Rampdenken: overal een negatieve draai aan geven

Rampdenken is in veel gevallen erg verleidelijk. Jezelf in het slechtst mogelijke scenario plaatsen, kan helpen te voorkomen dat je teleurgesteld raakt. Je betaalt hier echter voor met het risico om verbitterd te raken. 
Rampdenken: overal een negatieve draai aan geven

Laatste update: 19 maart, 2019

Rampdenken drukken we doorgaans op twee manieren uit. De eerste manier houdt in dat we een moeilijke of lastige situatie helemaal opblazen. De tweede manier houdt in dat we naar de toekomst kijken en we alleen slechte dingen kunnen zien. We zien bijvoorbeeld alleen de problemen die we hebben of de situaties waarmee we geconfronteerd worden.

Je zou daarom kunnen zeggen dat mensen die gevoelig zijn voor rampdenken overal een negatieve draai aan geven. Het is alsof hun geest een hele reeks gebeurtenissen voor zich ziet.

Deze gebeurtenissen vertegenwoordigen altijd de ergste dingen die kunnen gebeuren. Deze mensen gedragen zich alsof ze zichzelf in hun eigen gedachten moeten martelen.

Vaak zijn het mensen die last hebben van angst of depressie die gevoelig zijn voor rampdenken. Vervolgens staat deze manier van denken hen totaal niet toe om hun angst of depressie op te lossen.

Deze rampgedachten komen in iemand op als gevolg van een verstoorde gemoedstoestand. Deze gemoedstoestand zorgt ervoor dat iemand gaat nadenken over de ergste mogelijkheden, het macabere of het vreselijke. Laten we hier eens iets dieper op ingaan.

De kenmerken van rampdenken

Het belangrijkste kenmerk van rampdenken is dat het niet gebaseerd is op echte risico’s. Deze gedachten kunnen vrijwel uitsluitend in een denkbeeldige dimensie worden ondersteund. Met andere woorden, de gevaren of bedreigingen die de persoon visualiseert vertegenwoordigen onwaarschijnlijke, maar ook weer niet onmogelijke, uitkomsten.

Stel je bijvoorbeeld voor dat een persoon die wordt gedomineerd door rampgedachten, zijn hart ineens heel snel voelt kloppen. Waarschijnlijk associeert hij dit niet met het feit dat hij gewoon koffie heeft gedronken.

Hij zal het ook niet associëren met het feit dat hij net vijf minuten heel snel heeft gelopen. In plaats daarvan denkt hij dat dit het begin is van een hartaanval of dat het een definitief bewijs is dat zijn lichaam achteruitgaat.

Iemand die gevoelig is voor rampdenken kan weigeren om in een vliegtuig te stappen omdat hij het ‘gevoel’ heeft dat het vliegtuig zal neerstorten. Hij kan zelfs denken dat het vliegtuig ergens midden in de oceaan neerstort en dat hij zal worden verslonden door haaien.

Zoals je kunt zien zijn rampgedachten niet onmogelijk, maar wel zeer onwaarschijnlijk. Een ‘catastrofist’ stelt zich de ergst mogelijke toekomstige situatie voor. Dit heeft uiteraard zeer negatieve gevolgen voor zijn emotionele gemoedstoestand en gedragspatronen.

Vrouw houdt wolk vast

De oorsprong van rampdenken

Dit denkpatroon heeft de neiging zichzelf te herhalen. Het is een patroon dat van toepassing is op alles waar de persoon over nadenkt. Uiteindelijk programmeert hij zichzelf om vreselijk over de wereld na te denken.

Waarom gebeurt dit? Zoals we eerder zeiden, het is een manier waarop een persoon zijn angst en/of depressie manifesteert. Deze gemoedstoestanden voeden zichzelf en houden zichzelf zo in stand. Ze groeien als een sneeuwbal en vallen vervolgens onze denkprocessen binnen. Rampdenken is slechts een manifestatie van deze omstandigheden.

Voor sommige mensen wordt het echter ook een soort verdedigingsmechanisme. Het is alsof denken aan de slechtst mogelijke uitkomst hen in staat stelt om opgelucht te zijn wanneer die onwaarschijnlijke scenario’s niet plaatsvinden.

Op de een of andere manier hebben ze het gevoel dat het hen beschermt tegen teleurstelling en pijn. Terwijl het ze eigenlijk juist blootstelt aan onnodige angst.

Regenwolk boven het hoofd van een vrouw

De gevolgen

Rampgedachten leiden onder andere tot emoties zoals angst, woede, wrok, schuldgevoel, verdriet en pessimisme.

Aan de andere kant maakt rampdenken iemand ook erg veeleisend. Het zorgt er namelijk voor dat hij gaat geloven dat alles en iedereen perfect moet zijn. Dit zorgt er vervolgens voor dat hij over alles en iedereen ontevreden en teleurgesteld is. En dit is natuurlijk niet de beste manier om te leven.

Het is daarom belangrijk om na te gaan of dit iets is wat je zelf doet. Het kan worden veroorzaakt door een eerder ongemak of onopgelost conflict dat je nog niet hebt verwerkt.

Rampdenken beschermt je niet en helpt je ook niet om je gevoelens te uiten. In plaats daarvan maakt het je bang om initiatief te nemen, maakt het je non-conformistisch en zorgt het ervoor dat je verbitterd raakt.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Pereyra Girardi, C. I., Ofman, S. D., Cófreces, P., & Stefani, D. (2014). Traducción y Validación del Cuestionario de Cogniciones Catastróficas Modificado (CCQ-M): Un estudio preliminar en sujetos varones argentinos.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.