Terroristische aanslagen: hoe normale mensen worden aangezet tot gruweldaden

Terroristische aanslagen: hoe normale mensen worden aangezet tot gruweldaden
Roberto Muelas Lobato

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Roberto Muelas Lobato.

Laatste update: 27 december, 2022

Helaas verschijnen er in het nieuws en in de pers meer terroristische aanslagen dan we zouden willen. Omdat het zo vaak gebeurd zijn we er enigszins ongevoelig voor geworden. De gevolgen hiervan zijn dat we verkeerde informatie krijgen en er een daling in interesse plaatsvindt. Terrorisme is echter geen verschijnsel dat veiligheidstroepen en leiders van de grootste naties kunnen bestrijden. Het is een dagelijkse strijd die begint met de manier waarop wij onze buren behandelen.

Terroristische aanslagen: wie zit er achter?

Het is duidelijk dat terroristische aanslagen een zorgwekkend verschijnsel zijn. Wat vroeger als zeldzaam werd beschouwd, is nu veel zichtbaarder. Helaas lijken dingen die veel voorkomen altijd minder ernstig.

Hoewel er mensen zijn die het persoonlijk hebben meegemaakt, hebben veel jonge mensen die dagelijks door de straten lopen nooit gedacht dat het hun leven zou kunnen beïnvloeden. Ze beschouwen het nog niet als een bedreiging, en het schrikt hen niet af. Hun enige reactie is er een van medeleven met de ‘verre slachtoffers’.

Nu terrorisme een globale dreiging is geworden die verder gaat dan lokale actiegroepen, is dit echter toch een risico.

Terroristische aanslagen zorgen ervoor dat we ons willen verschuilen

Deze veronderstelde afstandelijkheid, samen met de verkeerde informatie over het nieuws, maken van terrorisme een fenomeen voor de gemarginaliseerden, armen en immigranten.

Maar klopt dit wel? Als we Europa als voorbeeld nemen, zien we dat de meeste terroristen arm noch sociaal gemarginaliseerd zijn, noch immigranten. De meerderheid zijn mensen uit de middenklasse, die zich klaarblijkelijk goed hebben aangepast aan hun nieuwe landen. Zij zijn meestal onderdanen van het land waar zij wonen en waar zij hun onschuldige slachtoffers aanvallen. Dat kan eng zijn – een terrorist is niet zo anders dan wij als we hem van buitenaf analyseren.

Deze verklaring roept een belangrijke vraag op: hoe krijgen terroristen deze mensen zo ver dat ze zich bij hen aansluiten? Het antwoord ligt in verzamelen en rekruteren. Hoewel we op het nieuws vaak horen dat mensen zelf terroristische aanslagen plannen en uitvoeren, is de realiteit dat er achter die mensen anderen schuilen, die hen manipuleren.

Terrorisme – hoe de rekrutering plaatsvindt

Aanvankelijk selecteren de hoofden van de terroristische organisaties de mensen die meer kans maken op rekrutering. Deze mensen maken meestal een moeilijke tijd door. Sommigen zijn misschien in de gevangenis terechtgekomen, anderen leven in een vreemd land. Sommigen kunnen zich hebben afgezonderd van hun partner, en anderen lijden onder de stress van het niet voldoen aan de gezinsverwachtingen. Hoe dan ook, we hebben het hier over mensen die een normaal leven leiden, totdat er iets is gebeurd om ze te isoleren. Dat is wanneer de rekrutering plaatsvindt.

Kortom, rekruteerders zoeken kwetsbare mensen die wrok koesteren over de omstandigheden van het leven dat ze op dat moment leiden.

Rekruteerders zullen deze mensen benaderen en in eerste instantie steunen. Ze zullen zich verdiepen in hun pijn en de redenen daarvoor.

Mensen die een moeilijke tijd doormaken hebben meestal een gebrek aan controle. Stressvolle gebeurtenissen doen zich voor zonder dat ze iets kunnen doen om ze te vermijden, waardoor dit gevoel toeneemt. Rekruteerders maken gebruik van dat gevoel van gebrek aan controle, en geven hen een uitweg uit hun onmogelijke situatie.

Hekwerk

Het gevoel gemarginaliseerd te zijn, samen met een gebrek aan controle, zal het fysieke immuunsysteem en de psychologische systemen van deze mensen beïnvloeden. Hun verdediging op beide niveaus is laag, en dus zal het gevoel van gevaar en angst elke keer groter zijn. De persoon zal zich zwak en hulpeloos voelen.

Deze situatie staat bekend als afkeer. Als een persoon zich gedurende een langere periode zo blijft voelen, zal hij uiteindelijk lijden aan fysieke, cognitieve en emotionele stoornissen. Deze voorwaarden zullen de persoon gevoeliger maken, en hij zal eerder geneigd zijn om de rekruteerders te vertrouwen.

Wijziging van identiteit

In deze situatie is het heel normaal dat een persoon het vertrouwen in zichzelf verliest door te zien dat hij de situatie niet kan beheersen.

Het andere gevolg is het verlies van identiteit. We hebben het hier over een persoon die het contact met de werkelijkheid verliest en zichzelf sociaal isoleert. Dit is een persoon die niet gemotiveerd is om naar persoonlijke prestaties te streven en daarom zeer makkelijk te overtuigen is.

Terwijl deze processen plaatsvinden, zal deze persoon sterke proactieve negatieve emoties ervaren, zoals haat, woede, twijfel en afkeer. Hij zal ook andere meer passieve negatieve emoties ervaren, zoals vernedering, angst en frustratie.

Vrijheid

Naast deze processen geven rekruteerders deze mensen iets om voor te leven. Ze bieden hun een identiteit als lid van een groep, prestige en sociale steun. Ze zullen eenvoudige en rigide regels geven om te leven.

En tegelijkertijd zullen ze hen een ideologie inprenten die geweld zal rechtvaardigen tegen degenen die hen marginaliseren.

De vastlegging van toekomstige terroristen

Het beeld dat we hebben is er een van een ineffectief persoon met een negatieve houding. Hij is niet gefocust, maar wel gefrustreerd, geïrriteerd en agressief. Het gevolg is dat we kunnen denken dat onze kwalen worden veroorzaakt door onze sociale omgeving en door de mensen die hier deel van uitmaken. Rekruteerders kunnen van deze situatie profiteren ten gunste van hun missie. De rekruteerders profiteren van slechte tijden die iedereen kan doormaken. Zij misbruiken deze situatie om de persoon zonder enige psychologische of sociale middelen te verlaten.

Als ze eenmaal weten dat iemand zichzelf niet meer kan verdedigen, bieden ze hem een uitweg uit zijn situatie. Zij geven hem de kans om wraak te nemen op degenen die hem gemarginaliseerd hebben. Ze bieden hem een kans om opnieuw te beginnen, en ze vergeven hem voor al zijn fouten.

Preventie begint dus in de directe omgeving. Zoals we hebben gezien, kan het beschikken over sociale steun en psychologische middelen grote problemen in de toekomst voorkomen. 


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.