Wat kunnen we doen als we ons dieptepunt bereiken?

Wat kunnen we doen als we ons dieptepunt bereiken?

Laatste update: 20 augustus, 2018

Je dieptepunt bereiken kan zeer angstaanjagend zijn. Als je je limiet hebt bereikt, als deze laatste fout of teleurstelling meer invloed op je hebt gehad dan ooit tevoren, laat je hierdoor dan niet verlamd raken. Schaam je er niet voor en maak geen thuis van dit persoonlijke, psychologische gat. Blijf jezelf vooruit duwen en durf een dappere keuze te maken. De keuze om je waardigheid te verzamelen en jezelf niet te laten vallen.

We hebben allemaal de uitdrukking ‘je dieptepunt bereiken’ weleens gehoord in ons leven. Dit klinkt misschien vreemd, maar de meeste medische professionals houden niet echt van deze uitdrukking. Psychologen en psychiaters praten vrijwel iedere dag met patiënten die hun limiet hebben bereikt. Dit zijn mensen die ervan overtuigd zijn dat ze op dit dieptepunt nog maar één keuze over hebben. Ze denken dat een ​​verandering aanbrengen en beter worden hun enige optie is.

“Door je dieptepunt te bereiken, zelfs als dat bitterheid en degradatie inhoudt, kom je te weten wie je werkelijk bent en begin je op stevige bodem te lopen.”

– [Vertaling] José Luis Sampedro –

Maar de trieste werkelijkheid is echter dat deze regel niet altijd zo uitpakt. Waarom niet? Omdat sommige mensen permanent aan dit dieptepunt vastgeplakt zitten. Er zijn ook mensen die zich realiseren dat er stiekem nog een donkerder, complexer niveau onder zit. Dus die zeer algemeen bekende houding kan, ironisch genoeg en helaas, averechts werken. Vaak voorkomt dit dat mensen hulp zoeken. Ze zoeken geen ondersteuning omdat het probleem nog niet serieus lijkt. Maar dit is juist het punt waarop het het gemakkelijkst is om middelen te vinden die je nodig hebt om beter te kunnen worden en veranderingen te maken.

Man die in een diepe grot staat, want je dieptepunt bereiken kan soms zo aanvoelen

We hebben allemaal weleens een dieptepunt bereikt, en het is niet makkelijk om weer omhoog te komen

We zijn allemaal op een gegeven moment in de put geraakt en we weten allemaal dat het verschrikkelijk pijn doet. Een groot deel van de bevolking is op die plek terechtgekomen vanwege angst, wanhoop of falen. Ze voelen zich gevangen, alsof ze vastzitten in barnsteen net als een fossiel. Ze verliezen hun evenwicht en, heel vaak, kan dit leiden tot allerlei stemmingsstoornissen.

Het idee dat alleen de diepste wanhoop in staat is om je te helpen het licht te zien en je beter te maken, is gewoon niet waar. Tegelijkertijd is het ook niet waar dat je moet lijden om een ​​authentiek leven te leiden. Pijn kan je alleen dingen leren en ergens licht op schijnen als je beschikt over de wilskracht en de middelen om dit toe te laten. Dus hoe leuk dat idee ook klinkt, er bestaat geen automatische piloot in onze hersenen die ons in de ‘veerkrachtmodus’ zet wanneer we ons dieptepunt bereiken.

Filosoof en psycholoog William James schreef een boek genaamd The Varieties of Religious Experience (1902). Daarin sprak hij over een grot van melancholie. Er zijn mensen die, zonder te weten hoe of waarom, hun dieptepunt bereiken en toch nog in staat zijn om een lichtstraaltje te vinden dat hen naar de uitgang kan leiden. Er zijn daarentegen echter ook mensen die niet uit deze melancholische plek kunnen komen. Het is een plek vol schande (hoe ben ik hier beland?) En een constant gevoel van hopeloosheid (er is niets dat ik kan doen om hier verbetering in te brengen, het is allemaal voorbij).

