen jouw leven? De sleutel is om op een goede manier te kunnen uitdrukken of je het leuk vindt wat anderen doen of niet. Je moet het doen op een manier die niet oordelend is. Omdat, zoals J. Krishnamurti zei, observeren zonder te oordelen de hoogste vorm van menselijke intelligentie is.
  • Gevoel. Het tweede onderdeel is testen hoe je je voelt. Voel je je gekwetst, blij of geïrriteerd? Het gaat erom de gevoelens en emoties te identificeren die je op dat moment hebt.
  • Behoefte. Het derde element houdt in dat je kijkt welke van je behoeften betrekking hebben op de gevoelens die je hebt vastgesteld.
  • Verzoek. Het laatste element van geweldloze communicatie richt zich op wat we willen dat de andere persoon doet om zijn of haar leven te verrijken. Om het te laten gebeuren, moet je een specifiek verzoek indienen.
Twee schaduwen met harten als symbool voor geweldloze communicatie

Geweldloze communicatie betekent ook luisteren

Compassievolle of geweldloze communicatie verwijst echter niet alleen naar ons eigen vermogen om ons eerlijk uit te drukken. Het betekent ook dat we in staat zijn om compassievolle communicatie van anderen te ontvangen.

Dus, wanneer we onze aandacht richten op deze vier aspecten van het proces en anderen helpen hetzelfde te doen, vindt er communicatie plaats. Het is een tweerichtingsstraat waar beide perspectieven in het spel komen.

Aan de ene kant zie, voel en identificeer ik wat ik nodig heb om mijn leven te verrijken. Aan de andere kant, kijk ik naar wat de ander ziet, voelt en nodig heeft om zijn leven te verrijken.

De kracht van compassievolle communicatie

Geweldloze communicatie is de taal van mededogen. Het is de brug naar innerlijke verbinding en een eerlijke en authentieke band met anderen.

Het is niet alleen een vorm van communicatie, het is ook een houding. Deze houding stelt ons in staat om verantwoordelijk te zijn voor onze interne processen.

“De manier waarop we communiceren met anderen en met onszelf bepaalt uiteindelijk de kwaliteit van ons leven.”

-Anthony Robbins-

Twee handen die elkaar vurig vasthouden als voorbeeld van geweldloze communicatie

Voordat je jezelf laat meeslepen door impulsen en dingen zegt waar je later spijt van krijgt, moet je even de tijd nemen om goed naar jezelf te luisteren. Op die manier zul je jezelf begrijpen en proberen anderen te begrijpen.

Schreeuwen en minachting tonen helpen niet. Stilte en kalmte kunnen nuttige hulpmiddelen zijn in ons doel om duistere momenten te verlichten.

Vergeet niet dat de manier waarop je communiceert van invloed is op je dagelijks leven. Als geweldloze communicatie in je leven de overhand heeft, is de kans groter dat het ook in het leven van anderen de overhand krijgt. 


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.