Ouderschap en liefde gaan hand in hand
Het ouderschap en het stichten van een gezin zijn twee van de mooiste en meest magische uitdagingen die het leven ons kan bieden. Waarom? Omdat kinderen, al vanaf het eerste begin, de meest waardevolle schat van hun ouders worden.
Het ouderschap en liefhebben zijn twee zaken die hand in hand gaan. De meeste ouders ontwikkelen een diepgaande en onvoorwaardelijke liefde voor hun kinderen, delen hun gedachtes en emoties met hun kinderen, ontdekken het leven opnieuw met hun kinderen, verkennen de wereld met hun kinderen, en brengen met liefde hun nobele waarden op hen over.
Eerlijk is eerlijk, het is niet makkelijk om een ouder te zijn. Het met liefde en positieve waarden grootbrengen van kinderen is weliswaar een prachtig avontuur, maar tegelijkertijd een kolossale taak.
Onze lichtkanten en onze schaduwkanten bepalen het contrast binnen onze familiale omstandigheden. Psycholoog Kenneth Kaye had het dan ook zeker juist toen hij zei dat “ouders instinctief veel dingen doen die een kind helpen om gedrag te vertonen dat eigenlijk buiten het vermogen ligt van het kind alleen. De ontwikkeling van een kind blijft zich ontvouwen binnen een context waarin het kind een leerling is van de ouders.”
Het ouderschap is vaak inherent aan de zorg en de noodzaak om de rol zo goed mogelijk te leren vervullen. Dit houdt in dat we onze persoonlijke en communicatieve vaardigheden moeten versterken, als ouders, maar ook als individuen. Deze samenkomst van rollen vereist dat we vanaf het eerste begin nadenken over de emotionele opvoeding van onze kinderen.
- Tijdens de eerste twee levensjaren is het bewerkstelligen van een zekere mate van veiligheid de meest belangrijke invloed op een kind. Deze veiligheid wordt uiteindelijk overgebracht door middel van lichamelijk contact en affectie voor het kind.
- Na de eerste twee levensjaren begint een ander sleutelaspect deel uit te maken van de emotionele opvoeding van het kind: taal. De verschijning van het eerste woord en de taalkundige ontwikkeling die hierop volgt stelt het kind in staat om gedrag, manieren van zijn, gevoelens en gedachten onder woorden te brengen. Deze mijlpaal is een duidelijke lijn tussen twee verschillende ontwikkelingsfasen.
- Dit is de periode waarin kinderen deskundige emotionele ontdekkingsreizigers worden en voortdurend vragen om de aandacht van hun ouders in de vorm van goedkeuring. Het is de periode waarin ze leren om zelf om te gaan met de wereld die hen omringt, om deze zelf te organiseren, begrijpen en voorspellen.
De vijf pilaren van emotionele opvoeding
Om je kind een juiste emotionele opvoeding te kunnen geven, zou je, op zijn minst, aandacht moeten besteden aan deze vijf pilaren:
- Steun door middel van woorden en daden. Een juiste, oprechte en emotionele communicatie mag niet ontbreken in jouw gezin als je een goede relatie wenst op te bouwen met je kinderen. Of ze nu nog klein zijn of inmiddels zelf al bijna volwassen, het is belangrijk om consistent te zijn en je bewust te zijn van je eigen gedrag.
- Emotionele zelfkennis. Als je wilt dat jouw kinderen op gezonde wijze met emoties kunnen omgaan, dan zou je zelf het voorbeeld van emotionele evenwichtigheid moeten zijn. Je kunt dit alleen doen als je duidelijk weet welke emoties gezond zijn en welke niet. Onthoud dat het aan jou is om hen de middelen te bieden om hun emoties naar behoren te kunnen begrijpen en controleren. Houd daarom je emoties onder controle. Wees je bewust van je gedachten, confronteer ruzies op assertieve wijze, en controleer stress en spanning door middel van het soort emotionele intelligentie dat een gezond en gelukkig gezin ondersteunt.
- Wees kalm en verzoenend ingesteld. Vertrouwen en verzoening stellen ons in staat om elkaar lief te hebben ook al zijn we verschillend. Het versterken van de empathische en intrapersoonlijke communicatieve vaardigheden zal je helpen om diverse problemen en conflicten op de juiste wijze te controleren.
- Bevorder het enthousiasme om de wereld van emoties te begrijpen. Verkenning en nieuwsgierigheid vormen de basis van elke goede opvoeding. Door middel van verkenning en kennis van verschillende dingen, versterk je een open geest die vrij is van vooroordelen en stereotypen.
- Respect en emotionele steun. We zouden moeten inzien dat, zoals Carl R. Rogers zei in zijn boek On Becoming a Person, we ons niet bewust zijn van de enorme druk die we op de mensen van wie we houden leggen om hetzelfde te voelen als wij. Vaak lijkt onze manier van praten en handelen te zeggen, ‘als je wilt dat ik van je houd, dan zou je hetzelfde moeten voelen als ik. Als ik vind dat jouw gedrag slecht is, dan zou jij dat ook moeten vinden. Als ik vind dat een bepaald doel wenselijk is, dan zou jij dat ook moeten vinden.’
Perfecte ouders bestaan niet, maar er bestaan ontzettend veel manieren waarop we goede ouders kunnen zijn
Niemand kan 24 uur per dag, 365 dagen per jaar een perfecte ouder zijn. We zouden dan ook eerlijk moeten zijn en toegeven dat alles niet altijd maar mooi is en dat er niet zoiets bestaat als het perfecte prototype ouder dat we als voorbeeld zouden moeten nemen.
Door middel van directe of indirecte ervaring weten we allemaal dat het niet het belangrijkst is dat ouders vrij zijn van imperfecties of onzekerheden, maar eerder dat zij hun kinderen de kans bieden om in een evenwichtige, verrijkende en emotioneel intelligente omgeving op te groeien.
Er bestaat dus geen magische formule, maar er bestaat wel een ingrediënt dat elk goed opvoedingsprincipe bevat: onmetelijke liefde. Liefde is wat ouders zo geweldig maakt, en het garandeert dat ouders in staat zijn om de beste versie van zichzelf te zijn als verzorgers.
Illustraties met dank aan Claudia Tremblay en Víctor Rivas Fernández