Meisje dat lijkt te verdrinken, want je dieptepunt bereiken kan soms zo aanvoelen

Als we ons dieptepunt bereiken, moeten we niet bij de pakken neer gaan zitten, maar onszelf overeind halen en gaan klimmen

Als je je dieptepunt bereikt, bevindt je je op de begane grond van ontmoediging. Dat is duidelijk, maar je moet niet nog dieper willen gaan. Laat jezelf niet in wanhoop vervallen, waardoor je alleen maar nog verder kunt zakken. Het bereiken van je dieptepunt betekent dat je je op een plek van enorme eenzaamheid bevindt. Het is net een grot waarin niets gebeurt. Je geest wordt vastgebonden en je gedachten raken verward, vreemd en obsessief. Maar onthoud altijd dat je een retourticket hebt. Het enige dat je hoeft te doen, is een stap zetten om te zien dat er ook nieuwe mogelijkheden bestaan.

Omhoog klimmen is echter heel moeilijk, want het betekent dat je je angsten moet overwinnen. Een manier om daar mee om te gaan is om de neerwaartse pijltechniek te gebruiken die wordt aanbevolen door cognitieve therapeuten zoals David Burns. Volgens deze theorie is het zo dat veel mensen hun dieptepunt bereiken omdat ze geblokkeerd zijn. Ze lijden en voelen zich verloren. Meestal weten ze dat ze iets moeten veranderen om door deze ‘impasse’ heen te komen. Het probleem is dat ze ofwel de moed niet hebben ofwel niet weten hoe ze het moeten aanpakken.

Het belangrijkste idee met deze techniek is om alle irrationele overtuigingen die je mogelijk op deze onbeweeglijke, wanhopige plaats hebt ontwikkeld, los te laten. De therapeut kiest een van de negatieve gedachten van zijn patiënt en stelt hem een lastige vraag. “Als deze gedachte van jou waar was en echt zou uitkomen, wat zou je dan doen?” Het doel is om een ​​reeks vragen te stellen die op neerwaartse pijlen lijken, waardoor de patiënt begint in te zien waarom zijn gedachten niet kloppen. Het is de bedoeling dat de patiënt zijn eigen irrationele ideeën kan zien, ervan af kan komen en nieuwe manieren van denken kan vinden. Met andere woorden: manieren om iets te veranderen.

Vogels die een pijltje vormen, want als we ons dieptepunt bereiken weten we soms de weg niet meer

De neerwaartse pijltechniek in de praktijk

We geven je even een voorbeeld. Denk aan iemand die zijn baan kwijt is en nu een jaar werkeloos is. Er zijn een aantal belangrijke vragen die je kunt stellen om hem te confronteren met al zijn angsten, één voor één. Wat zou er gebeuren als je weer een baan kreeg? Wat zou er gebeuren als je partner ook haar baan zou verliezen? En, wat zou je doen als je ineens helemaal geen voorzieningen meer had?

Dit lijkt misschien een hele zware oefening om te moeten doormaken. Het doet je altijd denken aan de slechtste gevallen. Maar het is ook bedoeld om je een zetje te geven en ervoor te zorgen dat je reageert, confronteert en debatteert over mogelijke strategieën om met wanhopige situaties om te gaan die nog niet zijn uitgekomen (en niet noodzakelijkerwijs uit zullen komen).

Deze oefening probeert ons in feite in te laten zien dat, zelfs als we een dieptepunt bereiken, dit niet het allerdiepste punt is dat we kunnen bereiken. Wat dat betekent, is dat je nog steeds de tijd hebt om te reageren. Als je eenmaal geconfronteerd bent met al deze angsten, zul je zien dat je maar één optie hebt: naar boven klimmen. De beslissing om dit te doen, zal werkelijk alles voor je veranderen. 


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.