Waarom neemt gendergerelateerd geweld overal toe?
De statistieken van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) over gendergerelateerd geweld zijn echt zorgwekkend. Eén op de drie vrouwen over de hele wereld heeft eronder geleden. Met andere woorden, een derde van alle vrouwen over de hele wereld is het slachtoffer van gewelddaden, alleen omdat ze tot het vrouwelijke geslacht behoren. De WHO spreekt van een epidemie, met de neiging een pandemie te worden.
De cijfers variëren van regio tot regio. Maar het is een fenomeen dat overal ter wereld sterk aanwezig is. Zelfs in landen als Japan, een land dat wordt beschouwd als een model van respectvol gedrag en vreedzame co-existentie. Zo bereikt het percentage gendergerelateerd geweld in Japan wel 15%, wat behoorlijk substantieel is. In de Verenigde Staten heeft 45% van de vrouwen gemeld slachtoffer te zijn geweest van een of andere vorm van geweld door hun partner. En volgens de gegevens van de VN bereikt het percentage in Latijns-Amerika 53% van de vrouwen.
“Je komt nooit een hart binnen door middel van geweld.”
-Winston Churchill-
De situatie is iets beter in Europa en binnen de Europese Unie. Het percentage daar ligt namelijk tussen de 20% en 25%. Het is verrassend dat de meeste klachten over gendergerelateerd geweld zich in twee Scandinavische landen voordoen: Finland en Zweden.
Wat is er aan de hand? Waarom, als het rechtssysteem is geëvolueerd, blijven zoveel vrouwen over de hele wereld slachtoffer van gendergerelateerd geweld? Hoe kunnen we dit fenomeen begrijpen? Met name nu er ongekende vooruitgang is in de empowerment van vrouwen in verschillende posities?
De meerdere gezichten van gendergerelateerd geweld
Degenen die het meest schuldig zijn aan gendergerelateerd geweld zijn mannen, met name romantische partners. Vaak houdt dit fenomeen in dat er sprake is van agressie tussen twee mensen die een relatie hebben. Deze agressie varieert van verbaal geweld, dat tot doel heeft vrouwen te kleineren en vernederen, tot verkrachting en gruwelijke moorden. In de meeste westerse landen is de wetgeving wel enigszins strenger geworden. Maar toch blijken de straffen voor gendergerelateerd geweld niet echt effectief te zijn.
Gendergerelateerd geweld heeft ook andere gezichten. Vrouwen lopen bijvoorbeeld meer risico om te worden aangevallen door vreemdelingen op straat. Het is voor criminelen vaak gemakkelijker om een vrouw te beroven dan een man. Daarnaast zijn er mannen die vrouwen proberen te misbruiken in het openbaar vervoer.
Het is ook bekend dat er een soort discriminatie jegens vrouwen bestaat die vaak in werkomgevingen wordt toegepast. In veel bedrijven verdienen vrouwen minder dan mannen, zelfs als ze dezelfde positie hebben. Ook bestaat het grootste deel van de arme mensen, een van de armste bevolkingsgroepen, uit vrouwen. Bovendien zijn vrouwen bijna altijd degenen die volledig zorgdragen voor de kinderen en gehandicapte of oudere familieleden. Dat is deels de reden waarom vrouwen gemiddeld ook minder verdienen dan de meeste mannen.
Wordt er een macho-benadering toegepast op het feminisme?
Hoewel de vrouwelijke bevrijdingsbeweging al meer dan vijf decennia aan de gang is, zijn er nog steeds veel mannen die niet bereid lijken om de nieuwe realiteit te accepteren. De meeste mannen vinden het niet erg als het vrouwen toegestaan is om te studeren of te werken. Maar ze reageren wel wanneer ze worden geconfronteerd met andere tekenen van vrouwelijke onafhankelijkheid. Daarom doet gendergerelateerd geweld zich ook het vaakst voor tussen stelletjes.
Blijkbaar hebben veel mannen er moeite mee om te begrijpen dat vrouwen geen seksuele speeltjes zijn die te allen tijde tot hun beschikking staan. Ze zien een gezichtsloze vrouw als een lichaam dat alleen als doel heeft hun verlangens te bevredigen. En ze zien zelfs hun eigen vrouw op die manier: als eigendom dat ze ‘legitiem’ hebben verworven. Ze gebruiken geweld als vrouwen hun pretenties tegenspreken. Mannen veranderen geweld in een mechanisme om controle en onderwerping te verkrijgen.
Waarom staan sommige vrouwen gendergerelateerd geweld toe?
Wat is er aan de hand met vrouwen die dit soort situaties in deze tijd nog verdragen? Veel van deze vrouwen zijn opgegroeid in omgevingen waar gendergerelateerd geweld normaal was in plaats van een uitzondering. Ze leerden van het voorbeeld dat hun zelfopofferende moeders hen gaven. Deze vrouwen hebben geleerd slachtoffer te zijn en vinden nooit het pad dat hen ertoe zal leiden zich anders te gedragen. Het komt ook vaak voor dat ze geen financiële onafhankelijkheid hebben bereikt. Onbewust geloven deze vrouwen dat mannen echt het recht hebben om hun wil kapot te maken.
Aan dit alles kunnen we toevoegen dat het rechtssysteem streng is, maar vaak met vooringenomenheid of flexibiliteit wordt toegepast. In veel landen wordt huiselijk geweld als een klein strafbaar feit gezien. De daders van gendergerelateerd geweld worden niet vervolgd of niet even streng vervolgd als de daders van andere strafbare feiten. Gezinnen zijn tolerant, en gemeenschappen en autoriteiten zijn ook toegeeflijk. Ze weten niet dat geweld en terrorisme grotendeels kunnen worden uitgeroeid. De sleutel tot verandering zou zijn om de strijd tegen gendergerelateerd geweld te winnen.
